Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rybniku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2020 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Justyna Wyrwas - Oliwkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2020 roku w Rybniku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa W. D. (D.)

przeciwko (...)Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego (...)Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda W. D. kwotę 816,28 zł (osiemset szesnaście złotych 28/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 7 maja 2019 roku do dnia zapłaty;

2)  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 711,23 zł (siedemset jednaście złotych 23/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4)  nakazuje zwrócić powodowi kwotę 263,56 zł (dwieście sześćdziesiąt trzy złote 56/100) tytułem niewykorzystanej zaliczki.

sędzia Justyna Wyrwas – Oliwkiewicz

Sygn. akt VI GC 2517/19

UZASADNIENIE

Pozwem z 28 czerwca 2019 roku powód W. D. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) w S. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 820,20 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 10 marca 2019 roku tytułem odszkodowania za szkodę w pojeździe i kwoty 300,00 zł tytułem zwrotu kosztów sporządzenia kosztorysu naprawy wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu oraz o zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu podał, że będący własnością M. K. i A. K.samochód marki V. o numerze rejestracyjnym (...) został uszkodzony przez sprawcę, którego łączyła z pozwanym umowa ubezpieczenia (...) posiadaczy pojazdów mechanicznych. Podał, iż wstąpił w prawa poszkodowanych na podstawie umowy cesji. Wskazał, że według kalkulacji odszkodowanie powinno wynosić 1.698,53 zł, a pozwany wypłacił jedynie 878,33 zł. (k. 2-4).

Nakazem zapłaty z 15 października 2019 roku (k. 35) uwzględniono żądanie powoda w całości.

W sprzeciwie (k. 41-43) pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu uznał co do zasady swoją odpowiedzialność w zakresie szkody, jednakże wskazywał, iż wypłacona kwota jest adekwatna do powstałej szkody. Podniósł brak kauzy w umowie przelewu wierzytelności. Odnośnie kosztów sporządzenia kalkulacji naprawy przez powoda podnosił, że nie są objęte jego odpowiedzialnością, jako koszt poniesiony przez nabywcę przedmiotowej wierzytelności, a nie poszkodowanego.

W piśmie z 5 lutego 2020 roku powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko. Wskazał, że kodeks cywilny nie przewiduje wymogu wskazywania umowie cesji zobowiązania, w wyniku którego dochodzi do przelewu, przy czym przedłożył dokument na potwierdzenie istnienia kauzy przelewu wierzytelności. (k. 72-80).

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 7 lutego 2019 roku uszkodzeniu uległ samochód marki V. o numerze rejestracyjnym (...) będący własnością M. K. i A. K.. Sprawca zdarzenia był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego. (bezsporne)

Szkoda została zgłoszona pozwanemu 08 lutego 2019 roku. Po dokonaniu oględzin pojazdu pozwany ustalił wysokość odszkodowania na kwotę 823,33 zł brutto, przy przyjęciu stawki 50,00 zł netto za roboczogodzinę pracy. (dowód: dokumentacja zdjęciowa akt szkody znajdująca się na płycie CD k. 100 i na k. 49-52, kalkulacja naprawy pozwanego z 19 lutego 2019 roku k. 46v-47v, pismo pozwanego z 27 lutego 2019 roku z załącznikiem k. 44-46, decyzja pozwanego z 27 lutego 2019 roku . 4)

W dniu 22 marca 2019 roku poszkodowani zawarli z powodem umowę cesji, której przedmiotem była przysługująca poszkodowanym wobec pozwanego wierzytelność z tytułu szkody w pojedzie marki V. o numerze rejestracyjnym (...)powstałej na skutek zdarzenia z 7 lutego 2019 roku. Za dokonanie przelewu poszkodowani otrzymali od powoda tytułem zapłaty określoną kwotę . (dowód: umowa cesji z pełnomocnictwem k.7-8, pokwitowanie z 22 marca 2019 roku k. 81)

W kalkulacji z 26 kwietnia 2019 roku sporządzonej na zlecenie powoda wskazano, iż koszt naprawy uszkodzonego pojazdu wynosi 1.698,53 zł brutto, przy przyjęciu stawki 100,00 zł netto za roboczogodzinę pracy. Za sporządzenie kosztorysu powód został obciążony fakturą z 26 kwietnia 2019 roku na kwotę 369,00 zł brutto z terminem płatności do 26 maja 2019 roku. (dowód: kalkulacja naprawy sporządzona na zlecenie powoda k. 9-12, faktura k. 18)

