Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rybniku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lipca 2024 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Grażyna Kursa

Protokolant: Hanna Beer

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 lipca 2024 roku w R.

sprawy z powództwa J. S., K. S., małoletniego M. S. (1) działającego przez matkę B. B.

przeciwko T. S.

o podwyższenie alimentów

1)  zasądza od pozwanego T. S. na rzecz małoletniego powoda M. S. (1) alimenty w kwocie po 600 zł (sześćset złotych) miesięcznie, płatne do rąk matki małoletniego powoda B. B. do dnia 15-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności którejkolwiek z rat począwszy od dnia 4 grudnia 2023 roku,
a to w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia
13 marca 2019 roku w sprawie XII Ca 258/18 po 400 zł, zmieniającym wyrok Sądu Rejonowego w Rybniku z 22 marca 2018 roku w sprawie IV RC 512/17;

2)  zasądza od pozwanego T. S. na rzecz powódki K. S. alimenty w kwocie po 700 zł (siedemset złotych) miesięcznie, płatne do dnia 15-tego każdego miesiąca
z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności którejkolwiek z rat począwszy od dnia 4 grudnia 2023 roku, a to w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 13 marca 2019 roku w sprawie XII Ca 258/18 po 400 zł, zmieniającym wyrok Sądu Rejonowego w Rybniku z 22 marca 2018 roku w sprawie IV RC 512/17;

3)  zasądza od pozwanego T. S. na rzecz powoda J. S. alimenty w kwocie
po 700 zł (siedemset złotych) miesięcznie, płatne do dnia 15-tego każdego miesiąca
z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności którejkolwiek z rat począwszy od dnia 4 grudnia 2023 roku, a to w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 13 marca 2019 roku w sprawie XII Ca 258/18 po 400 zł, zmieniającym wyrok Sądu Rejonowego w Rybniku z 22 marca 2018 roku w sprawie IV RC 512/17;

4)  oddala powództwo małoletniego powoda M. S. (1) oraz powodów K. S.
i J. S. w pozostałej części;

5)  odstępuje od obciążania pozwanego kosztami postępowania;

6)  wzajemnie znosi koszty zastępstwa procesowego pomiędzy stronami;

7)  nadaje wyrokowi w punkcie 1,2 i 3 rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt: IV RC 636/23

UZASADNIENIE

Powodowie J. S., K. S. oraz małoletni powód M. S. (1) działający przez matkę B. B. domagali się podwyższenia alimentów od pozwanego T. S. ustalonych na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z 13 marca 2019 roku, sygn. akt XII Ca 258/18, zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w Rybniku z 22 marca 2018 roku, sygn. akt IV RC 512/17
z kwot po 400 zł miesięcznie do kwot po 1 200 zł miesięcznie na rzecz każdego z powodów.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że od czasu ostatniego uregulowania alimentów potrzeby powodów uległy znacznemu zwiększeniu. Ich obecne, usprawiedliwione koszty utrzymania zostały szczegółowo wymienione w pozwie i ustalone na rzecz K. S. na poziomie 2 478 zł miesięcznie, na rzecz J. S. na poziomie 2 225 zł miesięcznie, a na rzecz małoletniego M. S. (1) na poziomie 2 163 zł miesięcznie. Matka powodów uzyskuje dochód w wysokości ok. 2 000 zł miesięcznie. Pozwany poza dotychczas ustalonym obowiązkiem alimentacyjnym na rzecz powodów, nie partycypuje w dodatkowych wydatkach, takich jak: zakup telefonu, zakup roweru, organizacja komunii, czy przyjęcia urodzinowego. Wedle wiedzy matki powodów, pozwany prowadzi warsztat samochodowy TOM C. w C. przy ul. (...). (k. 3-6)

W odpowiedzi na pozew pozwany uznał żądanie do kwot po 500 zł miesięcznie na rzecz każdego z powodów i wniósł o oddalenie powództwa w pozostałej części, wskazując, że wzrost kosztów utrzymania dotyka strony w równym stopniu. Ponadto możliwości majątkowe pozwanego nie pozwalają mu na łożenie alimentów w kwocie wyższej niż kwota uznana. Pozwany zakwestionował również koszty utrzymania powodów wskazane w pozwie przez ich matkę jako zawyżone (k. 56-58).

