VI GC 2143/18 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Rybniku z 2020-07-03
Sygn. akt VI GC 2143/18
WYROK
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 3 lipca 2020 roku
Sąd Rejonowy w Rybniku VI Wydział Gospodarczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: Sędzia Witold Zawisza
Protokolant: sekr. sądowy Monika Toman
po rozpoznaniu w dniu 3 lipca 2020 roku w Rybniku
na rozprawie
sprawy z powództwa M. J.
przeciwko (...) S.A. w W.
o zapłatę
1. oddala powództwo;
2. zasądza od powoda M. J. na rzecz pozwanej (...) S.A. w W. kwotę 934,00 zł (dziewięćset trzydzieści cztery 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;
3. nakazuje pobrać od powoda M. J. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w R. kwotę 629,76 zł (sześćset dwadzieścia dziewięć złotych 76/100) tytułem kosztów sądowych tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.
Sygn. akt VI GC 2143/18
UZASADNIENIE
Pozwem złożonym w dniu 02.07.2018 r. powód M. J. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej(...) S.A. w W. kwoty 5.000,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 19.12.2016 r. oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 12.09.2016 r. w wyniku kolizji uszkodzony został pojazd marki O. (...), nr rej. (...) własność M. W.. Sprawca kolizji był ubezpieczony z tytułu odpowiedzialności cywilnej u pozwanej. Na czas naprawy pojazdu poszkodowany wynajął od powoda pojazd zastępczy na okres 62 dni za stawką 246,00 zł brutto/dzień, tj. za łączną kwotę 15.252,00 zł brutto. Powód nabył wierzytelność do pozwanej na drodze umowy cesji i dochodził części odszkodowania.
Nakazem zapłaty z dnia 28.08.2018 r. uwzględniono powództwo.
W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu. Zakwestionowała roszczenie co do zasady i co do wysokości. W uzasadnieniu zarzuciła, że uszkodzenia pojazdu pozwalały na jego dalsze użytkowanie, a ponadto pojazd nie posiadał ważnego badania technicznego zatem pojazd zastępczy nie był należny. Wskazała, że po złomowaniu wraku poszkodowany zakupił kolejny pojazd półtora roku później, zatem pojazd nie był mu potrzebny do życia codziennego. Podała, że poinformowała poszkodowanego o zakwalifikowaniu szkody jako całkowitej w dniu 22.09.2016 r. zatem najem powinien zakończyć się najpóźniej 7 dni po tym zdarzeniu (łącznie 19 dni). Zakwestionowała wysokość stawki podając, że wynajmowanie pojazdu po tak wysokiej stawce stoi w sprzeczności z zasadą minimalizacji szkody.
W piśmie procesowym z 26.02.2019 r. pełnomocnik powoda przyznał, że pojazd w chwili szkody nie posiadał aktualnych badań technicznych, lecz dowód rejestracyjny i tak zostałby zabrany, gdyż uszkodzeniu uległo podświetlenie tablicy rejestracyjnej.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny
W wyniku zdarzenia z dnia 12.09.2016 r. uszkodzeniu uległ samochód marki O. (...) nr rej. (...) będący własnością M. W.. Sprawca zdarzenia był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u pozwanej -(...) S.A. w W.. Poszkodowany nie był podatnikiem podatku VAT.
dowód: akta szkody na płycie CD k. 79
Badanie techniczne pojazdu poszkodowanego było ważne do dnia 08.07.2016 r.
dowód: wydruk (...) k. 68-69, informacja (...) k. 70-71
Po szkodzie dowód rejestracyjny pojazdu został zatrzymany przez policję.
dowód: pokwitowanie k. 21
Poszkodowany wynajmował samochód zastępczy marki P. (...) od powoda M. J. w okresie od dnia 20.09.2016 r. do dnia 26.09.2016 r. (15 dni), a następnie pojazd marki V. (...) w okresie od dnia 26.09.2016 r., do dnia 12.11.2016 r. (47 dni). Zgodnie z umową dzienny czynsz najmu wynosił 200,00 zł netto (246,00 zł brutto). Za cały okres najmu wynoszący 62 dni poszkodowany został obciążony czynszem w kwocie 15.252,00 zł brutto. Pojazd zastępczy był niezbędny poszkodowanemu, by dojeżdżać do pracy.
dowód: umowa najmu k. 10, aneks k. 11, ogólne warunki najmu z cennikiem k. 12-13, oświadczenie k. 31, protokoły zdawczo-odbiorcze k. 14-15, faktura k. 24
W dniu 22.09.2016 r. pozwana poinformowała poszkodowanego o zakwalifikowaniu szkody jako całkowitej. Odszkodowanie zostało wypłacone w dniu 03.11.2016 r.
dowód: pismo pozwanej z 22.09.2016 r. k. 16, kalkulacja naprawy k. 17-20, potwierdzenie przelewu k. 22
W dniu 28.11.2016 r. poszkodowany zdemontował uszkodzony pojazd.