W dniu 29 kwietnia 2020 roku powód wystosował do pozwanego wezwanie do dopłaty odszkodowania dołączając sporządzony kosztorys. Pozwany zapoznał się z przedłożoną przez powoda kalkulacją i w piśmie z 7 maja 2019 roku poinformował, że dokonał jego weryfikacji do kwoty 1.453,28 zł i zobowiązał do przedłożenia dokumentów na potwierdzenie poniesionych kosztów naprawy warunkując tym dopłatę odszkodowania. (dowód: pismo pozwanego z 7 maja 2019 roku k. 13, zweryfikowany kosztorys powoda k. 14-17)

Koszt przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody wynosi 1.694,61 zł brutto. przy przyjęciu stawek: 100,00 zł netto za roboczogodzinę prac mechaniczno – blacharskich i 110 zł netto za roboczogodzinę prac lakierniczych jako średnich stawek na rynku lokalnym w lutym 2019 roku. (dowód: opinia biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej R. W. z 11 lipca 2020 roku k.105-113)

Sąd oddalił wniosek pozwanego o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka A. K. na okoliczność zaistnienia szkody (ponieważ fakt ten w przedmiotowej sprawie był bezsporny), a także z faktyczną naprawą pojazdu (ponieważ nie miało to znaczenia dla rozstrzygnięcia). Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego „obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić, odszkodowanie bowiem ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący od chwili wyrządzenia szkody do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób przewidziany prawem” (zob. uzasadnienie uchwały z 15 listopada 2001 roku, sygn. akt III CZP 68/01). Kwestia czy i w jakim zakresie samochód został naprawiony, była zatem nieistotna dla rozstrzygnięcia.

Sąd oddalił również wniosek powoda o przeprowadzenie dowodu z orzeczeń wydanych w innych sprawach. Każda sprawa wymaga indywidualnej oceny stosownie do okoliczności. Granice przedmiotowe mocy wiążącej należy oceniać według reguł przyjętych w art. 366 k.p.c. w odniesieniu do przedmiotowych granic powagi rzeczy osądzonej.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Żądanie powoda obejmowało dwa elementy: odszkodowanie z tytułu szkody w pojeździe oraz zwrot kosztów sporządzenia kalkulacji naprawy.

Roszczenie w zakresie odszkodowania obejmującego odszkodowanie za uszkodzenie pojazdu powód wywodził z umowy przelewu wierzytelności obejmującej odszkodowanie z ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów.

Stosownie do art. 509 § 1 i 2 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Podstawowym aktem prawnym regulującym kompleksowo ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z ruchem pojazdu mechanicznego jest ustawa z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (tj. z dnia 21 listopada 2016 r., Dz.U. z 2016 r. poz. 2060)– dalej zwana ustawą. Jej przepisy stanowią lex specialis względem art. 822 § 1 k.c., a w sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy kodeksu cywilnego (art. 22 ustawy).

Zgodnie z art. 34 ustawy z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych objęta jest odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu (art. 35 ustawy). Stosownie do art. 36 ust. 1 ustawy odszkodowania ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Kierujący pojazdem ponosi odpowiedzialność za szkody na mieniu, jak i na osobie, wyrządzone w związku z ruchem pojazdu, na zasadzie winy na podstawie art. 415 k.c. W myśl 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła i naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W toku postępowania likwidacyjnego pozwany uznał co do zasady swoją odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną poszkodowanym przez osobę objętą u niej obowiązkowym ubezpieczeniem posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Sporna między stronami była legitymacja czynna powoda w sprawie, a także wysokość odszkodowania, w tym czy odpowiedzialność pozwanego obejmuje koszty sporządzenia na zlecenie powoda kalkulacji naprawy pojazdu.

Kwestionując legitymację procesową powoda pozwany zarzucał, że nie wykazał on kauzy dokonanego przelewu.

Zgodnie z art. 510. § 1 umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Stosownie do art. 510 § 2 k.c. jeżeli zawarcie umowy przelewu następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, z zapisu zwykłego, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia, ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania.

