Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rybniku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

12 listopada 2020 roku

Sąd Rejonowy / Okręgowy w Rybniku V Wydział

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sonia Lasota-Zawisza

Sędziowie

Ławnicy: Jolanta Bartoszewicz – Szweda

Andrzej Franek

Protokolant: Izabela Niedobecka – Kępa

przy udziale ./.

po rozpoznaniu 15 października 2020 roku w Rybniku

na rozprawie

sprawy z powództwa M. P.

przeciwko (...) S.A. w K. Oddział KWK (...) w R.

o przywrócenie do pracy

1.  przywraca powódkę M. P. do pracy na dotychczasowym stanowisku pracy i płacy w pozwanej (...) S.A. w K. Oddział KWK (...) w R.;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 180,00 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3.  nakazuje pobranie od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Rybniku) kwotę 2.555,37 zł (dwa tysiące pięćset pięćdziesiąt pięć złotych trzydzieści siedem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia Sonia Lasota-Zawisza

Jolanta Bartoszewicz – Szweda Andrzej Franek

Sygn. akt V P 165/17

UZASADNIENIE

Po ostatecznym sprecyzowaniu żądania powódka M. P. wniosła przeciwko (...) S.A. z siedzibą w K. Oddział KWK (...) w R. (wcześniej (...) sp. z o.o. w K.) pozew o przywrócenie do pracy. Nadto, wniosła o zwrot kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazała, że podane przyczyny wypowiedzenia – zaprzestanie monitorowania bieżących danych z systemu WILPO oraz nienależyte wykonywanie podstawowych obowiązków pracowniczych, które miało stać się powodem utraty zaufania, są dla niej niezrozumiałe. Powódka dodała, że podejrzewa, iż zwolnienie z pracy wiążę się z nieprawidłowościami zanotowanymi przez pozwaną w (...), czego wyrazem było zatrzymanie w zakładzie pozwanej dwóch samochodów z ładunkiem, w których ujawniono węgiel innej klasy niż zamówiony przez kontrahenta. Powódka zaznaczyła, że była obecna w pracy podczas ww. zdarzenia, jednak nie ponosi winy za zaistniałą sytuację. Powódka wskazała, iż otrzymywała konkretne dyspozycje w zakresie ilości i rodzaju produktów podlegających zmieszaniu i zgodnie z tymi poleceniami wykonywała swoje obowiązki. Powódka dodała również, że nie pełniła u pozwanej funkcji kontrolera jakości, a praca przez nią wykonywana obejmowała etap produkcji zdecydowanie wcześniejszy niż kontrola jakości.

vide: k.2-3v., k. 50, k. 259

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalanie powództwa. Nadto, wniosła o zawieszenie postępowania na podstawie art. 177 § 1 pkt 4 k.p.c. w zw. z art. 11 k.p.c. W uzasadnieniu wskazała, że przedmiot postępowania karnego jest ściśle związany z przyczyną rozwiązania z powódką umowy o pracę. Odnosząc się do twierdzeń uzasadnieniu pozwu pozwana zaznaczyła, że przyczyna rozwiązania stosunku pracy była uzasadniona, gdyż postępowanie powódki na stanowisku dyspozytora doprowadziło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem pracodawcy, co stanowiło naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, w tym obowiązku dbałości o mienie pracodawcy i uzasadniało utratę zaufania pracodawcy do pracownika. Pozwana dodała, że do zadań powódki jako dyspozytora należało prowadzenie ruchu zakładu przeróbczego, a powódka była zobowiązana m.in. do stałego monitorowania odczytów z urządzenia WILPO służącego do pomiarów węgla. Pozwana wskazała, że na podstawie danych wyświetlonych na ekranie, powódka mogła ustalić parametry węgla znajdującego się na taśmie. Zdaniem pozwanej, gdyby powódka w sposób należyty wypełniała swoje obowiązki, niewątpliwie zwróciłaby uwagę, że 11 kwietnia 2017 roku parametry węgla znajdującego się na taśmie wskazywały, inny (lepszy) węgiel niż węgiel, który miał być sprzedany kontrahentom.

