Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rybniku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 maja 2024 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku, V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sonia Lasota-Zawisza

Protokolant: sekretarz sądowy Elżbieta Radochońska

po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2024 roku w Rybniku

na rozprawie

sprawy z odwołania M. C.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia 23 września 2021 roku, nr (...)

o jednorazowe odszkodowanie

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej M. C. prawo do jednorazowego odszkodowania w kwocie 7231 zł (siedem tysięcy dwieście trzydzieści jeden złotych) tytułem 7% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu doznanego w związku z wypadkiem przy pracy rolniczej z 28 sierpnia 2021 roku.

Sygn. akt V U 345/21

UZASADNIENIE

Decyzją z 23 września 2021 roku,(...), znak (...), Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił ubezpieczonej M. C. prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej w dniu 28 sierpnia 2021 roku. W uzasadnieniu wskazano, iż ubezpieczona stojąc na rozstawionej drabinie obcinała za pomocą nożyc elektrycznych krzewy kosodrzewiny rosnące nad murkiem granicznym. W trakcie wykonywanej czynności spadła z drabiny na płyty betonowe. Nadto dodał, że krzewy były cięte w celu ograniczenia ich wzrostu aby uzyskać pożądany ich wygląd. Według organu, powyższe zdarzenie nie było wypadkiem przy pracy rolniczej, gdyż nie nastąpiło podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej.

vide: akta KRUS

Od powyższej decyzji ubezpieczona złożyła odwołanie oraz wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie jej jednorazowego odszkodowania w związku z wypadkiem przy pracy rolniczej. W uzasadnieniu wskazała, że do zdarzenia doszło podczas pracy rolniczej, którą wykonywała na terenie gospodarstwa domowego związanego bezpośrednio z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Dodała, że przycinanie kosodrzewiny ma na celu szybki jej rozrost i krzewienie się co pozwala na przyszłe pozyskiwanie nasion i odrostów, a zabiegi te wykonuje się w okresie wegetacji rośliny od wiosny do jesieni. Nadto wskazała, że definicja ogrodnictwa polega m.in. na hodowli i uprawie roślin sadowniczych, warzywnych, ozdobnych oraz projektowaniu, urządzaniu i pielęgnowaniu terenów zielonych.

vide: k. 3

W odpowiedzi na odwołanie KRUS wniósł o jego oddalenie i podtrzymał wcześniejsze twierdzenia.

vide: k. 5-6, k. 23

Sąd ustalił co następuje:

Od 1 stycznia 1991 roku ubezpieczona M. C. podlega ubezpieczeniu.

Dowód: akta organu: potwierdzenie podlegania ubezpieczeniu

28 sierpnia 2021 roku ok. godz. 17:30 ubezpieczona obcinała nożycami elektrycznymi krzewy rosnące nad murkiem granicznym. Drabina ubezpieczonej była rozłożona wzdłuż murka. Podczas kończenia ww. czynności, nagle drabina się przewróciła, a ubezpieczona spadła wraz z nożycami elektrycznymi na plecy z wysokości powyżej 1 metra. Mąż ubezpieczonej – J. C. o niniejszym zdarzeniu dowiedział się po powrocie z pracy, gdy ubezpieczona przebywała już w domu i udzieliła sobie pierwszej pomocy. Ubezpieczona po zdarzeniu nie chciała się udać na Izbę Przyjęć w J.. Dopiero 30 sierpnia 2021 roku, gdy ból się nasilał, J. C. zawiózł ubezpieczoną do lekarza rodzinnego, który po wykonaniu RTG, wystawił skierowanie do poradni ortopedycznej. Ubezpieczona leczyła się w ww. poradni do 11 października 2021 roku. U ubezpieczonej wskutek zdarzenia z 28 sierpnia 2021 roku doszło do złamania żebra V po stronie lewej, rany kciuka po stronie lewej w linii środkowo-obojczykowej.

Przyczyną wypadku było niezachowanie należytej ostrożności przy pracy, nierównomierne rozłożenie ciała podczas pracy, brak asekuracji drugiej osoby podczas pracy na drabinie. KRUS nie uznał zdarzenia z 28 sierpnia 2021 roku za wypadek przy pracy rolniczej ze względu na niewykonywanie czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej.