W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska procesowe (k. 137).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Małoletni powód M. S. (1), ur. (...), powód J. S., ur. (...) oraz powódka K. S., ur. (...) pochodzą ze związku małżeńskiego B. B. i pozwanego. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z 23 maja 2016 roku, sygn. akt II RC 1654/15 małżeństwo rodziców powodów zostało rozwiązane przez rozwód. Oprócz powodów byli małżonkowie mają wspólnie jeszcze pełnoletniego syna M. S. (2), który obecnie mieszka i pozostaje na utrzymaniu dziadków.

Dotychczasowy obowiązek alimentacyjny pozwanego względem powodów został ustalony na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z 13 marca 2019 roku, sygn. akt XII Ca 258/18 w kwocie po 400 zł miesięcznie na rzecz każdego z powodów, tym samym zmieniając wyrok Sądu Rejonowego w Rybniku z 22 marca 2018 roku, sygn. akt IV RC 512/17 na skutek apelacji powodów.

W tym czasie M. S. (2) mieszkał z pozwanym, jego panterką oraz 3-letnią córką partnerki ojca, natomiast M. S. (1), J. S. i K. S. mieszkali z matką oraz jej mężem. Koszty miesięcznego utrzymania każdego z małoletnich powodów wynosiły wówczas ok. 1 000 zł miesięcznie.

Matka małoletnich miała 39 lat, pracowała jako dekorator wnętrz w salonie meblowym, otrzymując z tego tytułu wynagrodzenie w kwocie ok. 2 000 - 2 400 zł miesięcznie. Ponadto kontynuowała naukę w szkole florystycznej w K. w systemie wieczorowym, miesięczna opłata za szkołę wynosiła 150 zł.

Pozwany miał 42 lata, pracował jako mechanik samochodowy, prowadząc własny warsztat samochodowy. Jego miesięczny dochód wynosił wówczas ok. 2 000 zł

(dowód: odpisy aktów urodzenia powodów – k. 10-12, akta tut. Sądu IV RC 512/17 k. 53-53v, k. 58-65, k. 199-199v)

Obecnie każdy z powodów kontynuuje naukę na poziomie szkoły ponadpodstawowej. Powodowie mieszkają razem z matką i jej mężem w jednym domu. Koszty utrzymania nieruchomości i opłaty za media w ujęciu średniomiesięcznym we wspólnym gospodarstwie domowym, obejmują: 750 zł - opał, 100 zł - woda, 250 zł - wywóz szamba, 265 - zł śmieci, podatek od nieruchomości - 62,50 zł, 400 zł - prąd, co w części przypadającej na jednego członka rodziny wynosi ok. 366 zł miesięcznie.

K. S. ma obecnie 19 lat. Nie pracuje zarobkowo, jest uczennicą technikum na kierunku fotografia i multimedia. W związku z tym konieczny był zakup sprzętu fotograficznego, którego koszt wyniósł ok. 2800 zł.

Obecnie na usprawiedliwione koszty utrzymania powódki, w ujęciu średniomiesięcznym składa się: 100 zł - opłata za szkołę, 75 zł - pozostałe wydatki szkolne (wyprawka, książki, komitet rodzicielski), 150 zł - bilet miesięczny, 50 zł - abonament P., 50 zł - papier do zdjęć, 800 zł - wyżywienie, 250 zł - odzież i obuwie, 150 zł - środki higieniczne i chemiczne, 125 zł - wakacje, 20 zł - ubezpieczenie, 66 zł - dentysta, 50 zł - telefon, 366 zł - udział w kosztach gospodarstwa domowego, co łącznie stanowi 2252 zł miesięcznie.

Powódka posiada orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu lekkim. Nosi okulary, które wymagają wymiany średnio co dwa lata, jest to koszt ok. 469 zł. Ponadto powódka w 2022 roku przeszła operację obu kolan z uwagi na niewłaściwą budowę rzepki. Następnie w 2023 roku uczęszczała na rehabilitację, koszt jednej godziny zajęć to 150 zł (łącznie 1 200 zł). Musiała również korzystać z prywatnych wizyt lekarskich, koszt jednej wizyty to 250 zł (łącznie 1 750 zł), a koszt rezonansu magnetycznego wyniósł 650 zł.

W ostatnim czasie powódka była na wycieczce szkolnej w P., koszt wyniósł 1000 zł. Razem ze swoim bratem bliźniakiem miała również zorganizowane przyjęcie z okazji 18-stych urodzin, którego koszt to 3885 zł. Z kolei kurs prawa jazdy kosztował łącznie ok. 4 000 zł.

J. S. ma 19 lat, jest uczniem technikum na kierunku elektronik.

Usprawiedliwione koszty utrzymania powoda, w ujęciu średniomiesięcznym obejmują obecnie: 42 zł - praktyki (zestaw do lutowania, mata), 75 zł - opłaty szkolne (wyprawka, komitet rodzicielski), 150 zł - bilet miesięczny, 850 zł - wyżywienie, 250 zł - odzież i obuwie, 150 zł - środki higieniczne i chemiczne, 125 zł - wakacje, 20 zł - ubezpieczenie, 66 zł - dentysta, 366 zł - udział w kosztach gospodarstwa domowego, co łącznie stanowi ok. 2 100 zł miesięcznie.

Powód, podobnie jak jego siostra bliźniaczka posiada orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu lekkim. Nosi okulary, które wymagają wymiany średnio co dwa lata, jest to koszt ok. 469 zł. W ostatnim czasie również musiał przejść operację kolana, której koszt wyniósł 12 000 zł, nie była ona refundowana z NFZ. Ponadto konsultacje lekarskie stanowiły koszt 250 zł za jedną wizytę (łącznie 750 zł), rehabilitacja ok. 1 200 zł, a rezonans magnetyczny 650 zł. W przyszłości powód prawdopodobnie będzie musiał przejść operację drugiego kolana. Z uwagi na operację, powód przerwał kurs prawa jazdy.

W ostatnim czasie powód był na wycieczce szkolnej w P. za 1 300 zł. Razem ze swoją siostrą bliźniczką miał zorganizowane przyjęcie z okazji 18-stych urodzin za 3885 zł

Małoletni powód ma 16 lat, jest uczniem szkoły zawodowej na kierunku kucharz.

Usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniego, w ujęciu średniomiesięcznym obejmują obecnie: 50 zł - praktyki (odzież, środki czystości, książeczka zdrowia), 75 zł - opłaty szkolne (wyprawka, komitet rodzicielski), 150 zł - bilet miesięczny, 850 zł - wyżywienie, 250 zł odzież i obuwie, 150 zł - środki higieniczne i chemiczne, 125 zł - wakacje, 20 zł - ubezpieczenie, 66 zł - dentysta, 366 zł - udział w kosztach gospodarstwa domowego, co łącznie stanowi ok. 2 100 zł miesięcznie.

Niezależnie od bieżących kosztów utrzymania małoletniego, matka powodów ponosiła koszt zakupu okularów - ok. 550 zł, przyjęcia komunijnego - ok. 3072 zł, zakupu roweru - 899 zł, telefonu – 859 zł, a także zakupu hulajnogi - 895 zł i deskorolki - 264 zł. Ojciec powoda nie partycypował w tych kosztach.

Matka powodów ma obecnie 45 lat. Aktualnie nigdzie nie jest zatrudniona. Dorabia sobie tworząc rękodzieło, uzyskując z tego tytułu dochód w wysokości ok. 1 500 zł oraz dodatkowo pracując jako florystka uzyskując ok. 200 zł za jeden dzień pracy w sezonie okolicznościowym, np. komunijnym.

Mąż matki powodów pracuje za granicą, z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie w wysokości ok. 12 000 - 16 000 zł miesięcznie. Na koncie posiada ok. 26 000 zł oszczędności. Nie ma na utrzymaniu małoletnich dzieci.

(dowód: zeznania B. B. – k. 117v-118, zeznania K. S. – k. 118, zeznania J. S. – k. 118-118v, polisy ubezpieczeniowe strony powodowej – k. 13-17, potwierdzenia transakcji bankowych – k. 18-38, rachunki, faktury i paragony – k. 39-42v, k. 4445v, umowa M. (...) k. 43-43v)

Pozwany obecnie ma 49 lat. Nadal prowadzi własną działalność gospodarczą w postaci warsztatu samochodowego. Z tego tytułu osiąga dochód w wysokości do 2 500 zł miesięcznie. Jest to jedyne źródło utrzymania pozwanego. Prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z konkubiną i jej 10-letnią córką. Partnerka pozwanego pracuje zawodowo otrzymując wynagrodzenie w kwocie 3 000 - 3 500 zł miesięcznie. Do kwietnia 2024 roku pozwany razem ze swoją partnerką i jej dzieckiem mieszkał w wynajmowanym mieszkaniu, jednakże z uwagi na wysokie ceny wynajmu, obecnie mieszkają razem z matką partnerki pozwanego. Poza powodami nie ma innych dzieci na swoim utrzymaniu.

Pozwany ma ok. 6 000 zł oszczędności na koncie, jeśli chodzi o majątek jest właścicielem samochodu typu kamper marki F. (...) z roku 1997 oraz samochodu osobowego marki V. (...), rok 1999. Pozwany nie ma żadnych długów.