vide: k.30-33

Sąd ustalił co następuje:

W okresie od 16 czerwca 1986 roku do 31 sierpnia 2017 roku powódka M. P. była zatrudniona w pozwanej (...) S.A. z siedzibą w K. Oddział KWK (...) w R. (i jej poprzedników prawnych) na podstawie umów o pracę. W okresie od 13 stycznia 2010 roku do 31 sierpnia 2017 roku powódka zajmowała stanowisko maszynisty urządzeń wzbogacających przeróbki mechanicznej węgla na powierzchni (dalej dyspozytora).

Podstawowym obowiązkiem osoby obsługującej stanowisko dyspozytora płuczki było bezpieczne i zgodne z technologią prowadzenie ruchu płuczki. Do pozostałych obowiązków dyspozytora należało m.in. prowadzenie ruchu płuczki w porozumieniu z dozorem i zgodnie z instrukcją; prowadzenie grafiku ruchu płuczki, odczytywanie wskazań liczników wag oraz dokonywanie wpisów odczytów do książki raportowej; prowadzenie i rejestrowanie w książce telefonicznej rozmów z oddziałem obsługującym bocznicę KWK (...); w odstępach godzinnych zbieranie danych o pracy płuczek i sortowni; obsługa centrali telefonicznej w pomieszczeniu dyspozytorni. Przed przystąpieniem do pracy, dyspozytor płuczki miał obowiązek skontrolować ustawienie wszystkich przełączników na pulpicie sterowniczym oraz ewentualnie ustawić je we właściwym położeniu. W przypadku zmiany rozpoczynającej ruch zakładu, dyspozytor przed uruchomieniem impulsatora rozruchowego musiał m.in. w porozumieniu z osobą dozoru ruchu wybrać drogi ciągu technologicznego oraz powiadomić przez instalację głośnomówiącą obsługę o rozpoczęciu rozruchu płuczki. Podczas ruchu płuczki, dyspozytor był zobowiązany m.in.: obserwować ruch urządzeń na tablicy synoptycznej oraz monitorach; zgodnie ze wskazaniami dozoru ruchu regulować ilość nadawy na płuczkę oraz poszczególne urządzenia; w porozumieniu z dozorem oddziału załadunku kierować załadunkiem wagonów; prowadzić na bieżąco kontrolę produktów wzbogacania oraz jakości ładowanych i zwałowanych sortymentów i mieszanek; prowadzić na bieżąco ewidencję załadowanych lub wyzwałowanych sortymentów i mieszanek wpisując tonaż do rejestru. Powódka została zapoznana z instrukcją dla stanowiska dyspozytora płuczki, co potwierdziła własnoręcznym podpisem.

Dowód: akta osobowe powódki: świadectwo pracy, umowa o pracę zawarta 28.09.1999r., pismo (...) S.A. z 29.04.2016r., opis czynności na stanowisku – obsługa dyspozytorni płuczki, informacja o zapoznaniu się z przez powódkę z instrukcją dla stanowiska dyspozytora płuczki k.256

Powódka nie odbyła szkolenia z zakresu obsługi urządzenia VILPO, gdyż do jej obowiązków należało monitorowanie odczytów z tego systemu a nie jego obsługa.

(okoliczność bezsporna - oświadczenie pozwanej, k. 253 niezakwestionowane przez powódkę)

Średnie miesięczne wynagrodzenie powódki obliczone jako ekwiwalent za urlop wynosiło 3 738,52 zł.

