Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rybniku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

11 września 2023 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku, V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Wiesław Jakubiec

Protokolant: osobiście

po rozpoznaniu 11 września 2023 roku w Rybniku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa J. F.

przeciwko A. S.

o wynagrodzenie

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powódki J. F. na rzecz pozwanej A. S. kwotę 675 zł (sześćset siedemdziesiąt pięć złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

Sędzia Wiesław Jakubiec

Sygn. akt: V P 194/22

UZASADNIENIE

Powódka J. F. wniosła o zasądzenie od pozwanej A. S. kwoty 3.057 zł tytułem wynagrodzenia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot i dat w pozwie wskazanych oraz kwotę 1.500 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie tytułem wynagrodzenia za wykonywanie obowiązków o szerszym zakresie jako ajent oraz zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu wskazała, że strony łączył stosunek pracy na podstawie umowy o współpracę z 01.10.2020 r. Dodała, że była zatrudniona u pozwanej w pełnym wymiarze czasu pracy w wynagrodzeniem miesięcznym 5.500 zł netto. Podniosła, że od 01.10.2020 r. pozwana opóźniała się z wypłatą wynagrodzenia. Wskazała, że wzywała pozwaną do zapłaty zaległego wynagrodzenia, jednakże bezskutecznie.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. W uzasadnieniu kwestionowała roszczenie powódki co do zasady i wysokości. Podniosła, że w okresie od 01.10.20 r. do 30.06.2022 r. strony były przedsiębiorcami i aktywnie prowadziły działalność gospodarczą. Według pozwanej strony nie były związane stosunkiem pracy, lecz prowadziły współpracę w oparciu o stosunek cywilnoprawny. Dodała, że powódka korzystała z usług profesjonalisty w kwestiach rachunkowo-księgowych. Zarzuciła, że brak jest podstaw do uznania, że powódce przysługuje skutecznie roszczenie o zapłatę zaległego wynagrodzenia, gdyż powódka nie była uprawniona do uzyskania wynagrodzenia za pracę, a także pozwana nie pozostawała w opóźnieniu co do regulowania umownego wynagrodzenia. Podniosła, że nie prowadziła akt osobowych powódki i niemożliwe jest przedstawienie księgowego wyliczenia średniego miesięcznego wynagrodzenia powódki.

Sąd ustalił, co następuje:

Strony są przedsiębiorcami prowadzącymi pozarolnicze działalności gospodarcze.

Pozwana A. S. zawarła ustnie z powódką J. F. w dniu 01.10.2020 r. umowę o współpracę, której przedmiotem było zobowiązanie się powódki wykonania usług: utrzymania porządku na sali sklepowej, obsłudze klientów, sortowania odzieży, całotygodniowej wymiany odzieży na rzecz pozwanej. Miejscem wykonywania pracy był R.. Z tytułu wykonywanych usług pozwana miała zapłacić powódce wynagrodzenie miesięczne w wysokości ok. 5.500 zł netto przy czym ostateczna wysokość była zależna od ilości dni w miesiącu . Wynagrodzenie miało być płatne na podstawie faktur wystawionych przez powódkę po zakończeniu każdego miesiąca, a płatność miała nastąpić w ciągu 21 dni od dnia przedłożenia faktury pozwanej, na rachunek bankowy wskazany przez powódkę. Powódka oświadczyła, że należności publicznoprawne (podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne itp.) będzie płaciła we własnym zakresie.

