Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rybniku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

21 września 2022 roku

Sąd Rejonowy / Okręgowy w Rybniku V Wydział

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Wiesław Jakubiec

Sędziowie

Ławnicy:

Protokolant: sekretarz sądowy Izabela Niedobecka-Kępa

przy udziale ./.

po rozpoznaniu 21 września 2022 roku w Rybniku

na rozprawie

sprawy z powództwa E. B.

przeciwko Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w C.

o odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powódki E. B. na rzecz pozwanej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w C. kwotę 3.177,72 zł (trzy tysiące sto siedemdziesiąt siedem złotych 72/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt V P 55/20

UZASADNIENIE

14 marca 2020 roku powódka E. B. wniosła przeciwko pozwanemu Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w C. pozew o zasądzenie na jej rzecz kwoty 18.705 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem odwołanie z zajmowanego stanowiska ze skutkiem natychmiastowym z odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu do dnia zapłaty. W uzasadnieniu wskazała, że od 11 stycznia 2016 roku była związana z pozwanym stosunkiem pracy na podstawie powołania. Powódka zakwestionowała zasadność złożonego jej 27 lutego 2020 roku oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika odnosząc się szczegółowo do podanych przez pracodawcę przyczyn. Powódka podniosła również, iż doszło do przekroczenia terminu wynikającego z art. 52 § 2 kp co do niektórych przyczyn wskazanych przez pozwanego. Powódka podała, iż styl jej pracy był akceptowany przez podległych jej pracowników. Powódka zaznaczyła, że zawsze starała się jasno formułować polecenia, a za poprawnie wykonane zasadnie niejednokrotnie chwaliła podległych pracowników. Powódka wskazała też, że otrzymywała od pracodawcy regularnie nagrody, premie oraz wysokie oceny okresowe.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalanie powództwo. W uzasadnieniu podkreśliła, że powódka pełniąc funkcję kierownika placówki (...) Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego dopuszczała się mobbingu w stosunku do podległych jej pracowników. Pozwana dodała, że wręczenie powódce odwołania zostało dokonane bezpośrednio po zapoznaniu się przez pracodawcę z wynikami wewnętrznego postępowania antymobbingowego. Pozwana zaznaczyła też, że podczas składania wyjaśnień w postępowaniu antymobbingowym pracownicy informowali o nadużyciach powódki, które zostały wymienione w dalszej części oświadczenia o odwołaniu. Pozwana opisała też w sposób szczegółowy jakich nadużyć dopuszczała się pozwana.

Pismem z 20 września 2022 roku, strona pozwana wniosła m.in. o zwrot kosztów postępowania w kwocie 8.217,72 zł, na którą złożyły się kwoty 2.817,72 zł za zwrot kosztów podróży i 5.400 zł wynagrodzenia pełnomocnika z §9 ust.1 pkt 2 w zw. z §2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Sąd ustalił co następuje:

Powódka E. B. była zatrudniona u pozwanego Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w C. w pełnym wymiarze czasu pracy od 1 października 1997 roku. W okresie od 1 października 1997 roku do 31 października 1999 roku zajmowała stanowisko referenta, następnie do 30 kwietnia 2001 roku była starszym referentem. W okresie od 1 maja 2001 roku do 30 czerwca 2004 roku zajmowała stanowisko inspektora, a od 1 lipca 2004 roku do 27 lutego 2020 roku była Kierownikiem Placówki (...) KRUS w R.. Do 10 stycznia 2016 roku świadczyła prace z tytułu umowy o pracę na czas nieokreślony, a od 11 stycznia 2016 roku podstawą prawną stosunku pracy stało się powołanie.

Średnie miesięczne wynagrodzenie powódki obliczone jak ekwiwalent za urlop wraz z premiami i nagrodami wynosiło 6.024,08 zł brutto.