Dowód: dokumentacja medyczna, akta organu: protokół ustalenia okoliczności wypadku przy pracy rolniczej, protokół oględzin miejsca i przedmiotów związanych z wypadkiem, lista kontrolna, protokół przesłuchania ubezpieczonej i świadka zdarzenia, pismo z 10.09.2021 r., uwagi do protokołu

Krzewy rosły wzdłuż murka na terenie gospodarstwa ubezpieczonej. Ubezpieczona przycinała krzewy celem bezpiecznego przejścia z gospodarstwa domowego do gospodarstwa rolnego. Krzewy zarosły przejście z którego stale korzystano przechodząc do gospodarstwa rolnego, to był szlak komunikacyjny. Ubezpieczona nie handlowała przyciętymi krzewami, jednakże pozyskiwała z nich nasiona i obsiewała nimi skarby wokół całego gospodarstwa, w tym rolnego celem zabezpieczenia skarpy przed odsuwaniem się.

Dowód: dokumentacja zdjęciowa k. 30, przesłuchanie ubezpieczonej k. 31v

Decyzją z 23 września 2021 roku, (...), znak (...), Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił ubezpieczonej prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej w dniu 28 sierpnia 2021 roku.

Dowód: akta organu: decyzja KRUS z 23.09.2021 r.

Ubezpieczona przed wypadkiem nie leczyła się ortopedycznie, nie zażywała stale leków, a także nie korzystała z przedmiotów ortopedycznych i nie leczyła się w poradniach specjalistycznych. U ubezpieczonej występują bóle w obrębie klatki piersiowej po stronie lewej nasilające się po niewielkim wysiłku, promieniujące do łopatek i obrzęk okolicy złamania drugiego żebra po stronie lewej. W procesie gojenia złamanej kości żebra dochodzi do powstania blizny kostnej jak również przy tego typu urazie uszkodzeniu ulegają tkanki miękkie, które w procesie gojenia wytwarzają blizny, które są odpowiedzialne za dolegliwości bólowe i obrzęki. U ubezpieczonej występują także bólowe dolegliwości kciuka, w szczególności na zmianę temperatury, a także zaburzenia czucia.

U ubezpieczonej rozpoznano stan po złamaniu żebra II po stronie lewej, stan po ranie tłuczonej kciuka lewego wygojone z zaburzeniami czucia powierzchownego i przeczulicą w obrębie tego palca.

Ubezpieczona w wyniku zdarzenia z 28 sierpnia 2021 roku doznała urazu, który spowodował łącznie 7% długotrwały uszczerbek na zdrowiu (poz. tabeli 136a – 2% i 58a – 5%).

Dowód: opinia biegłego z zakresu ortopedii A. K. k. 42-45 wraz z dokumentacją medyczną k. 46-47, opinia uzupełniająca k. 86-87

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci w/w dokumentów, które Sąd uznał za wiarygodne, wzajemnie ze sobą korelujące i rzeczowe, a także w oparciu o przesłuchania ubezpieczonej i opinię biegłego z zakresu ortopedii A. K., które wraz z dowodami z dokumentów wzajemnie się uzupełniały tworząc wyrazisty obraz całości sprawy.

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 pkt 1-4 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2023.208 ze zm.) za wypadek przy pracy rolniczej uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej albo pozostających w związku z wykonywaniem tych czynności: na terenie gospodarstwa rolnego, które ubezpieczony prowadzi lub w którym stale pracuje, albo na terenie gospodarstwa domowego bezpośrednio związanego z tym gospodarstwem rolnym lub w drodze ubezpieczonego z mieszkania do gospodarstwa rolnego, o którym mowa w pkt 1, albo w drodze powrotnej, lub podczas wykonywania poza terenem gospodarstwa rolnego, o którym mowa w pkt 1, zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej albo w związku z wykonywaniem tych czynności, lub w drodze do miejsca wykonywania czynności, o których mowa w pkt 3, albo w drodze powrotnej.

