Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rybniku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

2 sierpnia 2022 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku, V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sonia Lasota-Zawisza

Sędziowie/Ławnicy: -/-

Protokolant : sekretarz sądowy Elżbieta Radochońska

po rozpoznaniu 19 lipca 2022 roku w Rybniku

na rozprawie

sprawy W. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o zasiłek chorobowy

na skutek odwołania W. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

z dnia 2 marca 2021 roku

sygn. (...)

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej W. S. prawo do zasiłku chorobowego od 20 marca 2018 roku do 29 marca 2018 roku oraz od 26 października 2018 roku do 5 listopada 2018 roku oraz zwalnia ubezpieczoną z obowiązku zwrotu pobranego świadczenia w kwocie 1.327,71 zł (jeden tysiąc trzysta dwadzieścia siedem złotych 71/100) wraz z odsetkami;

2)  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. na rzecz ubezpieczonej kwotę 180,00 zł (sto osiemdziesiąt złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

sędzia Sonia Lasota-Zawisza

Sygn. akt V U 148/21

UZASADNIENIE

Decyzją z 2 marca 2021 roku, nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. odmówił ubezpieczonej W. S. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 20 marca 2018 roku do 29 marca 2018 roku i od 26 października 2018 roku do 5 listopada 2018 roku oraz zobowiązał ubezpieczoną do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego wraz z odsetkami w łącznej kwocie 1.327,71 zł. W uzasadnieniu organ podał, że ubezpieczona w związku z zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę w (...) Sp. z o.o. w M., wykorzystywała okres niezdolności do pracy niezgodnie z jego przeznaczeniem (naruszając art. 17 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa) wykonując pracę zarobkową w ramach umowy zlecenia na rzecz innego płatnika składek.

vide: akta organu rentowego

W odwołaniu od decyzji, ubezpieczona wniosła o uchylenie decyzji, umorzenie postępowania i zasądzenie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu wskazała, że w kwestionowanym okresie była niezdolna do pracy w związku z nasileniem się objawów boreliozy. Podniosła, że stan jej zdrowia uniemożliwiał świadczenie jakiejkolwiek pracy. Zarzuciła organowi rentowemu wydanie decyzji na błędnych ustaleniach faktycznych. Ponadto zarzuciła, że organ rentowy nie podał na rzecz jakiego zleceniodawcy ubezpieczona wykonywała zlecenie.

vide: k. 3-5

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania i podtrzymał wcześniejsze twierdzenia. W uzasadnieniu sprecyzował, że w okresie od 6 października 2017 roku do 8 marca 2019 roku ubezpieczona miała zawartą umowę zlecenia z płatnikiem składek (...) S.A. w B..

vide: k. 13-15

Sąd ustalił co następuje:

Ubezpieczona W. S. jest zatrudniona od 1 lipca 2016 roku w (...) Sp. z o.o. w M. i z tego tytułu podlegała zasiłku chorobowemu.

Łącznie pobrana przez ubezpieczoną kwota zasiłku chorobowego w spornym okresie wyniosła 1.327,71 zł brutto.

Ubezpieczona wraz z córką w spornym okresie mieszkały w mieszkaniu położonym na czwartym piętrze w budynku bez windy. W okresie od 20 marca 2018 roku do 29 marca 2018 roku i od 26 października 2018 roku do 5 listopada 2018 roku ubezpieczona przebywała na zwolnieniach lekarskich, gdyż była niezdolna do pracy z powodu nasilającej się choroby boreliozy. Ubezpieczona w ww. okresach miała problemy z poruszaniem się i przyjmowała zastrzyki. Ubezpieczona nie wychodziła z mieszkania nawet na spacery. Córka oraz siostra ubezpieczonej pomagały jej w codziennych czynnościach, jak np. w korzystaniu z toalety.