Dowód: wyliczenie średniego miesięcznego wynagrodzenia powódki k.34

Zwał na kopalni (...) był podzielony na dwa obszary. Na pierwszym składowano klasę handlową 23, groszek 1 i ekogroszek, a na drugim obszarze miał surowy klasy 19. Za prawidłowe wykonanie całości czynności związanych ze zwałowaniem węgla, jego załadunkiem na samochody i sprzedażą odpowiadał na danej zmianie nadsztygar zakładu przeróbki mechanicznej węgla. Na początku zmiany, nadsztygar wraz z przedstawicielami poszczególnych oddziałów ustalał prowadzenie ruchu na danej zmianie, w tym jaki asortyment będzie ładowany. Nadsztygar wydawał polecenia dyspozytorowi oraz sztygarowi zmianowemu z działu załadunku, w razie potrzeby też placowemu. Dyspozytor nie był osobą decyzyjną. Dyspozytor przekazywał polecenia nadsztygara obsłudze załadunku obecnej na poszczególnych torach. Osoby dozoru przeróbczego decydowały też, którym torem będzie zwałowany materiał. Samochód wyjeżdżający na wagę miał już za szybą tablice z określonym asortymentem, który zakontraktowano i będzie wywożony.

W ramach przeprowadzonej wstępnej kontroli 11 kwietna 2017 roku, wykryto możliwe nieprawidłowości związane ze składowaniem i załadunkiem węgla. W tym dniu powódka prowadziła ruch zakładu przeróbczego na II zmianie. W dyspozytorni w której powódka pracowała, znajdowała się tablica synoptyczna, pulpit, podwójna centralka z telefonami i łącznie 5 monitorów. Powódka obsługiwała i nadzorowała ww. urządzenia w tym system WILPO, który na torze 6 (inaczej 106) był przestarzały, jego wskazania były nieprawidłowe i nigdy nie został dopuszczony do użytkowania na tym torze co do którego zgłaszano skargi odnośnie prawidłowości działania. To urządzenie wskazywało jedynie ilość popiołu. Informacje, że to urządzenie jest testowane i podaje błędne dane kontrola jakości wskazywała na naradach z dozorem. Dyspozytor w dniu 11 kwietnia 2017r. nie był w stanie ocenić jakości (klasy) materiału transportowanego torem 6 (106) na podstawie urządzeń znajdujących się w dyspozytorni. Dodatkowo, do obowiązków powódki należało wypełnienie odpowiednich dokumentów. Powódka w dniu 11 kwietnia 2017r. wykonywała wszystkie obowiązki samodzielnie z uwagi na nieobecność w dyspozytorni drugiej pracownicy. Nadto, tego dnia występowało dużo awarii, gdyż urobek był mokry. Powódka nie otrzymała polecenia ani sama nie zadecydowała, aby miał klasy 23 znalazł się na pryźmie z węglem klasy 19 ani też nie poleciła przygotowania innego węgla niż wynikało to z zamówienia. Czas usypywania zamówionego towaru 11 kwietnia 2017 roku wynosił kilkanaście minut. Materiał był transportowany torem 6. Obserwując w dyspozytorni na kamerach tory z przemieszczającym się węglem dyspozytor nie ma możliwości rozróżnić miału klasy 19 od klasy 23.

Powódce nie były składane propozycje finansowe w zamian za uczestniczenie w możliwym procederze nieprawidłowej sprzedaży węgla ze zwałów kopalni (...).

Do czasu rozwiązania umowy o pracę, nie było zastrzeżeń do pracy powódki.

U pozwanej występowały stanowiska kontrolerów jakości, którzy czuwali m.in. nad utrzymaniem prawidłowej jakości węgla. Kontrolerzy jakości pobierali próbki węgla, które podlegały analizie w laboratorium. Wyniki z próbek węgla trafiały do dyspozytora. 11 kwietnia 2017 roku powódka nie otrzymała informacji z kontroli jakości o nieprawidłowościach. Wyniki laboratoryjne były podstawą oceny kategorii i wyceny danej partii węgla.

W związku z wykrytymi nieprawidłowościami, w okresie od 20 kwietnia 2017 roku do 24 kwietnia 2017 roku w KWK (...) została przeprowadzona kontrola, nr(...), przez Dyrektora Biura (...) S. D.oraz Dyrektora Biura (...) D. L. przy udziale Głównych Specjalistów Biura (...): Ł. K., J. A. oraz K. S.. Kontrola wykazała, że w KWK (...) na szkodę pozwanej miało odbywać się ładowanie na samochód węgla w klasie lepszej niż wynikało to z zamówień. Podczas tej kontroli ustalono, też że 30 stycznia 2017 roku dokonano podmiany próbek węgla pobranych w trakcie kontroli towarów masowych z tego samego dnia.