(...) sp. z o.o. w S. zatrudniała ajentów celem prowadzenia sklepów z odzieżą używaną. Ajentem tej firmy była m.in. pozwana, która z kolei poszukiwała osób do współpracy. Z racji, iż znała już wcześniej powódkę ( przychodziła pomagać pozwanej przy wykładaniu towaru), pozwana zaproponowała jej współpracę. Wymogiem takiej współpracy było założenie przez powódkę działalności gospodarczej. Powódka założyła działalność gospodarczą 02.10.2020 r. i w okresie od 02.10.2020 r. do 30.06.2022 r. opłacała składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, a także korzystała z usług biura rachunkowego. Strony rozliczały się w ten sposób, że powódka wystawiała pozwanej faktury za dany miesiąc, następnie pozwana wysyłała rozliczenia i wystawiała faktury firmie (...). Otrzymane środki od firmy (...) były rozdzielane na wynagrodzenia dla pozwanej, powódki i innej osoby, która została u pozwanej zatrudniona z tytułu umowy zlecenia. Wynagrodzenia były wypłacane pod koniec danego miesiąca. Wynagrodzenia były różne, gdyż były zależne od ilości dni przepracowanych w danym miesiącu. Zarówno powódka jak i pozwana miały te same obowiązki w sklepie, przy czym pozwana zajmowała się dodatkowo nadzorem oraz zapewnieniem osób na wymianę towaru. W sklepie z odzieżą używaną nie było prowadzonej ewidencja obecności osób go obsługującego. Powódka nie była zobowiązana do składania wniosków urlopowych pozwanej. Pozwana wyrażała zgodę na zastępstwo powódki (pod jej nieobecność) przez inną osobę.

Strony początkowo nie zawierały żadnej umowy o współpracę, gdyż nie była żadnej ze stron potrzebna. W połowie czerwca 2022 r. odbyła się rozmowa kierownika firmy (...) z powódką dotycząca wyrażenia chęci pełnienia przez nią funkcji zastępcy ajenta. Jednocześnie tego samego dnia ww. kierownik zadzwonił do pozwanej i poinformował ją aby nie przedłużała współpracy z powódką. Pozwana poinformowała powódkę, że zakończą współpracę. Wtedy powódka poprosiła pozwaną o sporządzenie pisemnej umowy, gdyż była jej to potrzebne do ubiegania się w urzędzie pracy o zasiłek dla bezrobotnych.

Pismem z 26.07.2022 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty zaległego wynagrodzenia w kwocie 4.557 zł w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania oraz zapłaty dalszych kwot.

Pismem z 09.08.2022 r. pozwana wskazała, że kwestionuje roszczenie powódki co do zasady i wysokości, wskazując, że roszczenie powódki jest niedopuszczalne, gdyż powódka nie była zatrudniona u pozwanej w ramach stosunku pracy. Dodała, że współpraca zakończyła się 30.06.2022 r. i strony są w całości rozliczone za wskazany okres.

W odpowiedzi, pismem z 05.09.2022 r. powódka podniosła, że strony zawarły umowę współpracy, której celem było dążenie do osiągnięcia wspólnych celów i współdziałania, dodając, że jest to zatrudnienie na podstawie stosunku pracy. I ponowienie wezwała do zapłaty zaległego wynagrodzenia.

Pismem z 03.11.2022 r. pozwana podtrzymała swoje stanowisko odmawiając zapłaty zaległego wynagrodzenia.

Dowód: wydruki z CEIDG k. 24-25v, umowa o współpracę k. 4-5, podsumowanie księgi na styczeń-grudzień 2020 r. k. 6, podsumowanie księgi na styczeń-grudzień 2021 r. k. 7, podsumowanie ewidencji przychodów za styczeń – lipiec 2022 r. k. 8-8v, pismo ZUS z 06.07.2022 r. k. 9, wezwanie do zapłaty z 26.07.2022 r. k. 10-10v, pismo pozwanej z 09.08.2022 r. k. 26-27, pismo powódki z 05.09.2022 r. k. 29-30, własne wyliczenia powódki k. 36-36v, pismo pozwanej z 03.11.2022 r. k. 38 wraz z potwierdzeniem nadania k. 38v, pismo ZUS z 06.02.2023 r. k. 48-48v, zaświadczenie ZUS z 01.02.2023 r. k. 49-50, historia transakcji k. 69-70, faktury k. 71-93, korespondencja SMS k.99-102, umowy o pracę k. 114-115, przesłuchanie powódki k. 66v-67, przesłuchanie pozwanej k. 67-67v

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o okoliczności bezsporne, a dodatkowo wynikające z zebranego materiału dowodowego w postaci w/w dokumentów, które Sąd uznał za wiarygodne, wzajemnie ze sobą korelujące i rzeczowe, a także dowodu z przesłuchania pozwanej oraz przesłuchania powódki, przy czym twierdzenia powódki Sąd uznał za wiarygodne jedynie w zakresie nie będącym w sprzeczności z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym.