Dowód: akta organu rentowego: zestawienie świadczeń chorobowych, a ponadto w aktach sprawy: kserokopie zwolnień lekarskich k. 7-9v, zeznania świadków: N. N. k. 59v-60, J. R. k. 60-60v, przesłuchanie ubezpieczonej k. 60v-61

Od 6 października 2017 roku do 8 marca 2019 roku ubezpieczona miała zawartą umowę zlecenia z płatnikiem składek (...) S.A. w B. w charakterze pośrednika finansowego (sprzedaż pożyczek). W ramach umowy zlecenia ubezpieczona rozwieszała ogłoszenia reklamujące zleceniodawcę, kontaktowała się telefonicznie z potencjalnymi klientami. Umawiała się na spotkania z klientami w celu przedstawienia oferty, wypisywała wnioski w wersji papierowej. Następnie ubezpieczona jechała do oddziału zleceniodawcy mającego oddział w R. celem skanowania i przesyłania do centrali podpisanych wniosków. W momencie uzyskania zgody z centrali, ubezpieczona drukowała umowy pożyczek i jechała z nimi z powrotem do klientów. Ubezpieczona nie przyjmowała klientów w swoim mieszkaniu. Ubezpieczona nie posiadała komputera służbowego.

Dowód: zeznania świadka B. M. k. 99v, przesłuchanie ubezpieczonej k. 60v-61

Platforma e-gate to platforma (...) S.A. w B., której częścią jest platforma sprzedażowa. Do głównych funkcjonalności systemu należą: wprowadzanie wniosków o pożyczkę, pobieranie wygenerowanej umowy dla klienta, obsługa przedsprzedażowa klienta, podgląd wniosków i umów podpisanych z klientem, podgląd własnej prowizji. Pracownicy będący na urlopach wypoczynkowych lub będący na zwolnieniach lekarskich mieli zablokowany dostęp do systemu w zakresie wprowadzenia umowy i podpisania umowy z klientem. Pracownicy mogli w tym czasie jedynie przeglądać wiadomości i bazę klientów, przeglądać materiały szkoleniowe oraz informacje o prowizjach, ale nie mogli dokonywać sprzedaży. (...) S.A. w B. nie rejestrowała długości logowania użytkowników w ww. platformie oraz nie rejestrowała czynności tam dokonanych.

Ubezpieczona w dniach 22 marca 2018 roku o godz. 12:13 i 18:49, 27 marca 2018 roku o godz. 12:13 oraz 27 października 2018 roku o godz. 15:33 i 15:34 zalogowała się przez smartfona do platformy e-gate w celu sprawdzenia, czy zwolnienie lekarskie doszło do zleceniodawcy. Ubezpieczona miała wówczas problemy z logowaniem, nie mogła się zalogować. Ubezpieczona nie była biegła w zakresie dostępu do platformy i logowania, potrzebowała czasami pomocy innego pracownika. W dniach logowań ubezpieczona nie procedowała żadnych wniosków, a do jej dyspozycji pozostawały m.in. materiały szkoleniowe, informacje o uzyskanych prowizjach oraz inne dane dostępne standardowo na platformie.

Dowód: pismo (...) z 18.05.2021 r. k . 27, pismo (...) z 30.09.2020 r. k. 28-28v, pismo (...) z 01.10.2021 r. z załącznikiem k. 45-48, zeznania świadków: D. W. k. 60, B. M. k. 99v, B. K. k. 99v-100, Z. K. k. 100-100v, przesłuchanie ubezpieczonej k. 60v-61

W spornych okresach ubezpieczona nie kontaktowała się z klientami, nie wprowadzała też żadnych wniosków do systemu, nie procedowała wniosków ani nie drukowała umów. Datą powstania prawa do prowizji jest data wypłaty pożyczki. W marcu 2018r. dane do umowy wprowadzono 2 marca 2018 roku (przy czym nie wprowadzała ich ubezpieczona), a podpisanie umowy pożyczki nastąpiło 6 marca 2018 roku. Skanowanie nastąpiło między 6 a 9 marca 2018 roku, a 9 marca 2018 roku ubezpieczona uzyskała prowizję w wysokości 206,50 zł brutto. Następnie 29 listopada 2018 roku wprowadzono wniosek o udzielenie pożyczki, umowę podpisano 29 listopada 2018 roku, a 30 listopada 2018 roku ubezpieczona uzyskała prowizję w wysokości 527,70 zł brutto. To były jedyne umowy za które ubezpieczona otrzymała wynagrodzenie w okresie marca i kwietnia 2018r. oraz października i listopada 2018r.