W toku postępowania sądowego wskazano, że zwolnienie powódki miało dotyczyć jej działań wyłącznie 11 kwietnia 2017 roku.

Dowód: protokół kontroli z 11.04.2017r. nr (...) i (...) wraz z załączonymi kwitami wywozowymi oraz zważenia pojazdu, raportu badań węgla z 13.04.2017r. k.36-45, notatka służbowa z kontroli operacyjnej nr (...)k. 46-47, protokół z przyjęcia ustnych wyjaśnień powódki w ramach kontroli operacyjnej nr (...)k.48-49, dokumentacja zdjęciowa k. 61-63, zeznania świadka S. D. k. 69v.-72, zeznania świadka D. L. k. 72-73v., zeznania świadka G. K. k. 73v.-74, zeznania świadka L. C. k.82v.-85, zeznania świadka M. M. k.85-86v., zeznania świadka (...) k.86v.-88, zeznania świadka C. W. k. 96v.-97v., zeznania świadka G. S. k. 97v.-100v., protokół z ustnych wyjaśnień C. W. w ramach kontroli operacyjnej k.104-106, protokół zdawczo-odbiorczy wraz z zał. tj. wezwaniami serwisowymi k. 107-109, protokół przesłuchania świadka C. W. sporządzonego w ramach postępowania przygotowawczego karnego k.117-120., zeznania świadka A. G. k. 122v.-123v., zeznania świadka I. M. k.146v.-147v., zeznania świadka Z. K. k.147v.-149, zeznania świadka T. C. k. 149-151, zeznania świadka L. M. k.151-154, zeznania świadka H. Ś. k.154-156v. i k. 174v.-175, wydruki z analizatora k.165-166, raport z listy odważeń k. 167-172v., nagranie z monitoringu z 11.04.2017r. k.178, kopia strony zeszytu prowadzonego w dyspozytorni k. 177, zestawienie czasu zapisu kamer monitoringu z 11.04.2017r. k. 195-196, przesłuchanie powódki k.197v.-199v., książka raportowa

W pismach z 8 i 9 maja 2017 roku Związek Zawodowy (...) KWK (...) poinformował, że jest przeciwny rozwiązaniu umowy o pracę z powódką. Zdaniem organizacji związkowej, zakres obowiązków dyspozytora zakładu przeróbczego uniemożliwia bieżące i stałe monitorowanie danych wyłącznie z sytemu WILPO. Dodano również, że system WILPO określa przede wszystkim ilość popiołu, a nie kaloryczność węgla, a jego wskazania są orientacyjne, a wobec tego pracownik odczytujący jego wskazania nie jest w stanie dokładnie określić klasy węgla.

Dowód: akta osobowe powódki: pismo pozwanej do przewodniczącego ZZ z 4.05.2017r., pisma ZZ Kadra z 8.05.2017r., pismo ZZ Kadra z 9.05.2017r.

Pismem z 10 maja 2017 roku pozwana wypowiedziała powódce umowę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął 31 sierpnia 2017 roku. Przyczyną podaną w wypowiedzeniu było zaprzestanie monitorowania bieżących danych z systemu WILPO oraz nienależyte wykonywanie podstawowych obowiązków pracowniczych, co stało się powodem utraty zaufania do pracownika. Powódce nikt nie wyjaśniał przyczyn wypowiedzenia.