dowód: zaświadczenie k. 23
Umową zawartą w dniu 12.09.2016 r. poszkodowana przelała na rzecz powoda wierzytelność przysługującą mu wobec pozwanej z tytułu szkody wyrządzonej dnia 12.09.2016 r. w postaci prawa do odszkodowania za korzystanie z samochodu zastępczego. Pozwana została zawiadomiona o dokonanym przelewie.
dowód: umowa cesji k. 25, zawiadomienie k. 26,
Pismem z 01.12.2016 r. powód wezwał pozwaną do przyznania odszkodowania za najem pojazdu zastępczego. Do wezwania dołączyła fakturę VAT za najem pojazdu.
dowód: wezwanie do zapłaty k. 27
Decyzją z dnia 24.11.2016 r. pozwana odmówiła przyznania odszkodowania uzasadniając, że pojazd po szkodzie był jezdny.
dowód: decyzja pozwanej k. 28
Pomimo odwołania powoda z dnia 18.12.2017 r. pozwana nie zmieniła stanowiska w sprawie.
dowód: odwołanie k. 29-30
Zarówno uszkodzony jak i wynajęte pojazdy należały do klasy (...). Stawka za najem pojazdu zastępczego w okresie szkody mieściła się w przedziale od 119,00 zł do 364,00 zł netto (od 146,37 zł do 447,72 zł brutto).
dowód: opinia biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej k. 243-248, cenniki przedłożone przez powoda k. 40-44
Stan faktyczny ustalono w oparciu o wymienione powyżej dowody. Podstawą ustaleń faktycznych nie była przedstawiona przez powoda opinia biegłego w innej sprawie (k. 224-234), bowiem każda sprawa wymaga indywidualnej oceny stosownie do jej okoliczności, ani cenniki przedłożone przez pozwaną, ponieważ nie wiadomo czy były one aktualne w okresie najmu pojazdu w niniejszej sprawie, ani jakiego rynku dotyczyły (w pobliżu czy w oddali większych miast, lotnisk). Oddalono wniosek pozwanej o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka M. W. (k. 54), ponieważ okoliczności na które świadek został powołany zostały wykazane pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym.
Sąd zważył, co następuje
Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
W myśl art. 361 § 2 k.c., w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Szkoda jest rozumiana jako utrata lub zmniejszenie aktywów, bądź powstanie lub zwiększenie pasywów osoby poszkodowanej. Przy ustaleniu szkody stosuje się ogólne zasady prawa odszkodowawczego, choć odszkodowanie należne od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej zawsze wypłaca się w pieniądzu. Zasadą jest całkowita kompensata doznanego uszczerbku, wykluczone jest jednak nieuzasadnione wzbogacenie się poszkodowanego. Stosownie do art. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Normalny związek przyczynowy zachodzi wtedy, gdy w danym układzie stosunków i warunków oraz w zwyczajowym biegu rzeczy, bez zaistnienia szczególnych okoliczności, szkoda jest rezultatem typowym, w zwykłej kolejności rzeczy, a więc niebędącym rezultatem jakiegoś zupełnie wyjątkowego zbiegu okoliczności.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 08.09.2004 r., (...) wskazał, że „utrata możliwości korzystania z rzeczy stanowi szkodę majątkową, w związku czym poniesione wydatki na najem pojazdu zastępczego podlegają wyrównaniu - jako wydatki konieczne - jeżeli odpowiadają lokalnym stawkom czynszu najmu pojazdu o zbliżonej klasie.” Nadto, wbrew niektórym poglądom, w myśl których wystarczy by koszt najmu nie odbiegał rażąco od cen rynkowych, na poszkodowanym tj. wierzycielu ubezpieczyciela ciąży obowiązek działania zmierzającego do minimalizacji kosztów poniesionego uszczerbku. Wynika to m.in. z art. 354 § 2 k.c., a zatem odpowiedzialność ubezpieczyciela nie jest nieograniczona i powinna mieścić się w widełkach cen najczęściej spotykanych na rynku, a nie od nich w jakikolwiek sposób odbiegających (nawet nieznacznie). Oczywiście, jak słusznie podnosi się w orzecznictwie, nie oznacza to obowiązku szukania najtańszych ofert rynkowych, ale nie oznacza to również prawa poszkodowanego do korzystania z ofert najdroższych na rynku (co trafnie zauważył Sąd Okręgowy w G.w uzasadnieniu do wyroku w sprawie o sygn. akt (...)). Podobnie rzecz ma się z ustaleniem uzasadnionego czasokresu najmu samochodu zastępczego. Jeżeli bowiem okaże się, że czas naprawy samochodu przekraczał ramy czasowe dla danego typu napraw (i to nawet te maksymalne przewidziane przez technologię producenta), przy czym odpowiedzialności za ten stan nie ponosi ubezpieczyciel czy sam poszkodowany, nie ma podstaw, aby ubezpieczyciel z tytułu (...) miał ponosić koszty wydłużającego się w ten sposób czasu najmu samochodu zastępczego.