Początkowo relacje powódki z podległymi jej pracownikami układały się dobrze. Z czasem jednak powódka zaczęła nadużywać swojego stanowiska. Zaczęła nękać, zastraszać, poniżać i ośmieszać podległych jej pracowników. Prace, które zlecała okazały się nie do wykonania w wyznaczonym terminie. Nakazywała sporządzenie zbędnej dokumentacji. Zlecana w terminie pilnym przez powódkę dokumentacja, w kolejnych dniach nie była przedmiotem jej zainteresowania. Powódka wprowadziła praktykę gromadzenia wszystkich pracowników do jednego pokoju i w obecności wszystkich komentowała negatywnie pracę wybranego pracownika strasząc nadto, że nie otrzyma premii. Powódka obrażała pracownice kwestionując wykonywaną przez nich pracę. Wskazywała, że są nieudolne i niedouczone. Pracownicy w trakcie urlopów wypoczynkowych otrzymywali telefony od powódki z pretensjami dotyczącymi wykonanej pracy. Powódka zmuszała pracownice do zbyt częstego kontaktowania się z rolnikami w celu ponaglenia ich do zapłaty zadłużeń. W obawie przed pretensjami powódki pracownice te często spłacały pozostałe niewielkie zadłużenia rolników z własnych środków. Powódka na pytania merytoryczne pracownic dotyczących rozwiązania nowych problemów jakie pojawiały się w pracy nie udzielała im odpowiedzi, albo odpowiadała „nie teraz, zadzwoń do innej placówki”. Powódka często nie zgadzała się z projektami decyzji sporządzonymi przez pracownice, potrafiła wiele razy zmieniać ich treść kreśląc po projekcie. Zwracała przygotowane projekty decyzji mówiąc: „nie wiem co jest tu źle, ale na pewno jest źle”.

Ponadto powódka składała wnioski do Dyrekcji o zastąpienie nieobecnych pracowników, z tego tytułu otrzymywała dodatkowe wynagrodzenie, a całą pracę, którą miała wykonać zlecała podległym jej pracownikom. Powódka nie wykonywała swojej pracy prawidłowo, gdyż trudne sprawy odkładała do szafy bez podjęcia decyzji, a w trakcie pracy zajmowała się rzeczami z nią niezwiązanymi np. czytanie książek, oglądanie filmów. Ponadto w godzinach pracy wykonywała częściowo dodatkowo umowę o działo zawartą z z (...) s.c. związaną z organizowaniem imprez kulturalnych korzystając z prywatnego laptopa i drukując dokumenty na drukarce służbowej. Powódka angażowała pracownice do rozmów na swoje tematy prywatne ograniczając im czas na wykonanie przez nich swoich obowiązków. Powódka wykorzystywała bez wymaganego zezwolenia samochodu służbowego do celów prywatnych zmuszając następnie pracowników do fałszowania dokumentacji. Pozwany powódce wypisał delegację związaną z dożynkami w M. i w G., z tego tytułu miała otrzymać jeden dzień wolny czasu za pracę poza normalnymi godzinami pracy oraz wypłacenie należnej diety. Powódka nie była jednak obecna na powyższych uroczystościach . Ponadto powódka zobowiązała pracownika który sporządzał protokół spisowy aby wpisał, że element wyposażenia placówki (wentylator) został wypożyczony do innej placówki. Następnie powódka przyniosła inny wentylator (mały pokojowy w kolorze żółtym wentylator wyprodukowany wiele lat temu) bez wymaganego numeru ewidencyjnego.

Pracownice zaczęły odczuwać lęk przed powódką. Przed pójściem do pracy i w jej trakcie występowały u pracownic bóle brzucha, biegunki czy wymioty. Pracownice często przez powódkę płakały. Pracownice komunikowały Dyrektorowi złą atmosferę w pracy spowodowaną przez powódkę. Cały stres związany z pracą przekładały na członków swoich rodzin. Były podenerwowane, krzyczały i kłóciły się z ich domownikami. Atmosfera pracy odbijała się na zdrowiu psychicznym pracownic. W konsekwencji część pracownic musiała skorzystać z leczenia psychiatrycznego.

