Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rybniku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 grudnia 2020 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Justyna Wyrwas – Oliwkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 29 grudnia 2020 roku w Rybniku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa S. F. (F.)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej (...) (uprzednio (...) Spółka Akcyjna w W.)

o zapłatę

1)  oddala powództwo;

2)  zasądza od powoda S. F. na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej(...) (uprzednio (...) Spółka Akcyjna w W.) kwotę 270,00 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

sędzia Justyna Wyrwas – Oliwkiewicz

Sygn. akt VI GC 1593/19

UZASADNIENIE

W dniu 19 grudnia 2018 roku powód S. F. wystąpił przeciwko pozwanemu (...)Spółce Akcyjnej w W. z pozwem o zapłatę kwoty 897,27 zł wraz z odsetkami ustawowymi od 8 listopada 2015 roku do 31 grudnia 2015 roku, , a od 1 stycznia 2016 roku z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych tytułem odszkodowania za szkodę w pojeździe. Domagał się także zasądzenia zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu podał, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dokonał naprawy samochodu marki O. (...) o nr rej. (...)za kwotę 8.420,45 zł. W odpowiedzi na przesłaną fakturę za naprawę pozwany wydał decyzję o wypłacie odszkodowania w wysokości 7.523,18 zł oraz wskazał, że wypłacona kwota wyczerpuje w całości powstałą szkodę. (k. 2-3)

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z 23 maja 2019 roku uwzględniono powództwo. (k. 33)

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Zarzucał brak legitymacji czynnej powoda, przedawnienie roszczenia i niewykazanie wysokości roszczenia. Kwestionował konieczność naprawy listwy zderzaka przedniego, pokrywy zaczepu holowniczego i kraty atrapy, które nie zostały potwierdzone w trakcie przeprowadzanych oględzin. (k. 39-41)

Z urzędu, na podstawie odpisu pełnego (...) pozwanego ustalono, że 5 lipca 2019 roku pozwany zmienił firmę pod którą działa z „(...)Spółka Akcyjna” na „(...) Spółka Akcyjna (...)”. (k. 68)

Sąd ustalił, co następuje:

W kolizji drogowej z 17 lipca 2015 roku uległ uszkodzeniu samochód O. (...) nr rej (...) (rok produkcji (...)), będący współwłasnością J. H. i E. H.. Sprawca zdarzenia był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego. (dowód: akta szkody na płycie CD k. 55 a w nich: zapytanie o historię ubezpieczenia, historia pojazdu)

W dniu 22 lipca 2015 roku poszkodowany J. H. zgłosił szkodę pozwanemu. Po dokonaniu oględzin, w dniu 31 lipca 2015 roku pozwany sporządził wycenę wartości pojazdu przed szkodą (na kwotę 62.800,00 zł), ocenę techniczną, kalkulacje kosztów naprawy (33.942,50 zł brutto) oraz wyliczył rynkowy ubytek wartości pojazdu (na kwotę 2.700,00 zł brutto). (dowód: akta szkody na płycie CD k. 55 a w nich: zgłoszenie szkody i pismo pozwanego z 22 lipca 2015 roku, wycena i kalkulacja z 31 lipca 2015 roku, )

Poszkodowani oddali pojazdu do naprawy do warsztatu powoda. W dniu 28 lipca 2015 roku poszkodowani udzielili powodowi pełnomocnictwa do rozliczenia bezgotówkowego za naprawę blacharsko – lakierniczą. W treści pełnomocnictwa wskazano, że poszkodowani przelewają na powoda wszelkie przysługujące im uprawnienia z tytułu umowy (...) zgodnie ze szkodą (...) w (...), nr szkody (...) z 17 lipca 2015 roku. Ponadto w pkt. 2 poszkodowani upoważnili powoda do odbioru należności tytułem odszkodowania, a także do dochodzenia roszczeń i zawierania ugody z ubezpieczycielem. Wyrazili również zgodę ma naprawę pojazdu przez powoda w zakresie i według cen określonych w kosztorysie sporządzonym przez powoda. W razie nie potwierdzenia odpowiedzialności lub nie przekazania przez ubezpieczyciela części kwoty należnej za dokonanie naprawy , w szczególności z powodu wypłaty przez ubezpieczyciela kwoty niższej niż koszt naprawy wyliczonej przez powoda określonej w wystawionej fakturze poszkodowani zobowiązali się do pokrycia w terminie 7 dni od wezwania w całości różnicy pomiędzy kwotą określona naprawy brutto a kwotą uzyskaną od ubezpieczyciela. (dowód: pełnomocnictwo k. 70, 71)