Dowód: pismo (...) z 30.09.2020r. (k. 26 akt ZUS) z 26.04.2021 r. z załącznikami (k. 76-78), zeznania świadka Z. K. k. 100-100v

Decyzją z 2 marca 2021 roku, nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. odmówił ubezpieczonej prawa do zasiłku chorobowego za okres od 20 marca 2018 roku do 29 marca 2018 roku i od 26 października 2018 roku do 5 listopada 2018 roku oraz zobowiązał ubezpieczoną do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego wraz z odsetkami w łącznej kwocie 1.327,71 zł.

Dowód: akta organu rentowego: decyzja ZUS z 02.03.2021 r.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci w/w dokumentów, których prawdziwości strony nie kwestionowały, a także w oparciu o zeznania świadków N. N., J. R., D. W., B. M., B. K., Z. K. oraz przesłuchanie ubezpieczonej, które wraz z pozostałymi dowodami tworzyły spójny i logiczny obraz przedstawiający stan faktyczny sprawy. Sąd uznał zeznania świadków oraz ubezpieczonej za wiarygodne, gdyż były spójne, logiczne i zgodne z pozostałymi dowodami zebranymi w sprawie.

Sąd zważył co następuje:

Jak stanowi przepis art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zmianami) zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Na mocy art. 17 ust. 1 ww. ustawy ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą, którą podziela Sąd rozpoznający niniejszą sprawę, pracą w rozumieniu przepisu art. 17 ust. 1 ustawy jest praca w potocznym tego słowa znaczeniu, w tym także wykonywanie różnych czynności na podstawie różnych stosunków prawnych – stosunku pracy, stosunków o charakterze cywilnoprawnym, a także prowadzenie własnej działalności gospodarczej, samozatrudnienie (zob. post. Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2012 r., I UK 70/12, Legalis numer 537257). Przesłanką do utraty prawa do zasiłku jest wykonywanie pracy w okresie niezdolności do pracy, nadto praca ubezpieczonego nie może mieć jedynie charakteru incydentalnego i być wymuszona okolicznościami (zob. uzasadnienie wyr. Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 2010 r., III UK 71/09, LEX nr 585848).

Jak stanowi przepis art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 121 j.t. ze zm) osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu, wraz z odsetkami, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, z uwzględnieniem ust. 11.

Na podstawie art. 84 ust. 2 ustawy systemowej, za kwoty nienależnie pobranych świadczeń uważa się: 1) świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenie była pouczona o braku prawa do ich pobierania; 2) świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzania w błąd organu wypłacającego świadczenia przez osobę pobierającą świadczenia.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż ubezpieczona nie utraciła prawa do zasiłku chorobowego za okresy wskazane w decyzji, a tym samym wypłacony zasiłek nie jest świadczeniem nienależnym i ubezpieczona nie jest zobowiązana do jego zwrotu.