Na skutek wniosków z 20 stycznia 2020 roku złożonych przez pracowników (...) KRUS w R.: A. W., M. K. (1) i I. K., została powołana 20.01.2020 r. Komisja i do 19 lutego 2020 roku toczyło się wewnętrzne postępowanie antymobbingowe. Postępowanie to prowadzone było na podstawie wewnętrznej procedury antymobbingowej obowiązujące u pozwanego, a wprowadzone zarządzeniem nr 26 Prezesa KRUS z 22 września 2015 roku. Powódka została poinformowana o wszczęciu ww. postępowania, wysłuchana w jego toku i zaznajomiona z zarzutami jakie zostały przeciwko niej postawione przez pracowników. Podlegli powódce pracownicy, złożyli wyjaśnienia w postepowaniu antymobbingowym oraz poruszyli dodatkowe tematy związane z osobą powódki i dokonywanymi przez nią nadużyciami. Po zakończeniu prac komisji Antymobbingowej zostały sformułowane wnioski, z których pracodawca dowiedział się, że powódka wobec swoich podwładnych stosuje mobbing i dopuszcza się ww. naruszeń swoich obowiązków.

26 lutego 2020 r. dyrektor Oddziału (...) w C. w zw. z art. 60 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym złożył wniosek do Prezesa KRUS w W. o wyrażenie zgody na odwołanie powódki ze stanowiska bez wypowiedzenia w trybie art. 52 kp z uwagi na ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych polegających na stosowaniu mobbingu wobec podległych pracowników i Prezes KRUS jeszcze tego dnia taką zgodę udzielił.

27 lutego 2020 roku pozwana złożyła powódce oświadczenie o odwołaniu ze stanowiska kierownika placówki (...) Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w R. ze skutkiem natychmiastowym z powodu ciężkiego naruszenia przez powódkę podstawowych obowiązków pracowniczych a to:

1)  naruszenia obowiązku przestrzegania w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego, naruszenie obowiązku poszanowania godności i innych dóbr osobistych współpracowników, naruszenie obowiązku dbania o dobro zakładu pracy poprzez podejmowanie działań i zachowań dotyczących pracowników Placówki (...) KRUS w R. będących powódki podwładnymi i skierowanych przeciwko tym pracownikom, a polegających na ich uporczywym i długotrwałym nękaniu, którego działania i zachowania wywołały u pracowników zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, jak również powodujące ich poniżenie i ośmieszenie w oczach współpracowników; ww. działania i zachowania polegały m.in. na ignorowaniu wiedzy i doświadczenia zawodowego pracowników, kwestionowanie kompetencji pracowników, wydawanie ustnych poleceń pracownikom, a następnie- po ich wykonaniu – zaprzeczanie, iż polecenia takie zostały wydane, a w konsekwencji zarzucanie pracownikom, iż mówią nieprawdę, wielokrotne nakazywanie pracownikom poprawiania treści pism i decyzji, odkładanie na ostatnią chwilę podpisania pism i decyzji, notoryczne nakazywanie wykonywania czynności nie mających żadnego oparcia w obowiązujących regulaminach biurowych, a które to czynności nie były konieczne do prawidłowego wykonania obowiązków pracowniczych, nakazywanie pracownikom, aby w sposób uporczywy nękały telefonami i wizytami ubezpieczonych posiadających niewielkie- pod względem kwotowym i czasowym – zaległości w opłacaniu składek, nakazywanie niezwłocznego wykonywania zleconych czynności w sytuacji gdy pracownik miał do wykonania inne terminowe zadania, ignorowanie pracowników poprzez niedopuszczanie ich do głosu oraz prowadzeniu rozmów w sposób autorytarny, publiczne i wielokrotne wypowiadanie się w obecności innych pracowników na temat braku umiejętności zawodowych danego pracownika i merytorycznych błędów przez niego popełnianych, kierowanie w stosunku do pracowników uszczypliwych, sarkastycznych uwag nacechowanych złośliwością, kreowanie złej atmosfery pracy powodującej istnienie stanu napięcia nerwowego i wywołującego u pracowników stres;