Dowód: akta osobowe powódki: oświadczenie pozwanej o rozwiązaniu umowy z 10.05.2017r., przesłuchanie stron ograniczone do powódki, k. 197v-199v

W związku ze złożeniem zawiadomienia przez pozwaną o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez jej pracowników, Prokuratura Rejonowa w Rybniku prowadziła postępowanie przygotowawcze pod sygn. PR 2 Ds. 659.2017. Ze sprawy wyłączony został materiał dotyczący czterech podejrzanych (sygn. PR 2 Ds. 1096.2019), a następnie wobec tych osób skierowano akt oskarżenia. Prawomocnym postanowieniem z 16 marca 2020 roku, (sygn. akt PR 2 Ds. 11.2020, wcześniej PR 2 Ds.659.2017) Prokurator Prokuratury Rejonowej w Rybniku na podstawie art. 17 § 1 pkt 1 k.p.k, umorzył dochodzenia w sprawie wyłudzenia mienia w latach 2014,2015,2016, 2017 w R. na szkodę (...) sp. z o.o. poprzez załadunek węgla wyższych klas niż wynikało to ze złożonych w spółce zamówień zakupu węgla tj. o czyny z art. 286 § 1 k.k.

Powódce nie przedstawiono zarzutów ani nie wniesiono przeciwko niej aktu oskarżenia.

Dowód: informacja z Komendy Miejskiej w R. z 23.08.2017r. k.35, pismo z Prokuratury Rejonowej w Rybniku, k. 185, postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Rybniku z 16.03.2020, sygn. akt PR 2 Ds. 11.2020 k.245-251

Powódka jest zdolna do pracy na stanowisku dyspozytora zakładu przeróbki mechanicznej węgla.

Dowód: opinia biegłej z zakresu medycyna pracy E. B. k. 214-214v.

Współpracownicy i przełożeni nie mieli zastrzeżeń do pracy powódki i widzą możliwość dalszej współpracy z powódką. Z nikim nie pozostaje w konflikcie. Z częścią pracowników która przyznała się do udziału w procederze na szkodę pozwanej nie rozwiązano umów o pracę, a niektórym osobom (w tym z dozoru) nie zmieniono warunków pracy ani płacy. Wobec jednej z tych osób wniesiono akt oskarżenia…………………..

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci w/w dokumentów, które Sąd uznał za wiarygodne, wzajemnie ze sobą korelujące i rzeczowe, a także w oparciu o dowód z zeznań świadków i przesłuchania powódki, które wraz z dowodami z dokumentów wzajemnie się uzupełniały tworząc wyrazisty obraz całości sprawy.

Sąd oddalił wniosek o przeprowadzenie dowodu z oględzin zakładu przeróbczego w tym dyspozytorni, gdyż jego przeprowadzenie zmierzałoby jedynie do przedłużenia postępowania, a okoliczność na jaką dowód miał zostać powołany, została już wystarczająca wykazana innymi przeprowadzonymi w sprawie dowodami w tym nagraniem z monitoringu z 11 kwietnia 2017 roku oraz zeznaniami świadków i powódki.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2016r. poz. 1666 ze zm.) każda ze stron może rozwiązać umowę o pracę za wypowiedzeniem.

W myśl art. 30 § 4 kp w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy.

Jak stanowi przepis art. 45 § 1 kp w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Z mocy art. 47 ¹ kp odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 kp przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Wadliwość wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony zachodzi zarówno wówczas, gdy zostało dokonane z naruszeniem wymagań przewidzianych przepisami prawa pracy, jak i wówczas, gdy wypowiedzenie było nieuzasadnione.

W rozpatrywanej sprawie warunki formalne wypowiedzenia zostały spełnione: zachowano formę pisemną, podano przyczynę i okres wypowiedzenia, poinformowano o przysługujących środkach odwoławczych. Wobec tego, konieczne okazało się zbadanie wypowiedzenia pod kątem jego zasadności.

Tutejszy Sąd podziela orzecznictwo Sądu Najwyższego zgodnie z którym w wypadku wskazania przez pracodawcę jako przyczyny wypowiedzenia utratę zaufania spowodowaną zaistnieniem określonych zdarzeń, w pierwszej kolejności należy ocenić, czy wskazane przez pracodawcę okoliczności mogły uzasadnić utratę zaufania do pracownika, a następnie pod warunkiem pozytywnego rozstrzygnięcia tej kwestii, czy utrata zaufania w tych okolicznościach uzasadnia dokonanie wypowiedzenia umowy o pracę. Nie każdy przypadek utraty zaufania do pracownika może być uznany za uzasadniający wypowiedzenie mu umowy o pracę. Utrata zaufania do pracownika uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę, jeżeli w konkretnych okolicznościach nie można wymagać od pracodawcy, by nadal darzył pracownika zaufaniem (wyrok Sądu Najwyższego z 18 lipca 2018r. III PK 57/17).