Sąd zważył:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 353 ¹ k.c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Należy wskazać, że w niniejszej sprawie nie mają zastosowania przepisy kodeksu pracy, bowiem umowa o współpracy jest umową cywilnoprawną, zawieraną pomiędzy przedsiębiorcami. Cechuje ją duża elastycznością, można ustalać jej warunki zależnie od swoich indywidualnych potrzeb. Umowa taka może być zawierana zarówno z firmą, jak i osobą prywatną. Podpisanie jej oznacza, iż obie strony zobowiązują się do współdziałania na rzecz wyznaczonego celu oraz wykonywania obowiązków zawartych w podpisanym dokumencie.

W niniejszej sprawie powódka nie kwestionowała zasadniczo, że istniała pomiędzy stronami umowa o współpracy tylko aktualnie wywodzi z tej konkretnej umowy błędne skutki prawne, tj. uważa, że wykonywane przez nią zadania na podstawie takiej umowy był realizowaniem stosunku pracy. Powódka jednak oprócz formułowanych w toku postępowania takich twierdzeń nie wykazała ani nie przedłożyła dowodów mających świadczyć o tym, że faktyczną intencją stron 1.10.2020 r. było zainicjowanie stosunku pracy. Co prawda przez prawie cały przedmiotowy okres obowiązywała między stronami ustna umowa o współpracę ale dosyć precyzyjnie strony ustaliły warunki realizacji tej umowy. Warunkiem zawarcie z powódką umowy było założenie przez nią działalności gospodarczej. Powódka wystawiała faktury za wykonane usługi, rozliczała się samodzielnie w zakresie ubezpieczeń społecznych oraz podatków. Swoje sprawy związane z działalnością gospodarczą powierzyła biurowi rachunkowemu. W interesie powódki było codzienne stawiennictwo w sklepie, gdyż od ilości dni świadczonych usług naliczane miała wynagrodzenie. W przedmiotowym sklepie nikt nie prowadził ewidencja czasu pracy, nie było podpisywania listy obecności. Powódka była samodzielna w wykonywanych zadaniach. Pod nieobecność powódki jej zadania wykonywać mogła inna osoba, przy czym z uwagi na kwestie dostępu do kasy (pieniędzy) i odpowiedzialności za rzeczy wiedzę o tym musiała mieć pozwana (jako ajentka sklepu) i to wyrażała na taką osobę zgodę . Strony ogólnie ustaliły, że wynagrodzenie powódki będzie oscylować wokół kwoty 5500 zł netto ale ostateczna wysokość zależało od tego ile dni faktycznie powódka wykonywała swoje zadania i jaką kwotę wskazała następnie w fakturze. Pozwana była zobowiązana do przesłania rozliczania firmie (...), która wskazywała następnie pozwanej kwotę na jaką pozwana winna wystawić firmie fakturę. Po otrzymaniu środków od firmy (...), wynagrodzenia były stosownie rozdzielane między powódką, pozwaną i ewentualnie inne osoby obsługujące sklep. Na marginesie zauważyć nalezy, że powódka w trakcie współpracy nie kwestionowała funkcjonującego między nią a pozwaną sposobu realizacji umowy i wysokości przelewanego wynagrodzenia (zresztą zgodnego z przedstawianymi przez powódkę fakturami). Z przesłuchania stron wynika wprost, że dopiero po rozwiązaniu umowy, powódka domagała się aby została ona spisana , argumentując, że jest jej potrzebna w celu ubiegania się o przyznanie zasiłku dla bezrobotnych z urzędu pracy. Pozwana na prośbę powódki sporządziła umowę o współpracę z datą wsteczną, tj. 01.10.2020 r. Oświadczenia woli zawarte i podpisanej z datą wsteczną umowy o współpracę należy odczytywać zgodnie z art. 65 k.c., a mianowicie zgodnie z okolicznościami ich złożenia, zasadami współżycia społecznego oraz ustalonymi zwyczajami, a dodatkowo badać zgodny zamiar stron i cel umowy. Mając na uwadze, że umowa była spisywana post factum powódka miała pełną świadomość jak się rozliczały i że przez wpisanie ww. kwoty wynagrodzenia chodzi o wynagrodzenie do tej kwoty, a nie dokładnie o tą kwotę. Tak więc w okolicznościach niniejszej sprawy o rodzaju zawartej umowy i jej postanowieniach rozstrzyga przede wszystkim zgodna wola stron. Nie można zakładać, że strony mające pełną zdolność do czynności prawnych miały zamiar zawrzeć umowę o innej treści (umowę o pracę) niż ta którą zawarły, w szczególności, że powódka nie wykazała, że w niniejszej sprawie pozostawała w stosunku pracy, tj. nie było w tym stosunku prawnym konieczności osobistego wykonania pracy, podporządkowaniem pracownika pracodawcy, wykonywaniem pracy na rzecz pracodawcy i na jego ryzyko, a ponadto odpłatności pracy bez względu na wynik tej pracy.