2)  naruszenie obowiązku dbania o dobro zakładu pracy i chronienia jego mienia oraz naruszenia obowiązku przestrzegania regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku poprzez:

a)  wykorzystywanie bez wymaganego zezwolenia samochodu służbowego do celów prywatnych, co miało miejsce co najmniej w dniach: od 29 marca 2019 roku do 1 kwietnia 2019 roku., od 7 do 10 czerwca 2019 roku, od 12 do 15 lipca 2019 roku, od 2 do 5 sierpnia 2019 roku, od 25 do 28 października 2019 roku, od 22 do 25 listopada 2019 roku, od 5 do 9 grudnia 2019 roku,

b)  wykonywanie w okresie lat 2016-2017 roku w godzinach pracy w KRUS usług na rzecz innych podmiotów na podstawie umów cywilnoprawnych (świadczenie na rzecz innych podmiotów pracy),

c)  świadome wprowadzenie pracodawcy w błąd co do faktu, że brała udział w dniu 1 września 2019 roku udział w dożynkach w M. przez co doprowadziła do udzielenia jej w sposób nienależyty jednego dnia wolnego czasu za pracę poza normalnymi godzinami pracy oraz wypłacenia jej nienależnej diety,

d)  świadome wprowadzenie pracodawcy w błąd co do faktu, że brała udział w dniu 2 września 2018 roku w dożynkach w G., przez co doprowadziła do udzielenia jej w sposób nienależyty wolnego czasu w wymiarze 8 godzin i 55 minut za pracę poza normalnymi godzinami oraz wypłacenia jej nienależnej diet,

e)  przywłaszczenia na szkodę pracodawcy wentylatora oznaczonego numerem ewidencyjnym (...).

Dowód: akta osobowe powódki, a w nich umowy o pracę wraz z aneksami, oświadczenie o odwołaniu, świadectwo pracy

a w aktach sprawy: umowa o pracę z 01.04.1998 r. k. 18, umowa o pracę z 01.10.1997 r. k. 18v, świadectwo pracy z 31.12.1996 r. k. 19-19v, pismo z 19.014.2016 r. k. 20, pismo z 02.01.2017 r. k. 20v, świadectwo pracy z 28.02.2020 r. k. 21-21v, umowa o dzieło z 01.06.2016 r. k. 22-23, umowa o dzieło z 15.05.2017 r. k. 24-27, średnie miesięczne wynagrodzenie powódki k. 45, pismo z 09.11.2020 r. k. 523-523v, procedura antymobbingowa wraz z protokołem prac komisji antymobbingowej i zeznaniu pracowników k. 74-180v, płyta cd k. 45a, potwierdzenia transakcji k. 46-61, zestawienia sygnałów, faktury VAT za wentylator k. 62-66, zarządzenie nr 13 z 25.05.2015 r. k. 67-73v, pisma powódki k. 181-197, k. 213-215, k. 524-525, oświadczenie M. K. (1) k. 198, zarządzenie nr 15 z 20.05.2016 r. k. 199-211v, wiadomość mailowa k. 212, rozporządzenia i zarządzenia w sprawie przyznawania wynagrodzeń k. 216-247, sprawozdania k. 248-277, dokumentacja dotycząca oceny pracowników i przyznanych nagród k. 278-376, zarządzenie nr 17 z 10.04.2019 r. k. 377-428 zalecenia k. 429-437, kartoteka zarobkowa k. 438-467, delegacje służbowe k. 468-484v, oświadczenie o odwołaniu z 27.02.2020 r. k. 16-17, pismo z 04.06.2020 r. i dokumentacja na płycie CD k. 504-505, PIT-11 k.508-514, karty drogowe i miesięczne karty eksploatacyjne F. (...) nr rej. (...) k. 528-638v, oświadczenie z 13.02.2020 r. i wydruki SMS k.648-656, wystąpienie pokontrolne z 9.10.2020 r. k.684-687, dokumentacja zdjęciowa wentylatora k. 812-814