Utrata zaufania do pracownika może stanowić przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę, jeżeli znajduje oparcie w przesłankach natury obiektywnej oraz racjonalnej i nie jest wynikiem arbitralnych ocen lub subiektywnych uprzedzeń (wyrok Sądu Najwyższego z 25 listopada 1997 r., I PKN 285/97, OSNP 1998/18/538).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że do powódki zatrudnionej na stanowisku dyspozytora należało stałe monitorowanie odczytów urządzeń znajdujących się w dyspozytorni, jak również wypełnianie dokumentacji. W toku procesu ustalono, że w dyspozytorni płuczki przeważnie pracują dwie osoby, a więc rozkład pracy jest rozdzielony, chyba, że ze względu na braki kadrowe związane z nieobecnościami chorobowymi czy urlopowymi jest to niemożliwe. Tymczasem, 11 kwietnia 2017 roku powódka pracowała samodzielnie z uwagi na nieobecność współpracownicy, co niewątpliwie spowodowało zwiększenie jej obowiązków. 11 kwietnia 2017 roku powódka była zobowiązana kontrolować pięć monitorów, tablicę synoptyczną oraz odbierać/wykonywać liczne telefony. Dodatkowo prawidłowe wykonywanie czynności było utrudnione przez występujące w tym dniu awarie. Zakres obowiązków 11 kwietnia 2017 roku uniemożliwiał powódce w sposób ciągły (stały, wyłączny) kontrolowanie odczytu urządzenia WILPO. Co najistotniejsze, z zeznań świadków H. Ś. oraz D. S.(pracowników kontroli jakości) wynika jednoznacznie, że urządzenie VILPO nad torem 6 (106) było przestarzałe, wskazywało nieprawidłowe dane, a wręcz nie było dopuszczone do użytkowania na tym torze. O problemach tych kontrola jakości informowała na naradach osoby dozoru. Świadek zeznał również, że dyspozytor w dniu 11 kwietnia 2017r. nie był w stanie ustalić jakości materiału transportowanego torem 6 na podstawie urządzeń znajdujących się w dyspozytorni. W świetle tych okoliczności nie można czynić zarzutu powódce, że nie nadzorowała prawidłowo (czy w należyty sposób) VILPO skoro urządzenie nie było dopuszczone do użytkowania, wskazywało nieprawidłowe dane, a nadto, było przestarzałe i wskazywało jedynie ilość popiołu, co uniemożliwiało ocenę jakości (klasy węgla). Zatem, należy uznać, że zarzut pozwanej zaprzestania monitorowania bieżących danych z systemu WILPO był chybiony i nie mógł uzasadniać utraty zaufania do pracownika. Sąd zwraca uwagę, że tożsame stanowisko zajęły Związki Zawodowe do których przynależy powódka, w zastrzeżeniach do wypowiedzenia umowy.

Rozpoznając niniejszą sprawę Sąd miał również na uwadze, że powódka jest wieloletnim pracownikiem, a do jej pracy nie było zarzutów (np. zeznania świadka nadsztygara L. M., nadsztygara G. S., sztygara L. C., sztygara M. M.). Co więcej, z zeznań licznych powołanych w sprawie świadków wynikało, że powódka była sumiennym i lojalnym pracownikiem posiadającym cechy potrzebne na stanowisku dyspozytora np. odporność na stres.