Jak wskazano w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z kwietnia 2016 roku (sygn. akt IV CSK 403/15 LEX nr 2044487): „Po pierwsze - z art. 510 § 2 k.c. wynika zasada kauzalności materialnej samoistnej umowy przelewu wierzytelności. Przepis ten przewiduje, że prawną przyczyną przelewu wierzytelności jest wykonanie istniejącego już między stronami zobowiązania ( causa solvendi), a ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2006 roku, V CSK 253/06, OSNC 2007, Nr 9, poz. 141). Ważność samoistnej umowy przelewu zależy zatem od istnienia ważnego zobowiązania do zawarcia tej umowy. (...) odzwierciedla istotę gospodarczą czynności prawnej stron. Kodeks cywilny nie wprowadził wymogu wskazywania w umowie przeniesienia wierzytelności zobowiązania, w wykonaniu którego dochodzi do przelewu, co oznacza mimo materialnej kauzalności formalnie oderwany charakter samoistnej umowy przelewu. Cedent i cesjonariusz w ramach łączącego ich stosunku prawnego zobowiązani są uzgodnić kauzę w sposób wyraźny bądź dorozumiany, ale nie muszą jej ujawniać na zewnątrz, zwłaszcza dłużnikowi. Przypomnieć należy, że przelew ma charakter nabycia pochodnego i nie wymaga zgody dłużnika. Po drugie - w sprawie o spełnienie świadczenia z tytułu wierzytelności objętej przelewem dłużnik może stawiać zarzuty dotyczące stosunku wewnętrznego między cedentem a cesjonariuszem, w tym kwestionować istnienie i prawidłowość kauzy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 1998 r., II CKN 387/97, OSNC 1998, Nr 10, poz. 162). Brak lub wadliwość causae cessionis powoduje, że cesjonariusz nie nabywa wierzytelności. Podniesienie zarzutu braku przyczyny prawnej przelewu oznacza powinność jej ujawnienia przez cesjonariusza i obarczenie dłużnika ciężarem dowodu jej nie istnienia lub braku skuteczności (art. 6 k.c.). Po trzecie - z art. 510 § 2 k.c. wynika, że umowa rozporządzająca jest kauzalna, gdyż jej ważność zależy od istnienia uprzedniego zobowiązania do przeniesienia wierzytelności.”

Odpowiadając na zarzut pozwanego powód przedstawił pokwitowanie z dnia 22 marca 2019 roku dotyczące odbioru przez poszkodowanych umówionej kwoty za przelew wierzytelności wobec pozwanego z tytułu szkody z 7 lutego 2019 roku w pojeździe poszkodowanych. Tym samym powód wykazał, że przyczyną przelewu było nabycie przez poszkodowanych korzyści majątkowej w zamian za przeniesienie praw z tytułu odszkodowania na powoda ( causa aquirendi vel obligandi). W konsekwencji zarzut pozwanego odnośnie braku legitymacji procesowej powoda okazał się bezzasadny.

Jeżeli chodzi o weryfikację wysokości odszkodowania, to wymagała wiadomości specjalnych. W opinii z 11 lipca 2020 roku (k. 105-113) biegły R. W. dokonał analizy kosztorysów sporządzonych przez strony, wskazał ich nieprawidłowości i sporządził nową kalkulację. Biegły przyjął w niej za prawidłową stawkę godzinową za robociznę blacharską i mechaniczną w wysokości 100,00 zł netto, a za pracę lakierniczą w wysokości 110,00 zł netto. Ustalił też, że naprawa nie wymagała wymiany części zamiennych. Wyliczone przez biegłego koszty przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody wynosiły – 1.694,61 zł brutto.

Sąd przyjął ustalenia biegłego za miarodajne, gdyż biegły szczegółowo i przekonywająco uzasadnił swoje stanowisko, a strony nie zgłaszały zastrzeżeń do opinii.

Odnośnie odpowiedzialności pozwanego w zakresie kosztów sporządzenia na zlecenie powoda kalkulacji naprawy pojazdu, to wskazać należy, że w uchwale z dnia 18 maja 2004 roku (sygn. akt. III CZP 24/04, publ. OSNC 2005, Nr 7-8, poz. 117, str. 35), Sąd Najwyższy stwierdził, iż odszkodowanie, przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, może - stosownie do okoliczności sprawy - obejmować także koszty ekspertyzy prywatnej (art. 361 k.c.). W ocenie sądu w niniejszej sprawie brak było jednak podstaw do zasądzenia na rzecz powoda należności z faktury z 26 kwietnia 2019 roku, a to z następujących przyczyn. W pierwszej kolejności należało ocenić czy poniesienie tego wydatku było obiektywnie uzasadnione i konieczne. W przytoczonej uchwale mowa jest o kosztach poniesionych przez poszkodowanego, tymczasem, to nie poszkodowani zostali obciążone kosztami ekspertyzy, lecz powód, po dokonanej cesji wierzytelności. W ocenie sądu koszty te nie mieszczą się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, a ocena opłacalności podejmowanych przez pozwanego decyzji o zawieraniu umów cesji z poszkodowanymi, mającymi wierzytelności wobec ubezpieczycieli, jest związana z ryzykiem prowadzenia przedsiębiorstwa powoda. Z powyższych względów roszczenie powoda w tym zakresie sąd uznał za bezzasadne.