zeznania świadków: B. P. k.516v-517, A. W. k. 517-518v, k. 640v-641v, M. R. k. 641v-642, M. K. (2) k. 642-642v, J. H. k. 668v-670v, E. G. (1) k. 670v-671, M. K. (1) k. 671v-672v, k. 696-698, E. G. (2) k. 701-702v, B. H. k. 702v-703, I. K. k.706-707v, J. K. k. 715v-716, M. S. k. 723-724v, M. P. k. 730v-732, k. 740v, I. Ś. k. 787-787v, E. P. k. 791-792, M. H. k. 807v-809v,przesłuchanie powódki k. 816v-821, przesłuchanie za pozwanego P. D. k. 827v-828v

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci w/w dokumentów, które Sąd uznał za wiarygodne, wzajemnie ze sobą korelujące i rzeczowe, a także w oparciu o dowód z zeznań świadków, które wraz z dowodami z dokumentów wzajemnie się uzupełniały tworząc wyrazisty obraz całości sprawy. Przy czym Sąd m.in. zeznania świadków B. P., M. R. czy E. G. (1) uznał za nieprzydatne dla rozstrzygnięcia sprawy i mało wiarygodne, gdyż pierwsi dwaj świadkowie byli zatrudnieni jako firma zewnętrza zajmująca się sprzątaniem pomieszczeń u pozwanego i zasadniczo jeśli nawet wykonywali swoje czynności w godzinach pracy placówki to ich wiedza na temat rzeczywistych relacji pomiędzy powódką a resztą pracowników była znacząco ograniczona i wybiórcza. Z kolei świadkowie E. G. (3) i E. P. rzadko przebywały w placówce pozwanego, pozostawały w relacjach koleżeńskich z powódką i sytuacje z placówki znały głównie z jej przekazu. Sąd nie dał wiary przesłuchaniu powódki w zakresie w jakim kwestionowała zasadność przyczyny zwolnienia. Twierdzenia powódki odnośnie przyczyny zwolnienia stanowiły jej subiektywną ocenę, a nie relację o faktach. Powyższe pozostawałow jawnej sprzeczności z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 60 ust. 1 ustawy z 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2020 r. poz. 174 – tekst jednolity z późn. zm.) Prezes Kasy powołuje i odwołuje kierowników komórek organizacyjnych i ich zastępców w centrali, oddziałach regionalnych i placówkach terenowych oraz dyrektorów oddziałów regionalnych i ich zastępców, kierowników placówek terenowych i ich zastępców, a pozostałych pracowników zatrudnia na podstawie umowy o pracę, chyba że odrębne przepisy wymagają zatrudnienia na podstawie powołania.

Na podstawie art. 70 § 1 k.p., pracownik zatrudniony na podstawie powołania może być w każdym czasie - niezwłocznie lub w określonym terminie - odwołany ze stanowiska przez organ, który go powołał. Dotyczy to również pracownika, który na podstawie przepisów szczególnych został powołany na stanowisko na czas określony. Z kolei z § 3 wynika, że odwołanie jest równoznaczne z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli nastąpiło z przyczyn, o których mowa w art. 52 lub 53.

Jak stanowi art. 52 § 1 pkt 1 pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych.

Na podstawie art. 30 § 4 k.p., w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy, a zgodnie z § 5 w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę lub jej rozwiązaniu bez wypowiedzenia powinno być zawarte pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy.