Definicję wypadku rolniczego określa art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, według którego za wypadek przy pracy rolniczej uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej albo pozostających w związku z wykonywaniem m.in. czynności na terenie gospodarstwa rolnego, które ubezpieczony prowadzi lub, w którym stale pracuje, albo na terenie gospodarstwa domowego bezpośrednio związanego z tym gospodarstwem rolnym. Zgodnie z tym przepisem, na pojęcie wypadku przy pracy rolniczej składają się trzy elementy: nagłość zdarzenia, przyczyna zewnętrzna i związek zdarzenia z pracą rolniczą. (Wyrok Sądu Okręgowego w Ostrołęce z dnia 9 grudnia 2013 r. III Ua 5/13).

Sąd podziela stanowisko Sądu Najwyższego, który wskazał, że przyczyną sprawczą - zewnętrzną wypadku przy pracy, może być każdy czynnik zewnętrzny (nie wynikający z wewnętrznych właściwości człowieka) zdolny wywołać w istniejących warunkach szkodliwe skutki. W tym znaczeniu przyczyną zewnętrzną może być nie tylko narzędzie pracy, maszyna, siły przyrody, ale także praca i czynność samego poszkodowanego (np. jego potknięcie się, upadek, odruch) (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2015 r. II UK 316/14).

W pierwszej kolejności należy podnieść, że wbrew twierdzeniu organu zdarzenie było wypadkiem przy pracy rolniczej, gdyż nastąpiło podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej. Krzewy kosodrzewiny rosnące wzdłuż murka, pow. 1 metra zarosły szlak komunikacyjny łączący gospodarstwo domowe ubezpieczonej z gospodarstwem rolnym, tym samym uniemożliwiały bezpieczne i swobodne przejście. Co więcej ubezpieczona nie trudniła się wprawdzie sprzedażą gałęzi kosodrzewiny, jednakże obsiewała skarpy nasionami pozyskanymi z tychże krzewów, czynność ta miała na celu zapobieganie obsuwaniu się ziemi. Tym samym nie sposób przyjąć, aby przycinanie krzewów w dniu zdarzenia nie miało związku z prowadzeniem działalności rolniczej. Do zdarzenia doszło na terenie między gospodarstwem domowym i rolnym, w czasie wykonywania czynności związanych z utrzymaniem szlaku komunikacyjnego, a więc niewątpliwie pozostawało w związku z wykonywaniem czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej. Co więcej ubezpieczona wykorzystywała nasiona pozyskane z obcinanych krzewów do obsiania skarp, aby się nie obsuwały. Jej celem było zatem prawidłowe utrzymanie gospodarstwa rolnego.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2023.208 ze zm.) jednorazowe odszkodowanie przysługuje ubezpieczonemu, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej. W myśl ust. 2 jednorazowe odszkodowanie nie przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli spowodował wypadek umyślnie albo wskutek rażącego niedbalstwa lub będąc w stanie nietrzeźwości lub będąc pod wpływem środków odurzających, substancji psychotropowych lub innych środków o podobnym działaniu, sam w znacznym stopniu przyczynił się do wypadku.

Z kolei zgodnie z treścią art. 13 ust. 1 ww. ustawy jednorazowe odszkodowanie ustala się dla ubezpieczonego w wysokości proporcjonalnej do określonego procentowo stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Za stały uszczerbek na zdrowiu uznaje się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy (ust. 2). Za długotrwały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie (ust. 3).

Załącznik do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz. U. 2002 Nr 234, poz. 1974 ze zm.) stanowi, iż wysokość stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonego, u którego stwierdzono uszkodzenie przynajmniej 2 żeber (złamanie itp.) z obecnością zniekształceń klatki piersiowej i bez zmniejszenia pojemności życiowej płuc wynosi 10% (poz. 58a), natomiast wszelkie inne uszkodzenia w obrębie kciuka lewego (blizny, uszkodzenia ścięgien, zniekształcenia, przykurcze stawów, zesztywnienia, zmiany troficzne, czuciowe itp.) powodujące ograniczenie funkcji wynoszą 1-8% (poz. 138a).