W dalszej kolejności Sąd rozpoznający niniejszą sprawę wskazuje, że podziela również stanowisko Sądu Najwyższego zgodnie z którym, spoczywający na pracodawcy z mocy art. 30 § 4 k.p. obowiązek wskazania przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony ma nie tylko charakter formalny, ale jest związany z oceną zasadności dokonanego wobec pracownika wypowiedzenia. Z tego powodu przyczyna wypowiedzenia powinna być skonkretyzowana, co nie oznacza jedynie obowiązku wyczerpującego powołania wszystkich okoliczności, które stały się podstawą podjęcia przez pracodawcę decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy. Konkretność przyczyny wypowiedzenia polega nie tyle na jej opisaniu w sposób szczegółowy, co na precyzyjnym wskazaniu tych okoliczności, które są przyczyną wypowiedzenia, ponieważ w przypadku ewentualnej kontroli sądowej ta właśnie skonkretyzowana przyczyna będzie podstawą oceny, czy wypowiedzenie było uzasadnione. Skonkretyzowana przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę powinna być znana pracownikowi najpóźniej z chwilą otrzymania pisma wypowiadającego umowę. Naruszenie art. 30 § 4 k.p. ma miejsce wówczas, gdy pracodawca w ogóle nie wskazuje przyczyny wypowiedzenia lub gdy jest ona niedostatecznie konkretna, a przez to niezrozumiała dla pracownika i nieweryfikowalna (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20.01.2015r. I PK 140/14).

Ugruntowane orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazuje też, że ocena zasadności wypowiedzenia umowy o pracę powinna być dokonywana przez Sąd w granicach przyczyn podanych pracownikowi przez pracodawcę ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1998 r., I PKN 434/98).

W ocenie Sądu w rozpoznawanej sprawie pozwany pracodawca nie dopełnił w całości obowiązku wskazania pracownikowi (powódce) konkretnej, zrozumiałej przyczyny wypowiedzenia. Poza sprecyzowanym zarzutem braku nadzoru nad systemem VILPO, powołał się na enigmatyczne pojęcie „nienależyte wykonywanie podstawowych obowiązków pracowniczych, co stało się powodem utraty zaufania do pracownika”. Sformułowanie to nie wypełnia w należyty sposób obowiązku podania zrozumiałej i jednoznacznej przyczyny. Nie sposób de facto ustalić jakie oczekiwania pracodawcy nie zostały przez powódkę spełnione (poza wymienionym obserwowaniem VILPA) ani co dokładnie było ocenione negatywnie. Co więcej jak zeznała powódka przyczyny wypowiedzenia nie zostały jej w jakikolwiek wyjaśnione. Zarzuty powinny dotyczyć konkretnych zdarzeń i strona pozwana powinna wykazać, że to właśnie powódka była odpowiedzialna za ich powstanie lub niedopełnienie obowiązków. Reasumując, przyczyny powołane powódce w oświadczeniu pracodawcy o rozwiązaniu umowy należy uznać częściowo za niekonkretne, a przez to niejasne i ograniczające powódce obronę w procesie, a w konsekwencji uniemożliwiające sądową kontrolę. Podkreślenia wymaga, że wymóg wskazania przyczyny konkretnej i rzeczywistej przez pracodawcę nie może prowadzić do sytuacji, w której pracownik będzie zmuszony domyślać się w oparciu o okoliczności towarzyszące ustaniu stosunku pracy, czy też istniejące w ostatnim okresie zatrudnienia, czy to właśnie one lub które z nich stały się przyczyną zwolnienia go z pracy lub czy przyczyn tych winien szukać gdzie indziej.

Co więcej nie można uznać za zasadne wypowiedzenia umowy o pracę powódce z powołaniem na utratę zaufania w sytuacji gdy wobec innych osób, które wręcz przyznały się do czynnego udziału w procederze na szkodę pozwanej (w tym nawet przyjmowania korzyści majątkowych) – co do niektórych wniesiono akt oskarżenia, nie podjęto negatywnych działań skutkujących rozwiązaniem umowy o pracę (np. C. W.). Nieracjonalne jest w ocenie Sądu postępowanie pracodawcy, który nie traci zaufania wobec pracowników przyznających się do działania na jego szkodę, a wskazuje na utratę zaufania wobec osób co do których brak jest dowodów (co potwierdziło dodatkowo postępowanie przygotowawcze prowadzone przez Prokuraturę Rejonową w Rybniku) nawet na bierny udział w procederze.