Tutejszy Sąd podziela orzecznictwo Sądu Najwyższego zgodnie z którym, ocena zasadności rozwiązania umowy o pracę powinna być dokonywana przez Sąd w granicach przyczyn podanych pracownikowi przez pracodawcę, a wskazana przyczyna musi być konkretna i rzeczywista (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26.08.1999 r., I PKN 182/99).

Z kolei w pojęciu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych mieszczą się trzy elementy: bezprawność zachowania pracownika (naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego), naruszenie albo zagrożenie interesów pracodawcy oraz zawinienie obejmujące zarówno winę umyślną, jak i rażące niedbalstwo. Ocenę stopnia oraz rodzaju winy pracownika należy odnieść zarówno do naruszenia samego obowiązku pracowniczego, jak i do zagrożenia lub naruszenia interesów pracodawcy. Z winą umyślną wiązać należy sytuację, w której pracownik przewiduje wystąpienie szkodliwego skutku swojego zachowania oraz celowo do niego zmierza lub co najmniej się na niego godzi. Natomiast, zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego przez rażące niedbalstwo rozumie się niezachowanie minimalnych (elementarnych) zasad prawidłowego zachowania się w danej sytuacji. O przypisaniu osobie winy w tej postaci, decyduje zatem zachowanie się przez nią w określonej sytuacji w sposób odbiegający od miernika staranności minimalnej.

Dla uznania rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika za uzasadnione wystarczające jest potwierdzenie się choćby jednej z przyczyn tego rozwiązania podanych w oświadczeniu pracodawcy, jeśli stanowi ona ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. (Postanowienie Sądu Najwyższego z 13 maja 2021 r. sygn. IIIPSK 63/21)

Strona pozwana przy odwołaniu powódki ze stanowiska dochowała trybu przewidzianego w art. 60 ustawy z 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społeczny. Następnie dokonał odwołania i rozwiązania umowy o pracę na piśmie, pouczył powódkę o prawie i terminie odwołania do sądu pracy oraz wskazał przyczynę zakończenia stosunku pracy. W rzeczywistości kwestią sporną między stronami było to czy dochowany przez pozwaną został miesięczny termin i czy podane powódce przyczyny rozwiązania umowy były prawdziwe oraz konkretne.

W ocenie Sądu nie stanowiło naruszenia przepisów wskazanie we wniosku do Prezesa KRUS (o wyrażenie zgody na odwołanie powódki) tylko jako przyczyny stosowanie przez nią mobbingu, gdyż nie ma potrzeby wskazywania wszystkich zarzutów wobec odwoływanego pracownika. Mobbing był podstawowym zarzutem kierowany do powódki (zresztą we wniosku nie było też -z uwagi na wielkość rubryki wniosku- szczegółowego opisu zachowania powódki uznanego za mobbing). Po drugie- jeśli Prezesowi KRUS wystarczyła powyższa okoliczność do wyrażenia zgody na odwołanie to pozostałe zarzuty kierowane przeciw powódce (umieszczone następnie w odwołaniu) bezsprzecznie nie wpłynęłyby na podjęcie innej decyzji przez Prezesa.