Podkreślić należy, iż same wyliczenia przez powódkę dochodzonych kwot budzą wątpliwości. W porównywaniu zestawień przelewów od pozwanej z roszczonymi podsumowaniami wystawionymi przez księgową wynika, że w styczniu 2021 r. powódka otrzymała wynagrodzenie w dwóch ratach wynoszących 2.267 zł oraz 2.762 zł, co daje łącznie 5.029 zł, lecz ani w lutym ani w innych miesiącach nie została wystawiona faktura na tę kwotę. Jednocześnie w zestawieniu od księgowej za luty 2021 r. widnieje kwota 0 zł. Wyliczenia poczynione przez powódkę za listopada, grudzień 2020 r., styczeń, luty, marzec, czerwiec, grudzień 2021 r., czerwiec 2022 r., nie zgadzają się z dokumentami, a także nie przystają do roszczeń wskazanych w pozwie. W kilku miesiącach powódka osiągnęła dochód wynoszący ponad 6.200 zł (wrzesień-grudzień 2021 r.) mimo tego w pozwie sformułowała do tych miesięcy żądania o zapłatę. Nie wyjaśniła z czego wynikały takie kwoty wyliczenia, skoro kwoty te przekraczały kwotę 5.500 zł.

Na marginesie należy zauważyć, że powódka przed przystąpieniem do współpracy z pozwaną bywała w sklepie i pomagała pozwanej, miała kontakt z innymi osobami obsługującymi sklep. Widziała i wiedziała na jakie zasadach funkcjonuje sklep oraz to, że wszystkie kwestie organizacyjne i finansowe leżą w zakresie decyzyjności firmy (...).

Nie można także uznać, by powódka miała zawartą umowę ajencyjną z firmą (...). Powódka nie wykazała, że była ajentem i z tego tytułu miałaby otrzymywać dodatkową kwotę w wysokości 1.500 zł. Z dołączonej dokumentacji do sprawy, wydruków wiadomości WhatsApp i przesłuchania pozwanej wynika, że powódka nie zawarła takiej umowy, a jeśli nawet tak miałoby być to roszczenie jest skierowane do niewłaściwego podmiotu. Nie wykazała, że wykonywała jakieś dodatkowe obowiązki za które miałaby otrzymać dodatkowe wynagrodzenie. Nadto z wydruku CEIDG powódki wynika, że zawiesiła swoją działalność gospodarczą 01.07.2022 r.. W związku z czym również roszczenie w tym zakresie jest nieudowodnione.

Mając na uwadze powyższe rozważania faktyczne i prawne, Sąd na podstawie przytoczonych przepisów w pkt w 1 wyroku oddalił powództwo.

W pkt 2 Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. oraz § 9 ust. 1 pkt 4 w zw. z §2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015r. w brzmieniu obowiązującym w dacie wszczęcia postępowania, zasądzając od powódki na rzecz pozwanej kwotę 675 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia Wiesław Jakubiec