Koszty mieszkaniowe i opłaty pozwanego w ujęciu średniomiesięcznym przedstawiają się następująco: 1060 zł - połowa opłaty za czynsz, 150 zł - prąd, 400 zł - ogrzewanie, co w części przypadającej na jedną osobę w gospodarstwie domowym wynosi ok. 536 zł miesięcznie.

Pozwany utrzymuje kontakt z powodami, lecz nie jest on regularny. Nie interesuje się sytuacją szkolną powodów. Systematycznie łoży dotychczas zasądzone alimenty. W ramach prezentów z okazji świąt lub innych okoliczności przekazuje im kwoty ok. 100-200 zł, a gdy powodowie go poproszą to także kieszonkowe rzędu ok. 50-100 zł. W zeszłym roku z rozliczenia podatku zorganizował powodom wakacje w okolicach K., a także zakupił motor dla syna J., który obecnie znajduje się u pozwanego. Pozwany nie uczestniczył w kosztach leczenia i rehabilitacji K. S. i J. S., chciał aby leczenie odbyło się w ramach NFZ. Pozwany odwiedził powodów podczas pobytu w szpitalu po operacji, jednak, nie pomagał później w zawożeniu do szkoły czy na rehabilitację.

(dowód: zeznania pozwanego k. 136-137, faktury – k. 61, k. 65-67, informacje dot. opłat związanych z utrzymaniem nieruchomości – k. 60, k. 62-64, zestawienie dochodów pozwanego – k. 85-86, zeznania podatkowe pozwanego za lata 2022, 2021, 2020 (PIT-36) – k. 87-108, oferty pracy dla pozwanego – k. 111-116)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań stron oraz załączonych dokumentów szczegółowo powyżej opisanych. Zgromadzony materiał dowodowy oceniono jako spójny, logiczny i wzajemnie się uzupełniający. Twierdzenia stron znajdują potwierdzenie w dokumentach przedłożonych do akt sprawy, których autentyczności strony nie kwestionowały. Strony nie zgłaszały dalszych wniosków dowodowych, a zgromadzony materiał dowodowy okazał się wystarczający do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył, co następuje.

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 kro, każdy z rodziców obowiązany jest do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Zakres świadczeń alimentacyjnych ustawodawca określił w art. 135 § 1 kro, uzależniając go od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego.

Zgodnie, z kolei, z treścią art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przy czym chodzi tu o zmianę istotną bądź to w obszarze usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego bądź też możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego, czy też na obu tych płaszczyznach. ( uchwała Sądu Najwyższego z 16 grudnia 1987r. III CZP 91/86). Ustalenie czy nastąpiła zmiana stosunków następuje poprzez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami istniejącymi podczas ustalania wysokości poprzednich alimentów.

Porównując sytuację stron z okresu, kiedy alimenty były zasądzone na rzecz powodów w 2018 i 2019 roku z ich sytuacją obecną, należy stwierdzić, że nastąpiła istotna zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 kro, zwłaszcza po stronie powodów, albowiem wraz z naturalnym rozwojem dzieci zwiększają się także ich potrzeby, co pociąga za sobą wzrost kosztów utrzymania.

Koszty aktualnego utrzymania każdego z powodów, uwzględniając ich stan zdrowia i etap rozwoju, ustalono na poziomie nie mniej niż 2 100 - 2 200 zł miesięcznie. Podkreślić należy, że są to koszty podstawowego, koniecznego utrzymania powodów (wyżywienia, odzieży, środków higieny, leczenia, kosztów mieszkaniowych, opłat za media, edukacji, itd.). Jednostkowe kwoty ujawnione w toku postępowania odpowiadają przy tym wydatkom osób w wieku powodów. Do kosztów uzasadniających podwyższenie alimentów Sąd nie zaliczył kosztów organizacji przyjęcia z okazji 18 urodzin powodów, komunii, kursu na prawo jazdy, zagranicznych wycieczek szkolnych, czy zakupu roweru, deskorolki itp. Są to bowiem wydatki dodatkowe, często jednorazowe, ponoszone tylko, wtedy gdy sytuacja życiowa i materialna rodziny na to pozwala, zaś alimenty są świadczeniem okresowym i obejmują koszty czynione stale na usprawiedliwione utrzymanie.