Zgodnie z §8 ust. 3 ww. Rozporządzenia, jeżeli w ocenie procentowej brak jest odpowiedniej pozycji dla danego przypadku, lekarz orzecznik ocenia ten przypadek według pozycji najbardziej zbliżonej. Można ustalić stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w procencie niższym lub wyższym od przewidywanego w danej pozycji, w zależności od różnicy występującej między ocenianym stanem przedmiotowym a stanem przewidzianym w odpowiedniej pozycji oceny procentowej.

Za podstawę obliczenia kwoty odszkodowania Sąd przyjął art. 13 ust. 4 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. 1998, nr 7, poz. 25) w związku z § 1 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 maja 2007 r. w sprawie określenia wysokości jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej oraz zasiłku chorobowego.

Ubezpieczona w wyniku wypadku przy pracy z 28 sierpnia 2021 roku doznała 7% długotrwałego uszczerbku na zdrowiu (poz. 58a – 5% i poz. 136a – 2% w zw. z §8 ust. 3 Rozporządzenia).

Przeprowadzone postępowanie wykazało, że u ubezpieczonej wskutek zdarzenia z 28 sierpnia 2021 roku doszło do urazu wielomiejscowego stłuczenia klatki piersiowej po stronie lewej ze złamaniem żebra II lewego oraz rany tłuczonej kciuka lewego. Ubezpieczona przeszła w związku z powyższym leczenie specjalistyczne. Pomimo dotychczasowego leczenia u ubezpieczonej nadal występują dolegliwości bólowe lewej strony klatki piersiowej oraz zaburzenia czucia i przeczulicę w obrębie kciuka lewego. W procesie gojenia złamanej kości żebra doszło do powstania blizny kostnej jak również przy tego typu urazie uszkodzeniu uległy tkanki miękkie, które w procesie gojenia wytworzyły blizny, które są odpowiedzialne za dolegliwości bólowe i obrzęki.

Ustalając wysokość uszczerbku na zdrowiu Sąd w pełni podzielił opinię biegłego z zakresu ortopedii A. K. jako wydaną przez osobę będącą specjalistą w zakresie schorzenia występującego u ubezpieczonej. Podkreślenia przy tym wymaga, że ubezpieczona nie złożyła zastrzeżeń do przedmiotowej opinii. Jedynie organ wniósł zastrzeżenia wskazując, że nie zgadza się z ustalonym 5% uszczerbkiem na zdrowiu z poz. tabeli 58a wobec braku uszkodzenia co najmniej dwóch żeber, zaś zgodził się z uszczerbkiem z poz. tabeli 138a – 2%. W opinii uzupełniającej biegły uzasadnił przyznanie 5% uszczerbku na zdrowiu z poz. tabeli 58a charakterem urazu oraz jego skutkami. U ubezpieczonej nadal występuje obrzęk oraz bolesność okolicy złamania. Wyjaśnił, że w procesie gojenia złamanej kości dochodzi do powstania blizny kostnej, która jest odpowiedzialna za dolegliwości bólowe oraz obrzęk. Organ w dalszej kolejności nie zgodził się z opinią biegłego, nie składając dalszych wniosków dowodowych ani nie podnosząc żadnych zarzutów merytorycznych wobec opinii. Podkreślić należy, że biegły szczegółowo wyjaśnił dlaczego przyznał 5% uszczerbek na zdrowiu w związku ze złamaniem jednego żebra. Podstawą orzeczenia uszczerbku był §8 ust. 3 ww. Rozporządzenia, który umożliwia ocenę uszczerbku poniżej lub powyżej wysokości wskazanej przez ustawodawcę jeżeli uzasadnia to konkretny przypadek.

Mając na uwadze powyższe ustalenia faktyczne, działając na podstawie przywołanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję, w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej M. C. prawo do jednorazowego odszkodowania w kwocie 5.663 zł odpowiadającej 7% długotrwałego uszczerbkowi na zdrowiu doznanemu w związku z wypadkiem przy pracy rolniczej z 28 sierpnia 2021 roku.

Sędzia Sonia Lasota – Zawisza