Decyzją z 19 sierpnia 2015 roku pozwany przyznał poszkodowanemu J. H. kwotę 2.700,00 zł odszkodowanie tytułem rynkowego ubytku wartości handlowej pojazdu. Kolejnymi decyzjami z 3 września 2015 roku i 20 października 2015 roku przyznał dodatkowo kwotę 53,00 z i 94,00 zł. ( dowód: akta szkody na płycie CD k. 55 a w nich: decyzje pozwanego z 19 sierpnia 2015 roku , 3 września 2015 roku i 20 października 2015 roku )

Pierwotnie decyzją z 18 sierpnia 2015 roku pozwany przyznał powodowi kwotę 27.084,94 zł tytułem odszkodowania za szkodę częściową w pojeździe. ( dowód: akta szkody na płycie CD k. 55 a w nich:– decyzja pozwanego z 18 sierpnia 2015 roku)

W dniu 15 października 2015 roku powód sporządził kalkulację naprawy na kwotę 36.725,06 zł brutto. Faktyczne koszty naprawy wyniosły 35.505,39 zł, przy czym powód obciążył poszkodowanego J. H. fakturą z 24 października 2015 roku na kwotą 8.420,45 zł, uwzględniając jako zaliczkę wypłaconą przez pozwanego kwotę 27.084,94 zł.

Powód przedstawił kalkulacją i fakturę pozwanemu, który po dokonaniu ich weryfikacji ustalił, że uzasadnione koszty naprawy powinny wynosić 34.608,12 zł brutto, a w związku z wcześniej wypłaconą kwotą 27.084,94 zł przyznał powodowi dopłatę odszkodowania w kwocie 7.523,18 zł. Łącznie pozwany wypłacił powodowi (dowód: faktura z 24 października 2015 roku k. 11-13, decyzja z 16 listopada 2015 roku k. 14, akta szkody na płycie CD k. 55 a w nich: zweryfikowana kalkulacja naprawy powoda z 15 października 2015 roku, zweryfikowana faktura z 24 października 2015 roku)

Powód zwrócił się do pozwanego o ponowną analizę sprawy. Pismem z 28 grudnia 2017 roku podtrzymał dotychczasowe stanowisko w przedmiocie ustalenia wysokości uzasadnionych kosztów naprawy pojazdu. Wskazał, że wykonana w dniu oględzin dokumentacja fotograficzna pojazdu nie potwierdza zgłoszonych przez powoda uszkodzeń listwy zderzaka przedniego, pokrywy zaczepu holowniczego oraz kraty atrapy, stąd brak jest podstaw do uznania kosztów ich wymiany. (dowód: akta szkody na płycie CD k. 55 a w nich: pismo pozwanego z 28 grudnia 2017 roku)

Pismem z 12 stycznia 2018 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty 897,27 zł w terminie 7 dni. Pismem z 5 lutego 2018 roku pozwany potrzymał stanowisko zawarte w piśmie z 28 grudnia 2017 roku. (dowód: wezwanie do zapłaty k. 15, decyzja pozwanego k. 16, 17)

Wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego pominięto zgodnie z art. art. 130 ⁴ § 5 k.p.c., wobec nieuiszczenia przez powoda zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego.

Sąd oddalił wniosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, gdyż zgodnie z ciężarem dowodu, to na powodzie ciążył obowiązek wykazania okoliczności z których wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne.

Sąd oddalił wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron „na dowód okoliczności podniesionych w uzasadnieniu pozwu”. W pozwie powód wskazywał jedynie na dokonanie naprawy samochodu O. (...) o nr (...) oraz nieuznanie przez pozwanego całości kosztów naprawy, co zostało wykazane fakturą z 24 października 2015 roku, decyzją z 16 listopada 2015 roku oraz pismami powoda (z 12 stycznia 2018 roku) i pozwanego (z 2 lutego 2018 roku). Natomiast ustalenie okoliczności czy dokonana naprawa obejmowała uszkodzenia wynikające z kolizji z 22 lipca 2015 roku czy też dotyczyła częściowo uszkodzeń nie związanych ze szkodą, wymagała wiadomości specjalnych (przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Roszczenie w zakresie odszkodowania obejmującego koszty naprawy pojazdu powód wywodził z umowy przelewu wierzytelności obejmującej odszkodowanie z ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów.

Stosownie do art. 509 § 1 i 2 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Podstawowym aktem prawnym regulującym kompleksowo ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z ruchem pojazdu mechanicznego jest ustawa z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (tj. z dnia 21 listopada 2016 r., Dz.U. z 2016 r. poz. 2060)– dalej zwana ustawą. Jej przepisy stanowią lex specialis względem art. 822 § 1 kc, a w sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy kodeksu cywilnego (art. 22 ustawy).

Zgodnie z art. 34 ustawy z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych objęta jest odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu (art. 35 ustawy). Stosownie do art. 36 ust. 1 ustawy odszkodowania ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Kierujący pojazdem ponosi odpowiedzialność za szkody na mieniu, jak i na osobie, wyrządzone w związku z ruchem pojazdu, na zasadzie winy na podstawie art. 415 k.c. W myśl 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła i naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Sporna między stronami była legitymacja czynna powoda, wysokość odszkodowania, a w szczególności zakres dokonanej naprawy, to jest czy uzasadniona była naprawa uszkodzeń listwy zderzaka przedniego, pokrywy zaczepu holowniczego oraz kraty atrapy.

Zasadny okazał się zarzut braku legitymacji czynnej powoda

Powód w pozwie nie powoływał się na nabycie dochodzonej wierzytelności od innego podmiotu, a wywodził swoje roszczenie wobec pozwanego z faktu dokonania naprawy pojazdu O. (...) o nr rejestracyjnym (...).

Dopiero na zgłoszony przez pozwanego zarzut braku legitymacji procesowej powołał się na udzielone przez poszkodowanych powodowi pełnomocnictwo, w którego treści wskazano, że upoważnia on powoda do odbioru należności tytułem odszkodowania , a także dochodzenia roszczeń i zawierania ugody z ubezpieczycielem.

Przedłożone przez powoda pełnomocnictwa zawierały jednak wewnętrznie sprzecznie treści.

Dokumenty zatytułowane „pełnomocnictwo do rozliczenia bezgotówkowego odbioru bezgotówkowego za naprawę blacharską” w punkcie 1 co prawda zawierały zapis, że poszkodowani przelewają na powoda wszelkie uprawnienia z tytułu ubezpieczenia(...)w związku ze szkodą z 17 lipca 2015 roku w pojeździe O. (...) likwidowaną przez pozwanego, co mogłoby przemawiać, że dokument ten stanowi umowę cesji wierzytelności przysługujących poszkodowanym wobec pozwanego. Gdyby jednak taki był zamiar stron, to zbędne byłyby dalsze zapisy ww. dokumentów, w których poszkodowani upoważniają powoda do odbioru należności, dochodzenia roszczeń i zawierania ugód z pozwanym (pkt 2). Celem i skutkiem przelewu jest bowiem przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Z całokształtu treści pełnomocnictw oraz okoliczności sprawy nie wynika zamiar przeniesienia ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowym wierzycielom i ich całkowite wyłączenie ze stosunku zobowiązaniowego z pozwanym, a jedynie w zakresie dotyczącym kosztów naprawy (a i to warunkowo, o czym dalej). Tak też dokument był traktowany przez pozwanego i poszkodowanego, o czym świadczy również wynikająca z akt szkody okoliczność, że inne – oprócz kosztów naprawy – należności odszkodowawcze związane ze szkodą były wypłacane bezpośrednio poszkodowanemu J. H. (np. ubytek wartości handlowej pojazd) lub też innym podmiotom upoważnionym przez poszkodowanych (np. zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego).

Przedstawione przez powoda dokumenty pełnomocnictwa należałoby zatem traktować jako uzgodnienie, iż zapłata wynagrodzenia za wykonaną przez powoda usługę naprawczą nastąpi powodowi na zasadzie przekazu (art. 921 ¹ k.c.) przez pozwanego, od którego poszkodowanym przysługiwało prawo do odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, w związku ze szkodą wyrządzoną przez sprawcę ubezpieczonego u pozwanego. Świadczy o tym również zapis pkt 3, w którym przewidziano, że w przypadku gdy po naprawie ubezpieczyciel nie wypłaci powodowi pełnej należności z tytułu naprawy poszkodowani zobowiązani będą do osobistej zapłaty wynagrodzenia za wykonaną usługę.