W konsekwencji dokonanych ustaleń roszczenie powoda było uzasadnione w zakresie kwoty 816,28 zł, stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą 1.694,61 zł (koszty przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody wyliczone przez biegłego), a kwotą 878,33 zł (wypłacone w toku postępowania likwidacyjnego odszkodowanie).

Mając na uwadze powyższe ustalenia faktyczne oraz rozważania prawne, na podstawie przywołanych przepisów sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 816,28 zł tytułem należności głównej.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 i 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych zasądzając je od 7 maja 2019 roku.

Szkoda została zgłoszona pozwanemu przez poszkodowanych 8 lutego 2019 roku, pozwany decyzją z 27 lutego 2019 roku przyznał odszkodowanie z tytułu szkody w pojeździe. Jak wskazano w wyroku Sądu Najwyższego z 6 lipca 1998 roku (sygn. akt III CKN 315/18, OSNC 2000/2/31, Pr.Gosp. 2000/1/1, Biul.SN 1999/10/6, M.Prawn. 1999/12/44) „z chwilą wypłacenia kwoty ustalonej przez ubezpieczyciela obowiązek wypowiedzenia się odnośnie do tego, czy jest ona odpowiednia, powraca do wierzyciela (poszkodowanego, uprawnionego z ubezpieczenia (...)). Od chwili zgłoszenia przez niego żądania dalszych roszczeń zakład pozostaje w opóźnieniu, o ile oczywiście roszczenia te będą uzasadnione”. Poszkodowani nie kwestionowali wypłaconej należności. Powód nabył wierzytelność od poszkodowanych 22 marca 2019 roku i - jak wynika z decyzji pozwanego z 7 maja 2019 roku - dopiero w dniu 29 kwietnia 2019 roku wystosował żądanie dopłaty odszkodowania dołączając sporządzoną przez siebie kalkulację naprawy. W konsekwencji sąd przyjął, że pozwany pozostawał w opóźnieniu od dnia wydania decyzji z 7 maja 2019 roku, w której mimo zapoznanie się z nowymi dowodami w sprawie w postaci kalkulacji naprawy zleconej przez powoda, podtrzymał swoje wcześniejsze stanowisko.

W pozostałym zakresie, powództwo należało oddalić jako bezzasadne.

O kosztach sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. dokonując ich stosunkowego rozdzielenia między stronami biorąc pod uwagę wynik sprawy.

Koszty procesu obejmowały łącznie 1.367,44 zł, z czego:



powód poniósł 1.080,44 zł (57,00 zł – tytułem opłaty od pozwu, 270,00 zł – tytułem wynagrodzenia pełnomocnika obliczonego zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku (Dz. U. z 2015 roku poz. 1804) w brzmieniu obowiązującym w dacie wytoczenia powództwa, 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 736,44 zł tytułem wynagrodzenia biegłego),



pozwany poniósł – 287,00 zł (270,00 zł – tytułem wynagrodzenia pełnomocnika obliczonego zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radcy prawnego z dnia 22 października 2015 roku (Dz.U. z 2015 roku poz. 1804) w brzmieniu obowiązującym w dacie wytoczenia powództwa, 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa).

Powód wygrał sprawę w 73% (z żądanej kwoty 1.121,00 zł należności głównej zasądzono na jego rzecz kwotę 816,28 zł), zatem winien ponieść koszty procesu w zakresie oddalonego powództwa (27 % z 1.367,44 zł = 369,21 zł). Dokonując rozliczenia kosztów należnych i poniesionych sąd zasądził zatem od pozwanego na rzecz powoda kwotę 711,23 zł (1.080,44 zł –369,21 zł) tytułem zwrotu kosztów procesu.

W związku z dowodem z opinii biegłego powód uiścił zaliczkę na poczet wynagrodzenia biegłego w kwocie 1.000,00 zł. Faktyczne wynagrodzenie biegłego wyniosło 736,44 zł i zostało wypłacone z zaliczki powoda. W konsekwencji na zasadzie art. 84 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z 28 lipca 2005 roku sąd nakazał zwrócić powodowi tytułem niewykorzystanej zaliczki kwotę 263,56 zł.

sędzia Justyna Wyrwas – Oliwkiewicz