W rozpoznawanej sprawie zdarzenie ubezpieczeniowe i legitymacja czynna powoda pozostawały poza sporem. Pozwana kwestionowała roszczenie co do zasady, okres najmu pojazdu zastępczego i wysokość stawki najmu.
Pozwana zarzuciła, że poszkodowanemu nie przysługiwał pojazd zastępczy, z uwagi na okoliczność zabrania dowodu rejestracyjnego. Pozwana w toku postępowania dowodowego podniosła, że dowód rejestracyjny został zabrany przez Policję, ponieważ pojazd nie miał ważnego badania technicznego ( brak tego badania potwierdza wydruk z (...) k. 68 v.)
Zgodnie z art. 94 Kodeksu wykroczeń
§1 Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu prowadzi pojazd, nie mając do tego uprawnienia, podlega karze grzywny.
§ 2 Takiej samej karze podlega ten, kto prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu pojazd pomimo braku dopuszczenia pojazdu do ruchu .
Mając na uwadze powyższe stwierdzić należało, że uszkodzony pojazd nie mógł być dopuszczony do ruchu drogowego, a pomimo tego poszkodowany poruszał się nim. W ocenie Sadu Rejonowego objęcie ochroną prawną roszczeń z zakresu zwrotu kosztów najmu samochodu zastępczego roszczeń, które powstały w okolicznościach złamania prawa - bo tym jest właśnie poruszenie się w ruchu drogowym pojazdem bez ważnego badania technicznego - jest niedopuszczalne. Samochód taki do czasu przeprowadzenia ważnego przeglądu technicznego nie może poruszać się po drogach publicznych, inaczej jak tylko na lawecie. Zatem poszkodowany wypadkiem z udziałem takiego samochodu nie ma prawa skutecznie podnosić, iż na skutek wypadu utracił możliwość swobodnego poruszania się tym pojazdem po w/w drogach , bo takiej prawnej możliwości przez brak aktualnego badania technicznego i tak nie miał. Nie poniósł wiec poszkodowany M. W. szkody w postaci niemożności korzystania ze swojego pojazdu, albowiem poruszenie się w/w pojazdem było niedopuszczalnym wypełnianiem znamion wykroczenia z art. 94 § 2 kw. Odrębną kwestią jest roszczenie o koszt naprawy pojazdu, bo choć samochód poszkodowanego nie powinien być uczestnikiem ruchu drogowego, to jednak stanowi dobro majątkowe objęte prawem własności i podlegające ochronie prawnej (jak każda własność w Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z art. 21 ust. 1 Konstytucji) - ale to roszczenie nie było przedmiotem niniejszego procesu. Mając na uwadze powyższe, powództwo należało oddalić.
Niezależnie od tego ustalono na podstawie opinii biegłego, że zarówno uszkodzony jak i wynajęty pojazd należały do klasy (...). Stawka za najem pojazdu zastępczego w okresie szkody mieściła się w przedziale od 119,00 zł do 364,00 zł netto (od 146,37 zł do 447,72 zł brutto). W świetle powyższego ustalono, że stawka zastosowana przez powoda, a wynosząca 246,00 zł brutto mieściła się w stawkach stosowanych na rynku.
Okres najmu pojazdu zastępczego nie może być okresem dowolnie ustalanym. W przypadku wystąpienia tzw. szkody całkowitej, w wartości szkody mieści się okres, który jest niezbędny do nabycia innego pojazdu mechanicznego niezależnie od tego czy poszkodowana zdecydowałaby się na jego naprawę. W niniejszej sprawie informacja o zakwalifikowaniu szkody jako całkowitej została przekazana poszkodowanemu w dniu 22.09.2016 r. Zatem od tego dnia należało doliczyć 7 dni na zagospodarowanie wraku, niezależnie od jego złomowania w późniejszym terminie. Tym samym najem powinien zakończyć się najpóźniej w dniu 29.09.2016 r., a więc po 18 dniach.
Mając na uwadze powyższe ustalenia faktyczne oraz rozważania prawne, na podstawie przywołanych przepisów, Sąd oddalił powództwo.
O kosztach procesu postanowiono na mocy art. 98 § 1, 3 i 4 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy. Powód przegrał spór, zatem winien zwrócić pozwanej koszty procesu w kwocie 917,00 zł, na którą składały się: 900,00 zł wynagrodzenia pełnomocnika oraz 34,00 zł (17,00 zł x 2) opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.
Zgodnie z art. 113 ust. 1 u.k.s.c. w zw. z art. 83 ust. 2 u.k.s.c. oraz w zw. art. 98 k.p.c. tytułem wynagrodzenia biegłego wypłaconego tymczasowo ze środków Skarbu Państwa należało pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w (...)od powoda kwotę 629,76 zł.
R. dnia 22.07.2020 r.
Sędzia
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Rybniku
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Witold Zawisza
Data wytworzenia informacji: