Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rybniku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lutego 2021 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: asesor sądowy Barbara Golec

Protokolant: Justyna Leszczyńska

po rozpoznaniu w dniu 8 lutego 2021 roku w Rybniku

na rozprawie

sprawy z powództwaD. I.(I.)

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda D. I. kwotę 12 700,00 zł (dwanaście tysięcy siedemset złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 6 sierpnia 2020 r. do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4 367,00 zł (cztery tysiące trzysta sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3 617,00 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

asesor sądowy

Sygn. akt VI GC 1319/20

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym dnia 7 sierpnia 2020 r. powód D. I. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w W. kwoty 12 700 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 6 sierpnia 2020 r. oraz kosztami postępowania. Podniósł, że dochodzi odszkodowania za skutki kolizji drogowej, której sprawca był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego. Na żądaną kwotę składały się koszty najmu pojazdu zastępczego przystosowanego do prowadzenia nauki jazdy w wysokości 20 400 zł (51 dni najmu przy stawce 400 zł brutto za dobę), pomniejszone o kwotę już wypłaconą z tego tytułu w wysokości 7 700 zł (k. 2-5).

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 24 sierpnia 2020 r. powództwo uwzględniono w całości (k. 53).

W sprzeciwie pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Podał, że uznał okres najmu wynoszący 22 dni i stawkę na poziomie 350 zł brutto. Zarzucił powodowi niewykazanie zasadności dłuższego okresu najmu oraz wyższej stawki czynszu. Podniósł, że stawka czynszu za dobę wynajmu odbiegała rażąco od stawek rynkowych. Zakwestionował czas naprawy, wskazując 8 dni jako wystarczający okres. Wskazał, że kosztorys naprawy pojazdu przesłał powodowi w dniu 12 czerwca 2019 r., a więc od tej daty powód znał zakres i wysokość szkody. Według pozwanego powód niezasadnie wstrzymał się z naprawą pojazdu, musiał naprawić pojazd, a posiadał własne środki na naprawdę, skoro pokrył koszty wynajmu pojazdu zastępczego (k. 58-59v).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

W wyniku zdarzenia z dnia 29 maja 2019 r. uszkodzeniu uległ samochód marki T. (...) (nr rej. (...), rok produkcji 2012), przystosowany do prowadzenia szkolenia kandydatów na kierowców kat. (...), z instalacją (...), którego właścicielem był powód D. I.. Sprawca zdarzenia był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego – (...)S.A. w W.. Powód prowadził szkołę nauki jazdy i nie był podatnikiem podatku VAT. Uszkodzony pojazd wykorzystywał w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

bezsporne

Pojazd po szkodzie nie mógł być bezpiecznie użytkowany m.in. z uwagi na uszkodzenie zbiornika (...), tylnych lamp.

dowód: przesłuchanie powoda k. 85v

Szkoda została zgłoszona pozwanemu w dniu 1 czerwca 2019 r.

dowód: formularz zgłoszenia szkody k. 20-22

Pozwany sporządził kalkulację naprawy w dniu 5 czerwca 2019 r., którą przekazał powodowi w dniu 12 czerwca 2019 r. Pozwany wycenił pojazd w stanie przed szkodą na kwotę 12 700 zł brutto, a koszty naprawy oszacował na kwotę 9 461,86 zł brutto. Pozwany uwzględnił wcześniejsze naprawy pojazdu, założył wykorzystanie do naprawy części oryginalnych oraz części o porównywalnej jakości, obniżył też cenę części zamiennych, przyjął współczynnik odchylenia na kosztach lakierowania, stawkę za roboczogodzinę w wysokości 50 zł.

Pismem z dnia 26 czerwca 2019 r. pozwany informował powoda, że prowadzi w dalszym ciągu postępowanie wyjaśniające. Pozwany przyznał powodowi decyzją z dnia 9 lipca 2019 r. odszkodowanie w kwocie 9 461,89 zł tytułem kosztów naprawy pojazdu, a kwotę tę wypłacił w dniu 10 lipca 2019 r.

Powód zlecił naprawę pojazdu w dniu 11 lipca 2019 r. R. O., który prowadzi warsztat samochodowy w R. i zwykle dokonuje napraw pojazdów należących do powoda. W tym samym dniu zostały zamówione części zamienne, które zostały dostarczone w dniu 15 lipca 2019 r. Naprawa zakończyła się w dniu 18 lipca 2019 r. Następnego T. K. na zlecenie powoda okleił pojazd reklamą.

Powód nie posiadał wystarczających środków na pokrycie kosztów naprawy przed otrzymaniem odszkodowania. Nie zdecydował się na zlecenie naprawy przy rozliczeniu bezgotówkowym, gdyż kosztorys pozwanego zakładał wykorzystanie części porównywalnej jakości. Gdyby nie otrzymał odszkodowania, sprzedałby samochód w stanie uszkodzonym.

dowód: wycena k. 23-26, kalkulacja pozwanej k. 27-34, pismo pozwanego k. 35, decyzja z 09.07.2019 r. k. 36, potwierdzenie transakcji k. 37, protokół naprawy pojazdu k. 38, akta szkody na płycie CD k. 69, przesłuchanie powoda k. 85v

Powód uzyskał informację od pozwanego, że pozwany nie zapewni pojazdu zastępczego marki T. (...), przystosowanego do szkolenia kierowców, z instalacją (...). Powodowi zależało na wynajęciu pojazdu tej samej marki z uwagi na to, że egzaminy przeprowadzane w (...) w K. odbywają się właśnie przy wykorzystaniu pojazdów marki T. (...).

Po porównaniu ofert, w tym rodzaju proponowanych pojazdów, powód wynajął samochód zastępczy marki T. (...) przystosowany do szkolenia kierowców kat. (...), z zamontowaną instalacją (...) od T. K.. Korzystał z samochodu zastępczego w okresie od dnia 30 maja 2019 r. do dnia 19 lipca 2019 r. Dobowa stawka czynszu najmu wynosiła 400 zł brutto, a pojazd zastępczy był wynajmowany przez 51 dni. Powód zapłacił czynsz w łącznej wysokości 20 400 zł w dniu 7 sierpnia 2019 r. Pojazd zastępczy był niezbędny powodowi w celu prowadzenia działalności gospodarczej tj. szkolenia kandydatów na kierowców kat. (...) w dotychczasowym zakresie.

dowód: zawiadomienie k. 39, umowa najmu k. 40-41, protokół wydania pojazdu k. 42, protokół zwrotu pojazdu k. 43, faktura za najem k. 44, potwierdzenie transakcji k. 45, przesłuchanie powoda k. 85v

W dniu 2 sierpnia 2019 r. pozwany przyznał powodowi odszkodowanie w wysokości 7 700 zł, uznając za zasadny 22-dniowy okres najmu pojazdu, w tym okres od chwili wynajęcia pojazdu zastępczego do dnia wynikającego z technologicznego czasu naprawy, uwzględniając 2 dni na organizację części i 1 dzień organizacyjny (tj. od 30 maja 2019 r. do 21 czerwca 2019 r.). Pozwany zweryfikował stawkę czynszu do kwoty 350 zł brutto za dobę, wskazując, że uznał czynsz w średniej rynkowej wysokości. Odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego zostało wypłacone w dniu 5 sierpnia 2019 r.

dowód: decyzja pozwanego k. 46, potwierdzenie transakcji k. 47

Pismem z dnia 29 lipca 2020 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty pozostałej części odszkodowania za najem pojazdu zastępczego w wysokości 12 700 zł w terminie do dnia 5 sierpnia 2020 r.

dowód: wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem nadania k. 48-49

Pominięto dowód z opinii biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej, mając na uwadze, że wyjaśnienie spornych okoliczności nie wymagało wiadomości specjalnych. Spór dotyczył bowiem czasu najmu przypadającego na okres wstrzymania się przez powoda z naprawą pojazdu do wypłaty odszkodowania. Jeśli natomiast chodzi o wysokość stawki czynszu, to należało zwrócić uwagę na stanowisko pozwanego, który uznał stawkę w wysokości 350 zł brutto za stawkę średnią, podczas gdy powód domagał się czynszu w wysokości 400 zł brutto za dobę.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Podstawę prawną roszczenia stanowił przepis art. 822 § 1 k.c., który stwarza po stronie ubezpieczyciela obowiązek zapłacenia określonego w umowie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej odszkodowania za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, wobec której odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Zgodnie z § 2 wymienionego przepisu, umowa obejmuje szkody będące następstwem przewidzianego w niej zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. Przesłankami powstania odpowiedzialności odszkodowawczej ubezpieczyciela są zatem: zaistnienie zdarzenia, z którym umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wiąże odpowiedzialność odszkodowawczą ubezpieczającego lub ubezpieczonego (tj. zdarzenie ubezpieczeniowe), szkoda oraz adekwatny związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy szkodą a przedmiotowym zdarzeniem. Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych precyzuje szczegółowe podstawy i zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela (art. 9, art. 9a, art. 34, art. 36 ustawy).

W rozpoznawanej sprawie zdarzenie ubezpieczeniowe i odpowiedzialność pozwanego z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, legitymacja czynna powoda, a także prawo powoda do najmu pojazdu zastępczego pozostawały poza sporem. Pozwany kwestionował jedynie okres najmu i wysokość stawki czynszu.

W myśl art. 361 § 2 k.c., w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Szkoda jest rozumiana jako utrata lub zmniejszenie aktywów, bądź powstanie lub zwiększenie pasywów osoby poszkodowanej. Przy ustaleniu szkody stosuje się ogólne zasady prawa odszkodowawczego, choć odszkodowanie należne od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej zawsze wypłaca się w pieniądzu. Zasadą jest całkowita kompensata doznanego uszczerbku, wykluczone jest jednak nieuzasadnione wzbogacenie poszkodowanego. Stosownie do art. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (adekwatny związek przyczynowy). Normalny związek przyczynowy zachodzi wtedy, gdy w danym układzie stosunków i warunków oraz w zwyczajowym biegu rzeczy, bez zaistnienia szczególnych okoliczności, szkoda jest rezultatem typowym, w zwykłej kolejności rzeczy, a więc nie będącym rezultatem jakiegoś zupełnie wyjątkowego zbiegu okoliczności.

Mając na względzie powyższe, stwierdzić trzeba, że wypożyczenie samochodu zastępczego pozostawało w normalnym związku przyczynowym ze szkodą. Jednakże odpowiedzialność pozwanego jest ograniczona jedynie do obiektywnie koniecznych i ekonomicznie uzasadnionych kosztów związanych z wyrównaniem szkody powstałej w majątku powoda. Dlatego też ustalając wysokość szkody związaną z najmem samochodu zastępczego, pod uwagę należało wziąć co do zasady przeciętny koszt najmu pojazdu odpowiadającego klasą i wyposażeniem pojazdowi wynajętemu oraz obiektywny okres, jaki jest konieczny, a zarazem wystarczający do wykonania czynności związanych z likwidacją szkody w postaci uszkodzenia pojazdu.

Odnośnie do długości okresu najmu to nie może być on dowolnie ustalany. W wartości szkody mieści się bowiem jedynie okres, który jest wymagany i potrzebny dla dokonania naprawy pojazdu z uwzględnieniem technologicznego czasu naprawy, czasu związanego z przyjęciem i wydaniem pojazdu, a także w zależności od okoliczności, czasu potrzebnego na zamówienie części oraz okresu od zgłoszenia szkody do ustalenia zakresu uszkodzeń. W pierwszej kolejności należy zauważyć, że pojazd po szkodzie był niejezdny, o czym świadczy dowód z przesłuchania powoda oraz stanowisko pozwanego, który uznał okres najmu poprzedzający ustalenie zakresu naprawy. Powód znał zakres uszkodzeń i wysokość szkody wyliczoną przez pozwanego w dniu 12 czerwca 2019 r. Jednak pozwany jeszcze w dniu 26 czerwca 2019 r. prowadził czynności, by wyjaśnić okoliczności zdarzenia, a odpowiedzialność przyjął dopiero w dniu 9 lipca 2019 r. Następnego dnia wypłacił zaś ustalone wcześniej odszkodowanie. Dopiero w dniu 11 lipca 2019 r. powód zlecił naprawę zaufanemu mechanikowi, a naprawa trwała 8 dni, tak jak uznał pozwany. Bezpośrednio po zakończeniu naprawy powód zlecił jeszcze oklejenie samochodu reklamą. Ostatecznie samochód został naprawiony w dniu 19 lipca 2019 r i do tego dnia powód wynajmował samochód zastępczy. Wbrew stanowisku pozwanego, powód mógł wstrzymać się ze zleceniem naprawy do czasu przyjęcia przez pozwanego odpowiedzialności za skutki zdarzenia i wypłaty odszkodowania. W ocenie Sądu postępowanie powoda w okolicznościach sprawy nie sposób uznać za zwiększenie rozmiarów szkody. Należy zauważyć, że powód bez potwierdzenia odpowiedzialności przez pozwanego, wobec trwających czynności wyjaśniających, nie miał pewności, czy i w jakiej wysokości otrzyma odszkodowanie. To pozwany przeprowadził opieszale postępowanie likwidacyjne, za co powód odpowiedzialności nie ponosi. Powód wyjaśnił przy tym, że nie zdecydował się na zlecenie naprawy z rozliczeniem bezgotówkowym z uwagi na przyjętą przez pozwanego jakość części zamiennych. Co więcej, mając na uwadze wysokość kosztów naprawy, zastosowane przez pozwanego części, potrącenia, przyjętą stawkę za roboczogodzinę, a także wartość pojazdu przed szkodą, nie sposób wykluczyć, że naprawa przywracająca pojazd do stanu poprzedniego mogłaby się okazać w istocie nieopłacalna. To do poszkodowanego należy decyzja, czy i za jaką kwotę naprawić uszkodzony samochód, a by podjąć tego rodzaju decyzję powód musiał znać wysokość otrzymanego odszkodowania. Nie miał obowiązku ani naprawiać pojazd wcześniej na własne ryzyko ani też angażować w tym celu własnych środków. Tym samym okres do wypłaty odszkodowania mieścił się w granicach odpowiedzialności pozwanego. Co do dalszych czynności powoda, związanych bezpośrednio z naprawą, pozwany nie zgłaszał zastrzeżeń. W konsekwencji, w realiach rozpoznawanej sprawy ustalono, że uzasadniony okres najmu samochodu zastępczego wynosił 51 dni – od dnia wynajmu pojazdu zastępczego (30 maja 2019 r.) do zakończenia naprawy uszkodzonego pojazdu (tj. 19 lipca 2019 r.).

Co do stawki czynszu najmu pozwany zarzucił, że stawka dochodzona przez powoda była zawyżona względem stawek rynkowych. W tej sytuacji niezbędna była ocena czy sporna stawka czynszu mieści się w granicach stawek rynkowych i nie jest rażąco wygórowana względem przeciętnych stawek. Podkreślić trzeba, że powód wynajął pojazd dokładnie tej samej klasy, co uszkodzony, z analogicznym wyposażeniem i przystosowany do nauki jazdy. Dla powoda istotna była również sama marka pojazdu ze względu na preferencje klientów. Według pozwanego średnia rynkowa stawka czynszu najmu wynosiła w 2019 r. 350 zł brutto. Powód tymczasem wynajął samochód za czynsz w wysokości 400 zł brutto za dobę, a zatem za niewiele wyższą kwotę. Przyjęto zatem, że stawka dochodzona przez powoda mieściła się w granicach szkody, mając na uwadze, że pozwany nie zapewnił pojazdu zastępczego powodowi, a powód poszukiwał korzystnej dla siebie oferty i sam pokrył koszty najmu. Dodatkowo, uwzględniono, że popyt na pojazdy zastępcze przystosowane do szkolenia przyszłych kierowców jest znaczny, a nie każda wypożyczalnia pojazdów je oferuje.

Przyjmując wysokość stawki czynszu w kwocie 400 zł brutto za dobę, a także uznany za uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego wynoszący 51 dni, zasądzono na rzecz powoda kwotę 12 700 zł, co stanowi różnicę pomiędzy należnym odszkodowaniem z tytułu najmu (51 dni x 400 zł = 20 400 zł) a kwotą wypłaconą przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego (20 400 zł – 7 700 zł).

Powództwo uwzględniono również co do żądanych odsetek, na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. oraz art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, zasądzając je od dnia 6 sierpnia 2020 r. Powód wezwał bowiem pozwanego do zapłaty pozostałej części odszkodowania wyznaczając termin do dnia 5 sierpnia 2020 r., a pozwany znając wysokość roszczeń powoda od następnego dnia pozostawał w zwłoce z zapłatą pozostałej części należnego odszkodowania.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy wyrażoną w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Pozwany przegrał spór i obowiązany jest do zwrotu na rzecz powoda kosztów procesu w kwocie 4 367 zł, na którą składają się: 750 zł tytułem opłaty od pozwu, 3 600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika określono zgodnie z § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.