Ten ostatni zapis wskazuje na to, że dokumenty pełnomocnictwa można by też znać za przelew wierzytelności na zabezpieczenie należności z tytułu zapłaty za wykonaną przez powoda naprawę. Jak wskazano w orzecznictwie, w umowie przelewu wierzytelności dla zabezpieczenia dopuszczalne jest zastrzeżenie warunku rozwiązującego, którego ziszczenie się skutkuje ipso iure powrotem cedowanej wierzytelności do majątku cedenta (postanowienie SN z dnia 18 października 2002 r., V CKN 111/01, IC 2003, nr 3, s. 45). Przy takiej ocenie pełnomocnictw z 28 lipca 2015 roku, na skutek odmowy zapłaty kwoty 897,27 zł przez pozwanego, wierzytelność w tym zakresie powróciłaby z powrotem do poszkodowanych i to oni posiadaliby legitymację czynną w sprawę.

Nawet gdyby uznać, że pełnomocnictwa z 28 lipca 2015 roku nie stanowiły przekazu lub umowy przelewu wierzytelności pod warunkiem rozwiązującym, który się ziścił, to i tak powództwo nie zostałoby uwzględnione z innych przyczyn.

Sporny pomiędzy stronami pozostawała bowiem wysokość należnego odszkodowania za naprawę pojazdu, w szczególności zasadność naprawy listwy zderzaka przedniego, pokrywy zaczepu holowniczego i kraty atrapy.

Weryfikacja wysokości odszkodowania wymagała wiadomości specjalnych.

Zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Samo zaś twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2001 r., sygn. akt I PKN 660/00).

Powód twierdził, że koszty wskazane w spornej fakturze odpowiadają niezbędnym kosztom naprawy pojazdu, a pozwany niesłusznie odmówił uznania uszkodzeń listwy zderzaka przedniego, pokrywy zaczepu holowniczego i kraty atrapy, a także narzutu do ceny materiału lakierniczego związanego z użyciem lakieru perłowego.

W piśmie procesowym z 16 września 2019 roku powód wniósł o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego celem wyjaśnienia wskazanych powyżej okoliczności. Zgodnie z art. 130 ⁴ § 1 k.p.c. strona, która wnosi o podjęcie czynności połączonej z wydatkami obowiązana jest uiścić zaliczkę na ich pokrycie w wysokości i terminie oznaczonym przez sąd. Zarządzeniem doręczonym w dniu 1 czerwca 2020 roku pełnomocnik powoda został wezwany do uiszczenia zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego w kwocie 800,00 zł w terminie tygodniowym. Mimo upływu terminu powód nie uiścił zaliczki. W związku z tym, stosownie do art. 130 ⁴ § 5 k.p.c. sąd pominął dowód z opinii biegłego, oddalając wniosek o jego dopuszczenie. W konsekwencji uznać należało, że powód nie sprostał spoczywającemu na nim ciężarowi dowodzenia i nie wykazał zasadności swojego roszczenia w zakresie kosztów naprawy pojazdu.

Na marginesie wskazać należy, że niezasadny okazał się zarzut przedawnienia roszczenia, choć pozwany słusznie wskazał, że bieg terminu przedawnienia rozpoczął się 16 listopada 2015 roku, tj. po wydaniu decyzji w sprawie wypłaty odszkodowania za szkodę w pojeździe. Trzyletni termin przedawnienia upływał co do zasady 16 listopada 2018 roku. Jednakże treść art. 118 k.c. została zmieniona ustawą z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 8 czerwca 2018 r.). Zgodnie z art. 5 ustawy zmieniającej, do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy przepisy ustawy zmienianej (…) w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. W związku z powyższym, od 9 lipca 2018 roku (data wejścia w życie ustawy zmieniającej), art. 118 k.c. stanowi, że: „jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata." Termin przedawnienia nie upłynął zatem, jak wskazywał pozwany, 17 listopada 2018 roku, a dopiero na ostatni dzień roku kalendarzowego, tj. 31 grudnia 2018 roku. Pozew z 29 grudnia 2018 roku został więc wniesiony przed upływem terminu przedawnienia.

Mając na uwadze powyższe ustalenia faktyczne oraz rozważania prawne, na podstawie przywołanych przepisów sąd oddalił powództwo w całości.

O kosztach postępowania sąd orzekł stosownie do treści z art. 98 § 1, 3 i 4 k.p.c. obciążając nimi w całości powoda, który jako strona przegrywająca sprawę obowiązany był zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw. Na koszty procesu poniesione przez pozwanego, a wynoszące łącznie 270,00 zł, złożyły się: wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w kwocie 270,00 zł (obliczone zgodnie z § 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800) w brzmieniu obowiązującym dniu wytoczenia powództwa. Pozwany nie wykazał, by uiścił kwotę 17,00 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa udzielonego występującemu w sprawie adwokatowi.

sędzia Justyna Wyrwas- Oliwkiewicz