Sąd podzielił stanowisko Sądu Najwyższego, który wskazał, że bieg miesięcznego terminu określonego art. 52 § 2 k.p. rozpoczyna się dopiero od chwili, w której pracodawca uzyskał w dostatecznym stopniu wiarygodne informacje uzasadniające jego przekonanie, że pracownik dopuścił się czynu nagannego w stopniu usprawiedliwiającym niezwłoczne rozwiązanie z nim umowy o pracę, czyli od zakończenia - podjętego niezwłocznie i sprawnie przeprowadzonego - wewnętrznego postępowania sprawdzającego uzyskanie przez pracodawcę wiadomości o niewłaściwym zachowaniu pracownika. W razie trwałego naruszania obowiązków pracowniczych, termin z art. 52 § 2 k.p. rozpoczyna bieg dopiero od ostatniego ze zdarzeń składających się na to zachowanie. Przez trwałe naruszenie obowiązków rozumie się przy tym zachowanie o charakterze ciągłym, to jest zachowanie polegające na wykorzystywaniu tej samej sposobności, jednorodzajowe i mieszczące się w zwartym odcinku czasu. W takim wypadku termin miesięczny rozpoczyna bieg od ostatniego zdarzenia zakwalifikowanego jako część zachowania ciągłego. (Wyrok Sądu Najwyższego z 6 grudnia 2018 r. sygn. IIPK 233/17). Termin przewidziany w art. 52 § 2 k.p. zaczyna biec od dnia, w którym osoba uprawniona do rozwiązania umowy o pracę lub inna osoba należąca - w świetle schematu organizacyjnego - do kierownictwa zakładu pracy uzyskała wiadomość o takim postępowaniu pracownika, które uzasadniało zastosowanie w stosunku do niego sankcji z art. 52 § 1 k.p. Przez uzyskanie wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy należy rozumieć uzyskanie odpowiednio pewnej wiadomości o faktach, z których przy prawidłowym rozumowaniu należy wyciągać wniosek o istnieniu przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy. Zatem przez wyrażenie "uzyskanie przez pracodawcę wiadomości" (art. 52 § 2 k.p.) należy też rozumieć wiadomości na tyle sprawdzone, aby pracodawca mógł nabrać uzasadnionego przekonania o nagannym postępowaniu danego pracownika. (Postanowienie Sądu Najwyższego z 18 stycznia 2022 r. sygn. IIPSK 280/21).

Początkowo, pracownice zgłaszały swoje skargi, ale nie było mowy o mobbingu. Pierwszy raz słowo mobbing padło w zgłoszeniu, które zostało złożone 20 stycznia 2020 roku, a postępowanie antymobbingowe trwało do 19 lutego 2020 roku. Sąd uznał za wiarygodne twierdzenie Dyrektora Oddziału (...) który jednoznacznie wskazał że dopiero po zakończeniu prac przez komisję antymobbingową, pozwany uzyskał potwierdzenie mobbingu stosowanego przez powódkę i otrzymał informację o dodatkowych zarzutach co naruszania obowiązków pracowniczych przez powódkę. Pozwany polecił zweryfikować te zarzuty i zostały one potwierdzone, dlatego zostały wskazane w pkt 2 oświadczenia o odwołaniu ze stanowiska. W ocenie Sądu pracodawca nie przekroczył zatem terminu miesięcznego.

Zgodnie z treścią art. 94 ³ k.p. mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników (§ 2). Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (§ 3).

Mobbing polega na działaniu uporczywym i długotrwałym.

Sąd uznał na podstawie całej przedłożonej dokumentacji i zeznań świadków oraz z przesłuchania stron, że bezsprzecznie powódka dopuściła się zachowań mobbingowych wobec swoich podwładnych. Zachowania te trwały kilka lat z różnym natężeniem i skierowane były do różnych pracowników. Powódka nadużywając swojej pozycji nękała i zastraszała pracowników. Naruszała ich godność osobistą poprzez ich publiczne ośmieszanie, wypowiadanie obraźliwych komentarzy, kwestionowanie kompetencji. Poniżała ich wielokrotnie nakazując poprawianie przygotowywanych przez nich projektów decyzji czy poprzez przygotowywanie czasochłonnych (a zbędnych w wielu przypadkach) notatek do akt. Stwarzała atmosferę stresu i presji. Zabierała czas pracownikom organizując wielogodzinne monologi podczas których krytykowała wybranych pracowników albo angażowała w rozmowy na tematy prywatne oczekując następnie, że pracownicy terminowo wykonają swoje obowiązki. Praca pod presją czasową wynikającą też z tego, że powódka „na ostatnią chwilę” odkładała zapoznanie się z przygotowanym projektem rozstrzygnięcia, ciągłe zmienianie przez powódkę poglądów na temat tego jak powinna wyglądać treść (i uzasadnienie) rozstrzygnięcia w danej sprawie powodowało, że pracownicy popełniali błędy. Powódka nie pomagała w rozstrzygnięciu pojawiających się merytorycznych problemów przerzucając odpowiedzialność za sprawę na danego pracownika. Powódka zmuszała pracownice do częstego kontaktowania się z rolnikami w celu ponaglenia ich do zapłaty zadłużeń. W obawie przed ciągłymi pretensjami powódki pracownice te spłacały pozostałe niewielkie zadłużenia rolników z własnych środków. Atmosfera jaką wprowadzała powódka w pracy spowodowała, że pracownicy zaczęli mieć objawy schorzeń psychosomatycznych, w konsekwencji musieli zażywać leki i częste też stały się absencje chorobowe, co jeszcze bardziej pogarszało warunki pracy. Lekarze prowadzący pracowników zalecali zmianę pracy i pogłębione leczenie psychiatryczne.

