Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rybniku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 października 2020 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: asesor sądowy Barbara Golec

Protokolant: Justyna Leszczyńska

po rozpoznaniu w dniu 5 października 2020 roku w Rybniku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...)S.A. w K.

przeciwko J. P. (P.)

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego J. P. na rzecz powoda (...)S.A. w K. kwotę 11 271,48 zł (jedenaście tysięcy dwieście siedemdziesiąt jeden złotych czterdzieści osiem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 9 242,46 zł od dnia 20 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4 181,00 zł (cztery tysiące sto osiemdziesiąt jeden złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3 617,00 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

asesor sądowy

Sygn. akt VI GC 1483/18

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 27 kwietnia 2017 r. w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód (...)S.A. w K. wniósł o zasądzenie od pozwanego J. P. kwoty 11 271,48 zł, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od poszczególnych kwot oraz o zwrot kosztów procesu. Uzasadniając roszczenie wskazał, że kwota 9 242,46 zł została zasądzona na jego rzecz od spółki (...)sp. z o.o. w R. (dalej jako spółka) nakazem zapłaty Sądu Rejonowego L.w L. z dnia 10 stycznia 2012 r. Postępowanie egzekucyjne względem spółki zostało umorzone jako bezskuteczne. Powód poniósł dodatkowo koszty postępowań sądowego i egzekucyjnego. Pozwany jako członek zarządu spółki, pomimo wezwania nie zapłacił dochodzonej pozwem kwoty. Jako podstawę żądania powód przywołał przepis art. 299 k.s.h. (k. 5-9).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zwrot kosztów procesu. Zarzucił, że powód nie wykazał bezskuteczności egzekucji, nie zostało ujawnione, z jakiego majątku podjęto egzekucję, jakie czynności zostały wykonane (k. 59). Dodatkowo na rozprawie pozwany podniósł, że postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego nie jest wystarczające dla stwierdzenia bezskuteczności egzekucji wobec spółki. Podważył również rzetelność przeprowadzonej egzekucji (k. 98).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Pozwany J. P. pełnił funkcję prezesa zarządu spółki (...)sp. z o.o. w R. od dnia 20 maja 2008 r. do odwołania w dniu 18 lipca 2013 r.

dowód: odpis (...)k. 15-18, (...) k. 44, uchwała k. 97

Na skutek pozwu wniesionego w dniu 28 listopada 2011 r. Sąd Rejonowy L. w L.w sprawie (...)wydał w dniu 10 stycznia 2012 r. nakaz zapłaty, którym zasądził od (...) sp. z o.o. w R. na rzecz powoda (...) S.A. w K. kwotę 9 242,46 zł wraz z odsetkami ustawowymi od poszczególnych kwot, a także kwotę 1 319,02 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Postanowieniem z dnia 24 kwietnia 2012 r. nakazowi zapłaty nadano klauzulę wykonalności.

dowód: nakaz zapłaty k. 41-42, postanowienie k. 43

Na podstawie wyżej wskazanego tytułu wykonawczego powód złożył wniosek do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w C. M. M. o przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego. Postępowanie prowadzone było pod sygn. akt(...). W dniu 30 grudnia 2016 r. komornik sądowy wydał postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z uwagi na jego bezskuteczność. Komornik ustalił wysokość kosztów egzekucyjnych na kwotę 119,10 zł (w tym 110 zł zostało pokryte z zaliczki uiszczonej przez wierzyciela) oraz kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu egzekucyjnym na kwotę 600 zł.

dowód: postanowienie k. 39-40

Pismem, doręczonym dnia 18 kwietnia 2017 r., powód wezwał pozwanego do zapłaty należności zasądzonych opisanym nakazem zapłaty z dnia 10 stycznia 2012 r., kosztów postępowań i odsetek. Pozwany nie spełnił świadczenia.

dowód: wezwanie do zapłaty z potwierdzeniem nadania i wydrukiem k. 36-38

Oddalono wniosek pozwanego o przesłuchanie świadka M. K., gdyż nie ustalono adresu zamieszkania świadka ani innego adresu, pod którym świadek odebrałby korespondencję.

Sąd zważył, co następuje.

Powód oparł swe roszczenie o przepis art. 299 § 1 k.s.h., zgodnie z którym członkowie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadają solidarnie za zobowiązania spółki, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna.

Przesłanką konieczną do powstania odpowiedzialności po stronie członka zarządu spółki z o.o. za zobowiązania tej spółki na podstawie powołanego przepisu jest bezskuteczność egzekucji przeciwko spółce, czyli stan, w którym istnieją nieuregulowane zobowiązania spółki wobec wierzycieli, które nie mogą być pokryte z jej majątku. Bezskuteczność musi być zarazem skutkiem niezgłoszenia przez członka zarządu we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości lub skutkiem niewydania we właściwym czasie postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu. W myśl art. 21 prawa upadłościowego, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2015 r., dłużnik był obowiązany, nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości, natomiast od dnia 1 stycznia 2016 r., termin na zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości został wydłużony do 30 dni. Stan niewypłacalności natomiast, będący podstawą do ogłoszenia upadłości, według przepisów obowiązujących od dnia 1 stycznia 2016 r., zachodzi, gdy dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, a ponadto dłużnik będący osobą prawną jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące. Natomiast do dnia 31 grudnia 2015 r., niewypłacalność zachodziła wówczas, gdy spółka nie wykonywała swoich już wymagalnych zobowiązań pieniężnych bądź gdy zobowiązania spółki przekroczyły wartość jej majątku. Obowiązek zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości spoczywa na każdym, kto ma prawo reprezentować spółkę sam lub łącznie z innymi osobami.

Odpowiedzialność odszkodowawcza członków zarządu uzależniona jest zatem od wykazania istnienia zobowiązania spółki oraz bezskuteczności egzekucji z majątku spółki. W rozpoznawanej sprawie, powód okoliczności te wykazał.

Pozostałe przesłanki odpowiedzialności objęte są domniemaniem, a to domniemaniem istnienia szkody w wysokości zobowiązania niewyegzekwowanego od spółki, związku przyczynowego między szkodą wierzyciela a niezłożeniem przez członka zarządu we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości i jego zawinienia w tym względzie. Dlatego też, zgodnie z art. 299 § 2 ksh, członkowie zarządu obowiązani są wykazać okoliczności zwalniające ich od odpowiedzialności. I tak, członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności, jeżeli udowodni, że zaistniała choć jedna z trzech sytuacji wymienionych w tym przepisie. Do okoliczności tych należą:

- zgłoszenie we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości (lub wydanie we właściwym czasie postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu),

- brak winy członka zarządu w sytuacji, gdy nie zgłoszono wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym terminie,

- brak szkody po stronie wierzyciela, pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie.

Przysługująca powodowi względem spółki wierzytelność, potwierdzona tytułem wykonawczym, nie stanowiła przedmiotu sporu. Podobnie pozwany nie kwestionował, że wierzytelność była wymagalna w czasie, kiedy pełnił funkcję prezesa zarządu. Pozwany kwestionował jedynie efektywność i rzetelność przeprowadzonej przez powoda egzekucji z majątku spółki. W ocenie Sądu dla ustalenia bezskuteczności egzekucji wystarczające było przedłożenie przez powoda postanowienia komornika sądowego o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. Pozwany ogólnikowo podważał bezskuteczność egzekucji, jednak nie wskazał jakiegokolwiek majątku spółki, z którego byłaby możliwa egzekucja. Ciężar wykazania, że wierzyciel nie dołożył należytej staranności i nie podjął próby zaspokojenia z konkretnych składników majątku spółki spoczywał na pozwanym. Pozwany zaś nawet nie zdołał skonkretyzować swojego stanowiska ani nie wnioskował o przeprowadzenie stosownych i dostępnych dowodów.

Tym samym, pozwany nie wykazał żadnej z przesłanek egzoneracyjnych, wymienionych w art. 299 § 2 k.s.h., a powództwo co do zasady zasługiwało na uwzględnienie. Oddalono bowiem powództwo jedynie częściowo, a to w zakresie żądanych odsetek.

Powód domagał się obok należności głównych, odsetek ustawowych od poszczególnych kwot, jak zasądzono nakazem zapłaty z dnia 10 stycznia 2012 r. Odsetek należnych od spółki na podstawie art. 481 k.c., nie można utożsamiać z odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia przez członka zarządu. Członek zarządu nie wstępuje w sytuację prawną dotychczasowego dłużnika, lecz odpowiada w zakresie szkody poniesionej przez wierzyciela, za czyn własny. W ramach odszkodowania przewidzianego w art. 299 § 1 k.s.h. wierzyciel spółki może dochodzić odsetek za opóźnienie należnych od spółki z o.o. Powinny być one jednak zsumowane i wyrażone kwotowo. Przysługujące w oparciu
o art. 481 k.c. odsetki mogą być dochodzone przez wierzyciela spółki od członków jej zarządu za opóźnienie, tj. od dnia wymagalności tego odszkodowania. Ustalenie daty, od której należą się wierzycielowi spółki od członków zarządu odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego od kwoty odszkodowania, powinno nastąpić z uwzględnieniem unormowania art. 455 k.c. Ponieważ termin wykonania tego zobowiązania nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, to powinno ono zostać spełnione niezwłocznie po wezwaniu członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do jego wykonania (por. np. uchwała SN z dnia 7 grudnia 2006 r. III CZP 118/06, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 lutego 2017 r. V ACa 475/16, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 stycznia 2016 r. V ACa 456/13, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2011 r. III CSK 228/10).

Mając na uwadze powyższe, na podstawie przytoczonych przepisów, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 11 271,48 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 9 242,46 zł od dnia 20 kwietnia 2017 r., tj. od daty wymagalności roszczenia. Powód bowiem wezwał pozwanego do zapłaty, które to wezwanie zostało doręczone w dniu 18 kwietnia 2017 r. Pozwany winien był spełnić świadczenie niezwłocznie, czyli w ocenie Sądu następnego dnia. Po tej dacie, pozwany pozostawał w opóźnieniu w zapłacie żądanej kwoty.

O kosztach procesu rozstrzygnięto na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c., mając na uwadze, że roszczenie powoda oddalono jedynie w nieznacznej części. Na koszty zasądzone na rzecz powoda złożyło się 564 zł opłaty od pozwu, 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa i 3 600 zł kosztów zastępstwa procesowego (§ 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych).