Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rybniku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 kwietnia 2018r.

Sąd Rejonowy w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Grażyna Grzybczyk

Protokolant: Monika Kmita

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 kwietnia 2018r. w R.

sprawy z powództwa mał. J. i D. rodz. D. reprezentowanych przez matkę R. D. oraz z powództwa R. D.

przeciwko T. D.

o alimenty

1)  zasądza alimenty od pozwanego T. D. na rzecz mał. J. i D. rodz. D. w kwocie po 1000 zł na rzecz każdego z nich, łącznie 2000 zł (dwa tysiące złotych) miesięcznie płatne do rąk matki – R. D. do dnia 5-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w terminie płatności każdej raty począwszy od 26 kwietnia 2017 roku ;

2)  zasądza alimenty od pozwanego T. D. na rzecz żony R. D. w kwocie po 700 zł (siedemset złotych) miesięcznie płatne do dnia 5-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w terminie płatności każdej raty począwszy od 26 kwietnia 2017 roku ;

3)  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

4)  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2000 zł (dwa tysiące złotych) tytułem kosztów zastępstwa adwokata;

5)  w pozostałym zakresie odstępuje od obciążania stron kosztami postępowania;

6)  wyrokowi w pkt 1 i 2 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt. IV RC 267/17

UZASADNIENIE

W pozwie oraz na dalszym etapie postępowania, matka małoletnich powodów,
a zarazem powódka - R. D. domagała się zasądzenia od pozwanego alimentów w kwocie: po 1300 zł miesięcznie na rzecz małoletniej J. D. , po 1100 zł miesięcznie względem małoletniego D. D. (3) i po 800 zł miesięcznie na swoją rzecz.

W uzasadnieniu pozwu strona powodowa podkreśliła, że pozwany pracuje poza granicami kraju i wcześniej to on w głównej mierze przyczyniał się do zaspokojenia potrzeb rodziny. Od lutego 2016 roku matka małoletnich uprawnionych mieszka wraz
z dziećmi w R., albowiem po namowie męża wróciła do kraju. Aktualnie pracuje ona jako opiekunka dziecięca w żłobku, osiągając dochód rzędu 2100 zł brutto miesięcznie. Środki te mają nie wystarczać na zaspokojenie potrzeb rodziny, a pozwany nieregularnie przelewa kwotę 200 euro miesięcznie, co uniemożliwia stronie powodowej dokonywanie terminowych opłat. Kwota ta ponadto, w ocenie powodów, także nie wystarcza na sfinansowanie usprawiedliwionych potrzeb dzieci. Możliwości zarobkowe pozwanego określono w pozwie na kwotę co najmniej 4000 euro miesięcznie, podając, iż jest właścicielem firmy budowlanej w Niemczech. (k. 3-9, 118)

Pozwany w ostatecznie sprecyzowanym stanowisku uznał żądanie alimentacyjne dzieci do kwot po 400 zł miesięcznie, wnosząc o oddalenie żądań strony powodowej
w pozostałym zakresie. Argumentował to m.in. ograniczonymi możliwościami dochodowymi oraz własnymi wydatkami. (k. 118, 154-155)

Sąd ustalił:

Bezsporne są następujące okoliczności:

- małoletni J. i D. są dziećmi pozwanego i R. D.;

- rodzice małoletnich uprawnionych pozostają w związku małżeńskim, a wcześniejsza sprawa rozwodowa została umorzona;

- strony nie mieszkają obecnie razem i nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego;

- pozwany wspólnie z żoną podjęli decyzję o zakupie mieszkania w Polsce. Z uwagi na niemożność otrzymania kredytu w euro wszelkie formalności związane z zakupem mieszkania przeprowadziła siostra powódki, która jest formalnym właścicielem
i kredytobiorcą. Pomiędzy nią, a małżonkami D. zawarto ustne porozumienie
o wcześniejszej spłacie tego zobowiązania i następczym przeniesieniu własności na rodziców małoletnich. Rata tego kredytu wynosi obecnie około 700 zł i jest w całości ponoszona przez powódkę;

- pozwany od dłuższego czasu mieszka na terenie Niemiec, obecnie wspólnie z nieformalną partnerką i jej dzieckiem;

- stopa życiowa rodziny w czasach gdy strony mieszkały razem była wysoka. Corocznie wyjeżdżali oni na wakacje, np. do Hiszpanii, a małoletni uprawnieni mieli zaspokojone wszelkie potrzeby.

Sporna jest natomiast wysokość wydatków stron oraz ich możliwości dochodowo-majątkowych.

Powódka ma obecnie 33 lata, choruje na wrzodziejące zapalenie jelit. Po powrocie do Polski podjęła pracę jako opiekunka dla dzieci. Otrzymuje wynagrodzenie rzędu 1530 zł netto miesięcznie. Jej łączny dochód za 2017 roku wyniósł 22 408,24 zł.

Wydatki mieszkaniowe strony powodowej, w rozliczeniu miesięcznym, to aktualnie, wspomniana wcześniej rata kredytu 700 zł, 650 zł czynsz i woda, 100 zł energia elektryczna 40 zł gaz. Łącznie jest to około 1490 zł, co w przeliczeniu na mieszkańca stanowi wydatek rzędu niespełna 500 zł.

Koszty utrzymania powódki to: udział w/w opłatach mieszkaniowych 500 zł, wyżywienie 400 zł, leki około 120 zł, paliwo i eksploatacja pojazdu 300 zł, odzież 260 zł, rozrywka około 60 zł, środki czystości i kosmetyki około 200 zł, telefon 70 zł, dodatkowe ubezpieczenie 50 zł, organizacja letniego i zimowego wypoczynku około 100-200 zł – łącznie około 2200 zł miesięcznie. Na co dzień korzysta ona z samochodu marki A. (...), który stanowi współwłasność małżeńską stron i został zakupiony w kredycie. Raty związane ze spłatą tego pojazdu pokrywa pozwany.

Małoletnia J. ma 8 lat, zdiagnozowano u niej atopowe zapalenie skóry. Kontynuuje edukację w szkole podstawowej, gdzie otrzymuje darmowe podręczniki. Uczęszcza na dodatkowe zajęcia z akrobatyki, języka angielskiego i tańca.

Małoletni D. ma 4 lata i cierpi na niedosłuch. Uczęszcza obecnie do przedszkola. Chciałby rozpocząć kurs nauki pływania co kosztowałoby około 200 zł miesięcznie.

Wydatki małoletnich uprawnionych przedstawiają się następująco:

J.: D.:

- wyżywienie: 500 zł, 400 zł,

- odzież: 200 zł, 200 zł

- udział w opłatach lokalowych: 500 zł, 500 zł,

- środki czystości: 150 zł, 50 zł,

- wydatki szkolno-przedszkolne: 40 zł, 240 zł,

- rozrywka i dodatkowe zajęcia: 200-300zł, 250 zł,

- organizacja wypoczynku: 100 zł, 100 zł,

- leczenie: 50-100 zł, 200 zł, ________________________________________________

Łącznie: 1740 zł, 1900 zł.

Rodzina od sierpnia 2017 roku otrzymuje niemiecki zasiłek (...), którego wysokość wynosi 1120-1130 zł miesięcznie. W przeliczeniu na każdego z małoletnich powodów jest to nie mniej niż 550 zł miesięcznie. Matka dzieci dla zabezpieczenia pozostałych wydatków uprawnionych winna zatem dysponować kwotami rzędu 1190 zł
i 1350 zł.

Pozwany ma 35 lat jest osobą ogólnie zdrową. Prowadzi własną działalność gospodarczą, w której zatrudnia 3-4 osoby. Świadczy usługi ogólnobudowlane. Jego dochody to minimum 2500 euro miesięcznie. Dysponuje on samochodem marki M. (...), który wykorzystuje w firmie. Pojazd ten także został zakupiony w kredycie. Partnerka zobowiązanego otrzymuje dochody wyłącznie z prac dorywczych jako sprzątaczka.

W skład jego wydatków należało wliczyć: wyżywienie, środki czystości, rozrywka (chociażby na minimalnym poziomie), przyjazdy do Polski itp.. nie mniej niż 800 euro, udział w opłatach mieszkaniowych 300 euro (łączna suma 910 euro), raty kredytów za dwa samochody około 500 euro, ubezpieczenie i podatek za samochód firmowy około 130 euro. Łączne potrzeby finansowe pozwanego kształtują się na poziomie 1730 euro. W dyspozycji pozwanego pozostaje zatem wolna kwota rzędu 770 euro, która w przeliczeniu na polską walutę stanowi wartość około 3000 zł.

Pozwany stara się utrzymywać kontakt z dziećmi i czynić im okazjonalne prezenty. Nie dołożył się do komunii córki, której wydatek wyniósł jednorazowo około 3000 zł, gdyż myślał, że nie będzie zaproszony.

Dowód: akta II RC 799/16, zeznania stron i zestawienie ich kosztów utrzymania k. 7, 118v-120, akt małżeństwa k. 12, akty urodzenia k. 13-14, potwierdzenia wpłat, faktury, rachunki, wyciągi bankowe k. 15-18, 26, 28-34, 37-46, 51-57, 112-117, 156-180, 205-215, 217-220, przedwstępna umowa sprzedaży k. 19-21, korespondencja wymieniana pomiędzy stronami k. 22-24, 146-150, oświadczenie o odstąpieniu lokalu k. 27, zaświadczenia
i dokumentacja medyczna k. 35-36, 47-48, 58, 107-111, 224-228, umowy na świadczenie usług k. 49-50, wykaz świadczenia K. k. 216, informacje o dochodach k. 221-22, zeznania świadków K. R. k. 229v-230, J. R. k. 230-230v.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody przeprowadzone w sprawie, szczegółowo powyżej opisane.

Sąd w pełni oparł się na zeznaniach stron, które odnajdowały swoje uzasadnienie
w dokumentach zgromadzonych w sprawie, a których strony nie kwestionowały. Pozostały materiał dowodowy Sąd uznał zasadniczo za spójny, logiczny i wzajemnie się uzupełniający. Uwzględniono przy tym niemalże wszystkie wydatki stron. Sąd oddalił wnioski dowodowe
o przesłuchanie kolejnych świadków. Zgłaszanie następnych osobowych źródeł dowodowych zmierzało do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania. Wszelkie okoliczności sprawy były przy tym należycie wyjaśnione. Dodać należy, że zakreślona teza dowodowa i fakt, że świadkowie nie mogą dysponować bezpośrednią wiedzą odnośnie sytuacji ekonomicznej pozwanego także rzutowały na zasadność zgłoszonych wniosków.

Strony nie składały dalszych wniosków dowodowych, a w konsekwencji postępowanie dowodowe Sąd uznał za wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył:

Zgodnie z regulacją art. 133 § 1 k.r.io. każdy z rodziców obowiązany jest do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zakres świadczeń alimentacyjnych ustawodawca określił w art. 135 § 1 k.r.io., uzależniając go z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć te, których zaspokojenie zapewni podmiotowi uprawnionemu do alimentów odpowiedni rozwój fizyczny i duchowy. Będą to zatem nie tylko elementarne potrzeby polegające na zapewnieniu minimum egzystencji lecz również te, których celem jest stworzenie warunków bytowania stosownie do wieku uprawnionego, stanu jego zdrowia i innych okoliczności, których uprawniony nie jest w stanie własnymi siłami sobie zapewnić.

Należy przy tym podkreślić, że opisane, usprawiedliwione potrzeby w przypadku dziecka uprawnionego do alimentów powinny być przy tym oceniane całościowo, a zatem nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych podmiotów zobowiązanych do jego utrzymania i całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku.

Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można przy tym - co jednoznacznie wskazano w orzecznictwie Sądu Najwyższego - odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Pojęcia te (usprawiedliwione potrzeby uprawnionego i możliwości majątkowe oraz zarobkowe zobowiązanego) w praktyce pozostają bowiem we wzajemnej zależności i obie te przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustaleniu przez sąd wysokości alimentów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969 roku, III CRN 350/69, OSNPG 1970/2/15). Konkludując powyższe, przy ocenie zakresu obowiązku alimentacyjnego należy brać pod uwagę zatem również usprawiedliwione potrzeby własne zobowiązanego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1975 roku, III CRN 330/75, LEX nr 7777).

Małoletni powodowie są jeszcze dziećmi i nie mają możliwości zarobkowych. Nie posiadają także majątku, który mógłby stanowić ich źródło utrzymania. W konsekwencji koszt utrzymania uprawnionych w całości obciąża oboje rodziców. Matka powodów, aby sprostać ujawnionym potrzebom dzieci winna dysponować miesięcznie kwotami rzędu 1190 zł względem małoletniej J., z kolei wobec małoletniego D. 1350 zł. Sąd uwzględnił niemalże wszystkie wydatki ujawnione w toku prowadzonego postępowania, bacząc na fakt jaki standard życia powodowie prowadzili mieszkając wspólnie z pozwanym (okoliczność niekwestionowana przez zobowiązanego). Sąd oceniając, jakie środki potrzebuje matka powodów, aby pokryć wydatki dzieci uwzględnił fakt, że otrzymują oni niemiecki zasiłek, który nie mieści się w dyspozycji art. 135 § 3 k.r.o.. Z tych też względów łączne kwoty przedstawionego w stanie faktycznym zestawienia zostały stosunkowo pomniejszone o 550 zł miesięcznie.

Odnosząc się do możliwości zarobkowych pozwanego należy wskazać, iż aktualnie zarabia około 2500 euro netto miesięcznie, a jego wydatki to 1730 euro. Z pozostałej w jego dyspozycji kwoty 770 euro (około 3000 zł) niewątpliwie jest on w stanie w przeważającej części zaspokajać potrzeby córki i syna. Uzasadnieniem tego stanu rzeczy jest także fakt, iż nie sprawuje on obecnie pieczy nad dziećmi, a zatem jego udział w ich opiece i wychowaniu jest istotnie ograniczony. Znaczącą większość obowiązków w tej płaszczyźnie przejęła matka powodów, która w ten sposób wypełnia niemalże w całości swój obowiązek alimentacyjny. Owszem, dysponuje ona także cyklicznymi dochodami sięgającymi 1530 zł netto miesięcznie. Kwota ta nie wystarcza jednak na zaspokojenie jej własnych potrzeb. Dlatego też należy wyraźnie wskazać, że jej udział finansowy w utrzymaniu dzieci winien się ograniczać do co najwyżej symbolicznych nakładów w ramach pojawiających się wolnych środków.

Uwzględniając obecną sytuację ekonomiczną rodziców małoletnich oraz usprawiedliwione potrzeby powodów, należy wskazać, że pozwany winien łożyć na utrzymanie dzieci kwotę po 1000 zł miesięcznie. Kwota ta przede wszystkim mieści się
w granicach możliwości zarobkowych pozwanego oraz powinna zabezpieczyć większość ujawnionych potrzeb małoletnich (84 i 74 %). Z kolei pozostała część uzasadnionych kosztów utrzymania uprawnionych będzie zabezpieczona środkami z niemieckiego zasiłku i nakładami ze strony matki. Sąd nie mógł uwzględnić żądania dzieci w większym zakresie z uwagi na zgłoszone roszczenie alimentacyjne ich matki, które także okazało się częściowo uzasadnione, a w łącznym zestawieniu rat alimentacyjnych przekraczałoby potencjał dochodowy pozwanego.

W konsekwencji powyższego, na mocy art. 133 § 1 k.r.io i 135 § 1 k.r.io., orzeczono jak w pkt 1 sentencji. Datę początkową ustalono zgodnie z żądaniem strony powodowej.

Odnośnie żądania R. D. zauważyć należy, iż zgodnie z art. 23 zdanie pierwsze k.r.io. małżonkowie mają równe prawa i obowiązki w małżeństwie. Art. 27 k.r.io. stanowi przy tym, że oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli, przy czym zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym. Istnieje więc zasada równej stopy życiowej wszystkich członków rodziny, powstałej na skutek zawarcia małżeństwa. Orzecznictwo Sądu Najwyższego (a w szczególności wytyczne w zakresie wykładni prawa i praktyki sądowej w sprawach o alimenty - uchwała Sądu Najwyższego Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 16 grudnia 1987 roku, III CZP 91/86, publikowana OSNC 1988/4/42) nie pozostawia przy tym wątpliwości, iż małżonek może dochodzić zaspokajania potrzeb na zasadzie art. 27 k.r.io. zarówno wtedy, gdy rodzinę tworzą małżonkowie i dzieci będące na ich utrzymaniu, jak
i wówczas, gdy w rodzinie dzieci takich nie ma, względnie są one już samodzielne i same się utrzymują.

Jak już wskazano wcześniej powódka posiada możliwości zarobkowe rzędu 1530 zł miesięcznie. Kwota ta w zestawieniu z jej wydatkami sięgającymi 2200 zł nie pozwala jednak na zabezpieczenie jej wszelkich uzasadnionych potrzeb. Sąd uwzględnił ten fakt i na mocy art. 23 krio i art. 27 krio zasądził od pozwanego brakujące uprawnionej 700 zł miesięcznie (pkt 2 sentencji). Sąd zaaprobował argumenty powódki, że nieuzasadnionym byłoby, aby pozwany przyczyniał się do zaspokojenia potrzeb innej kobiety, względem której nie istnieje obowiązek alimentacyjny.

W pozostałym zakresie i jej powództwo podlegało oddaleniu z tożsamych przyczyn co żądanie małoletnich powodów. Jakakolwiek wyższa kwota alimentów, czy to na rzecz dzieci czy samej powódki byłaby już poza zasięgiem pozwanego. Sąd nie mógł bowiem pominąć faktu, że ponosi on wydatki w euro i spłaca dwa kredyty w tym jeden na samochód, który użytkuje powódka, czym także przyczynia się pośrednio do zaspokojenia jej potrzeb. Ujawnione koszty utrzymania zobowiązanego w niemieckich realiach nie są przejawem jego zbytku. 800 euro na pokrycie niemalże wszelkich potrzeb bytowych to nie jest kwota wygórowana. Co do podnoszonych przez stronę powodową argumentów odnośnie dochodów pozwanego, należy zauważyć, iż 2500 euro, które ujawniono w toku postępowania wydaje się być kwotą realnie obiektywną. Fakt, że zobowiązany w czasie jednego miesiąca zainkasował z trzech prac 40 000 euro nie był zasadniczo kwestionowany. Nie oznacza to jednak, że są to dochody pozwanego. Odliczając z tej kwoty koszty pracowników, materiał, podatki i inne daniny publiczne, znacząco uszczuplono pozostające do dyspozycji pozwanego środki. Należy też zauważyć, iż świadek wspominający o tejże kwocie jednoznacznie podkreślił, iż był to miesiąc wyjątkowy w skali zlecanych pozwanemu robót. Sąd ustalając sytuację ekonomiczną zobowiązanego nie pominął także tego, że prowadzi on firmę budowlaną. Powszechnie wiadomym jest, że branża ta działa zasadniczo w ramach dwóch okresów: dochodowego oraz tzw. zastoju. Sąd oceniając zarobki do jakich przyznał się pozwany zestawił je także z najniższą pensją jaka obowiązuje w Niemczech tj. około 1500 euro (informacje powszechnie dostępne). W tej korelacji nie można było czynić pozwanemu zarzutu, że nie wykorzystuje on w pełni swego potencjału zarobkowego.

O natychmiastowej wykonalności punktu 1 i 2 wyroku Sąd orzekł na mocy art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. Ponadto, zgodnie z art. 1082 k.p.c. nadano z urzędu klauzulę wykonalności odnośnie punktu 1 i 2 uzasadnianego wyroku. O odsetkach za opóźnienie orzeczono w myśl art. 481 k.c..

Z uwagi zaś na wynik sprawy, na mocy art. 98 k.p.c., zasądzono od pozwanego na rzecz strony powodowej 2000 zł tytułem kosztów zastępstwa adwokackiego.

Uwzględniając obecną sytuację ekonomiczną stron, Sąd na mocy art. 102 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c. odstąpił od obciążania ich pozostałymi kosztami postępowania.