Pozostałe naruszenia obowiązków przez powódkę, tj. używanie samochodu służbowego do prywatnych celów, wykonywanie pracy na rzecz innego podmiotu w godzinach pracy u pozwanego, nienależytego odbioru czasu wolnego, czy przywłaszczenie wentylatora również stanowiły przesłanki ciężkich naruszeń obowiązków pracowniczych. Odnośnie wykorzystywania samochodu służbowego w celach prywatnych Sąd dał wiarę świadkom. Faktem jest, że z przedstawionej dokumentacji te nadużycia nie są weryfikowalne, ale wynika to z tego, że powódka pilnowała aby dokumentacja się zgadzała zmuszając pracowników do dokonywania fikcyjnych wpisów. Sąd dał także wiarę zeznaniom świadków w zakresie ich spostrzeżeń, że powódka część czynności związanych z wykonywaniem dodatkowej swojej umowy o dzieło (z (...) s.c.) realizowała w czasie godzin pracy i na sprzęcie służbowym pozwanego. W ocenie Sądu powódka wprowadziła także pracodawcę w błąd co do faktu, że brała udział w dniu 1 września 2019 roku udział w dożynkach w M., a w dniu 2 września 2018 roku brała udział w dożynkach w G.. Świadkowie którzy byli wówczas obecni na przedmiotowych dożynkach jednoznacznie wskazali, że powódki nigdzie wtedy nie widzieli. Odnośnie przedmiotowego wentylatora- dokumentacja zdjęciowa i zeznania świadków jednoznacznie potwierdzają, że powódka dokonała przeklejenia naklejki inwentaryzacyjnej z nowego, białego, dużego wentylatora na stary, żółty i mały wentylator oraz przywłaszczyła sobie nowy wentylator. Sąd nie dał wiary powódce w zakresie jej twierdzeń, że nowy wentylator był cały czas w oddziale.

W ocenie Sądu wskazane przyczyny odwołania powódki ze stanowiska (i rozwiązania umowy bez wypowiedzenia) były konkretne i rzeczywiste. Wskazane powyżej łamanie przez powódkę obowiązków pracowniczych stanowiło świadome, bezprawne zachowanie powódki naruszające interes pozwanej. Mając na uwadze powyższe rozważania faktyczne i prawne, Sąd na podstawie przywołanych przepisów w pkt 1 wyroku oddalił powództwo.

W pkt 2 Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i § 9 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015r. w brzmieniu obowiązującym w dacie wszczęcia postępowania oraz art. 85 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, zasądzając od powódki na rzecz pozwanego kwotę 3.177,72 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Na ww. kwotę złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości dwukrotności stawki minimalnej (2 x 180 zł = 360 zł) oraz zwrot kosztów dojazdów na 12 posiedzeń Sądu, tj. (12 x 234,81 zł = 2.817,72 zł) trasa C. – R. – C..

Sędzia Wiesław Jakubiec