Jednocześnie należy podkreślić, że okoliczności związane z doprowadzeniem do składowania i wydania węgła nieprawidłowej jakości nie zostały wskazane w oświadczeniu pozwanej o rozwiązaniu z powódką umowy o pracę, a zatem nie można uznać, że stanowiły przyczynę zwolnienia. Ww. przyczyna została podana przez świadka S. D. i D. L. dopiero w toku procesu, a zatem nie podlegała ocenie przez Sąd. Przy czym nawet gdyby do oceny Sądu należała ocena tak podanej przyczyny, to i tak należałoby uznać, że pozwana nie wykazała jej prawdziwości. Przeprowadzona kontrola dowiodła, iż 11 kwietnia 2017 roku u pozwanej doszło do nieprawidłowości polegających na ładowaniu na samochód węgla w klasie lepszej niż wynikało to z zamówień. Jednakże powódce nie można by przypisać odpowiedzialności za powyższe nieprawidłowości. Powódka była zatrudniona na stanowisku dyspozytora, a nie kontrolera jakości. Dział kontroli jakości w dniu 11 kwietnia 2017 roku nie poinformował powódki o nieprawidłowych wynikach. Co istotne, jak już wskazywano wcześniej, powódka nie miała obowiązku stałej obserwacji systemu WILPO, który był przestarzały i występowały skargi co do prawidłowości jego działania. Nadto, system WILPO określał przede wszystkim ilość popiołu, a nie kaloryczność węgla, a jego wskazania były orientacyjne, a wobec tego pracownik odczytujący jego wskazania nie był w stanie dokładnie określić klasy węgla. Zatem, dane widoczne na urządzeniu WILPO nie były wiążące, gdyż to wyniki laboratoryjne był podstawą oceny kategorii i wyceny danej partii węgla. Co więcej, powódka nie była osobą decyzyjną. Wybrane osoby dozoru zatrudnione u pozwanej mogły wydawać powódce polecenia, które ta miała obowiązek wykonać, w tym przekazać informacje dalszym pracownikom. Powyższe wskazuje, że nawet przy powołaniu przez pracodawcę bardziej szczegółowej przyczyny wypowiedzenia, i tak należałoby przyjąć, że powódka nie była zaangażowana w działalność, która mogła przynieść pozwanej straty finansowe.

Co istotne, powódce nie przedstawiono zarzutów ani też nie wniesiono przeciwko niej aktu oskarżenia w związku z mającym się odbywać u pozwanej nielegalnym procederem.

Reasumując, ciężar dowodu w zakresie prawdziwości i konkretności wskazanych przyczyn spoczywał na stronie pozwanej, którego w ocenie Sądu strona nie udźwignęła.

Z opinii sporządzonej przez powołaną w sprawie biegłą z zakresu medycyny pracy wynika, że powódka jest zdolna do pracy na stanowisku dyspozytora zakładu przeróbki mechanicznej węgla. Do opinii nie wniesiono zastrzeżeń.

Mając na uwadze powyższe ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sąd na podstawie przywołanych przepisów w pkt 1 wyroku przywrócił powódkę M. P. do pracy na dotychczasowym stanowisku pracy i płacy w pozwanej (...) S.A. w K. Oddział KWK (...) w R..

O kosztach Sąd orzekł pkt 2 i 3 wyroku na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. i § 9 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie dnia 22 października 2015r. w brzmieniu obowiązującym w dacie wszczęcia postępowania oraz art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2015 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Pozwana przegrała spór z powódką, wobec czego winna zwrócić na jej rzecz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 180 zł oraz uiścić na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Rybniku) kwotę 2 555,37 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (opłata sądowa tj. 5% z 28 116 zł + 1 149,37 zł tytułem kosztów sporządzenia opinii sądowej).