Mając na względzie ustalony, aktualny koszt miesięcznego utrzymania powodów
(ok. 2 100 - 2 200 zł), dotychczasowe alimenty po 400 zł nie pozwalają na zaspokojenie wszystkich podstawowych potrzeb małoletnich, a w konsekwencji pozostają oni obecnie w przeważającym zakresie na utrzymaniu matki, która swój obowiązek alimentacyjny realizuje również przez swoje osobiste starania, zapewniając powodom bieżącą opiekę.

Sytuacja zarobkowa i majątkowa pozwanego na przestrzeni ostatnich lat również uległa zmianie, choć nie tak znacznej jak w przypadku powodów. Pozwany nadal prowadzi działalność gospodarczą w postaci warsztatu samochodowego, z tego tytułu osiąga nieco wyższe dochody niż w czasie poprzedniego orzekania o obowiązku alimentacyjnym na rzecz powodów. Obecnie osiąga dochód w kwocie średnio do 2 500 zł miesięcznie (wcześniej do 2 000 zł miesięcznie). Niemniej jednak, w ocenie Sądu, zmiana pracy przez pozwanego nie doprowadziłaby do znacznej poprawy jego sytuacji majątkowej, bowiem jak wynika z ofert pracy przedłożonych w sprawie przez stronę powodową, wynagrodzenie na podobnych stanowiskach zaczyna się od ok. 4000 zł brutto miesięcznie (tj. ok. 3000 zł netto miesięcznie). Obecnie pozwany ma możliwości majątkowo-zarobkowe sprostania podwyższonemu obowiązkowi alimentacyjnemu, lecz nie w zakresie żądanym przez stronę powodową.

Pozwany uznał powództwo do kwoty po 500 zł miesięcznie na rzecz każdego z powodów. Zdaniem Sądu jest to jednak kwota niewystarczająca na pokrycie kosztów ich utrzymania. Pozwany posiada stałą pracę zarobkową oraz niewielkie oszczędności. Oprócz powodów nie ma innych małoletnich dzieci na utrzymaniu. Koszty utrzymania dzieli z partnerką. Jest on osobą zdrową, nie mającą przeciwwskazań lekarskich do wykonywania pracy.

W tym miejscu należy podkreślić, że rodzice są zobowiązani dzielić się nawet niewielkimi dochodami, co więcej nie mogą uchylać się od swojego obowiązku alimentacyjnego na tej podstawie, iż wykonywanie jego stanowiłoby dla nich nadmierny ciężar. Niemniej jednak górną granicą świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego, chociażby nawet w tych ramach nie znajdowały pokrycia wszystkie usprawiedliwione potrzeby uprawnionych do alimentacji (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20.02.1972r., sygn. akt III CRN 470/71, Informator Prawniczy 1972, nr 1 – 2, poz. 15). Zatem wysokość alimentów powinna zostać określona na takim poziomie, aby nie doprowadzić do niedostatku zobowiązanego do alimentów.

Wobec powyższego, Sąd ocenił, że alimenty podwyższone o 200 zł na rzecz małoletniego M. S. (1) oraz o 300 zł miesięcznie na rzecz K. S. i J. S., mieszczą się
w granicach możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego oraz pozwolą w większym stopniu przyczynić się do zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb powodów, o czym orzeczono na podstawie art. 138 kro w zw. z art. 133 § 1 kro i art. 135 § 1 kro jak w pkt. 1, 2 i 3 sentencji.

W pozostałym zakresie Sąd powództwo oddalił, o czym orzeczono w punkcie 4 sentencji wyroku. Podstawą takiego rozstrzygnięcia było ustalenie i rozliczenie kosztów - według stanu aktualnego na dzień orzekania, tj. uzasadnionych potrzeb powodów, ustalonych na kwotę 2 100 – 2 200 zł miesięcznie oraz możliwości majątkowych pozwanego ok. 2 500 zł miesięcznie, co skutkowało oddaleniem powództwa ponad zasądzone kwoty podwyżki.

W punkcie 5 sentencji wyroku, Sąd odstąpił od obciążania pozwanego kosztami postępowania, w oparciu o treść art. 102 k.p.c., mając na względzie jego sytuację ekonomiczną oraz doniosłość obowiązku alimentacyjnego.

O kosztach zastępstwa procesowego, orzeczono jak w punkcie 6 sentencji, wobec częściowego tylko uwzględnienia żądań, rozstrzygnięto na podstawie art. 100 k.p.c. i zniesiono je wzajemnie między stronami.

O rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd orzekł w punkcie 7 sentencji wyroku, nadając takowy rygor rozstrzygnięciu z punktu 1, 2 i 3 wyroku, mając na względzie przepis art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c., stanowiący, że Sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza alimenty.