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że ubezpieczona przebywała na zwolnieniach lekarskich z powodu nasilającej się choroby jaką była borelioza. Ubezpieczona w wykonywaniu nawet codziennych czynności jak np. korzystanie z toalety była uzależniona od pomocy córki oraz siostry. Nie była w stanie swobodnie się poruszać, a wchodzenie i schodzenie po schodach na czwarte piętro, gdzie mieszkała, sprawiało jej trudność. Nie chciała nawet wychodzić na spacery. Niemożliwym było zatem aby spotykała się w tym czasie z klientami. Z przeprowadzonego postępowania wynika, że wykonywanie zlecenia na rzecz (...) S.A. wyglądało w ten sposób, że ubezpieczona musiała być mobilna. W przeważającej mierze, zlecenie to opierało się na spotkaniach z klientami. Ubezpieczona nie byłaby w stanie reklamować, oferować czy zawrzeć umowy o pożyczkę z klientami na odległość, bez wychodzenia z domu czy udania się do biura. Ponadto ubezpieczona nie posiadała komputera służbowego, z którego mogłaby wykonać skanowanie wniosków. Zleceniodawca (...) S.A. w B. posiadał platformę e-gate, której częścią jest platforma sprzedażowa. Do platformy zleceniobiorcy mogli zalogować się z każdego urządzenia mającego połączenie z internetem. Bezspornym jest, że ubezpieczona 22 marca 2018 roku, 27 marca 2018 roku oraz 27 października 2018 roku zalogowała się do ww. platformy przez smartfon. Z zebranego materiału dowodowego wynika, że logowania te nie były związane z procedowaniem jakiegokolwiek wniosku. W kwestionowanym okresie uprawnienia ubezpieczonej w systemie (...) S.A. były ograniczone. Ubezpieczona nie miała wówczas dostępu do funkcji systemu w zakresie wprowadzenia umowy i podpisania umowy z klientem. Będąc na zwolnieniu lekarskim, ubezpieczona mogła przeglądać wiadomości i bazę klientów, przeglądać materiały szkoleniowe oraz informacje o prowizjach, ale nie mogła dokonywać sprzedaży. Z informacji uzyskanych od zleceniobiorcy oraz zeznań świadka Z. K. jednoznacznie wynika, że ubezpieczona w spornych okresach nie procedowała żadnych wniosków. Z kolei ubezpieczona oraz świadek N. N. wskazały, że z uwagi na charakter choroby tj. silny ból i problemy z poruszaniem ubezpieczona nie była w stanie spotykać się z klientami. W spornym okresie, nie doszło zatem do wykonywania przez ubezpieczoną czynności z tytułu zlecenia, pomimo formalnego istnienia umowy w tym czasie. Samo zalogowanie się na platformie nie oznacza, że ubezpieczona wykonywała zlecenie, gdyż pojedynczych logowań celem sprawdzenia czy dotarło zwolnienie lekarskie czy też sprawdzenia wysokości należnych prowizji nie można uznać za wykonywanie pracy zarobkowej. Należy zwrócić uwagę, że logowania 27 października i 27 marca 2018r. następowały w krótkich – kilkusekundowych odstępach co potwierdza zeznania ubezpieczonej oraz świadków, że zdarzały się problemy z logowaniem.

W świetle powyższego nie sposób uznać, aby ubezpieczona wykonywała pracę zarobkową w okresie niezdolności do pracy.

Pojedyncze logowania do systemu nie mogą zostać uznane za wykorzystywanie zwolnienia niezgodnie z przeznaczeniem. Oczywistym jest, że w okresie niezdolności do pracy ubezpieczony przebywając w domu może oglądać telewizję czy też korzystać z internetu w tym sprawdzać informacje go interesujące na portalach i czynności te z pewnością nie przyczyniają się do przedłużenia leczenia.

Podkreślić należy, że to na organie rentowym spoczywał ciężar udowodnienia zaistnienia przesłanek z art. 17 ustawy zasiłkowej, czego organ nie uczynił.

Mając na uwadze powyższe, Sąd działając na podstawie art. 477 ^{( 14)} § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej W. S. prawo do zasiłku chorobowego za okres od 20 marca 2018 roku do 29 marca 2018 roku oraz od 26 października 2018 roku do 5 listopada 2018 roku oraz zwolnił ubezpieczoną z obowiązku zwrotu pobranego świadczenia w kwocie 1.327,71 zł wraz z odsetkami (pkt 1 wyroku).

Z kolei na podstawie art. 98 k.p.c. i § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie w brzmieniu obowiązującym w dacie wszczęcia postępowania Sąd zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. na rzecz ubezpieczonej kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 2 wyroku).

Sędzia Sonia Lasota - Zawisza