Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rybniku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 stycznia 2024 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Marek Jonderko

Protokolant: Joanna Kępowicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 stycznia 2024 roku w R.

sprawy z powództwa małoletniej P. N. (N.) działającej przez przedstawicielkę ustawową - matkę N. N. (2)

przeciwko K. N. (N.)

o alimenty

1)  zasądza od pozwanego K. N. na rzecz małoletniej powódki P. N. alimenty w kwocie po 700 zł (siedemset złotych) miesięcznie, począwszy od dnia 3 lipca 2023 roku, płatne z góry do dnia 10-tego każdego miesiąca do rąk matki małoletniej powódki N. N. (2), z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat;

2)  odstępuje od obciążania pozwanego nieuiszczonymi kosztami sądowymi za postępowanie przed Sądem pierwszej instancji;

3)  nadaje wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

SSR Marek Jonderko

Sygn. akt IV RC 181/23

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 10 stycznia 2024 roku

Pozwem z dnia 4 kwietnia 2023 roku, powódka - małoletnia P. N., reprezentowana przez przedstawicielkę ustawową - matkę N. N. (2) zażądała zasądzenia na swoją rzecz
od pozwanego K. N. alimentów w wysokości 600 zł miesięcznie, płatnych
do rąk matki małoletniej powódki do dnia 10-tego dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że pozwany jest ojcem małoletniej powódki, jednak
nie dokłada się on do jej utrzymania, a ponadto nie dokonuje osobistych świadczeń na rzecz małoletniej córki i nie wykazuje zainteresowania dzieckiem. Określając sumę wydatków potrzebnych na utrzymanie małoletniej powódki wskazano, że koszty te wynoszą 1400 zł miesięcznie i składają się na nie: czesne na żłobek (700 zł), posiłki małoletniej w żłobku (200 zł), środki higieniczne i pampersy (120 zł), wyżywienie dziecka poza żłobkiem, w tym kaszki, mleko itp. (90 zł), odzież (150 zł), artykuły do żłobka (około 100 zł) oraz przypadająca na małoletnią część opłat za mieszkanie oraz za wywóz śmieci (172 zł). Do pozwu dołączono odpis zupełny aktu urodzenia powódki ( pozew i załącznik k. 3-7).

Odpis pozwu został pozwanemu doręczony na wskazany w pozwie adres tj.: (...)-(...) R., ulica (...) (adres P. Opiekuńczo-Wychowawczej Mieszkanie nr (...) w R., której wychowankiem jest pozwany) wraz z zestawem pouczeń, w tym pouczeniem o treści art. 136 k.p.c. oraz art. 230 k.p.c. Odpis pozwu i dołączone do niego pouczenia zostały pozwanemu skutecznie doręczone w dniu 9 maja 2023 roku ( zestaw pouczeń k. 21-21v, potwierdzenie odbioru k.15).

W odpowiedzi na pozew z dnia 21 maja 2023 roku, złożonej do Sądu w dacie 23 maja 2023 roku, w której to pozwany K. N. jako swój adres wskazał adres tożsamy ze wskazanym
w pozwie tj.: (...)-(...) R., ul. (...), pozwany podniósł, że żądana przez stronę powodową wysokość alimentów jest dla niego zbyt wysoka. Pozwany podał ponadto, że przebywa aktualnie
w (...) Ośrodku (...) w A. i zarabia 400 zł miesięcznie. Ponadto pozwany podniósł, że od momentu rozstania z matka powódki, comiesięcznie przesyła jej po 100 zł
na rzecz małoletniej powódki ( odpowiedź na pozew k. 16).

Pismem z dnia 30 czerwca 2023 roku, złożonym do Sądu w dacie 3 lipca 2023 roku, strona powodowa rozszerzyła powództwo poprzez zwiększenie kwoty żądanych alimentów do 700 zł miesięcznie począwszy od dnia 3 lipca 2023 roku. W uzasadnieniu tego żądania procesowego, strona powodowa podniosła tożsamą argumentację jak w pozwie, a ponadto wskazała, że od września
2023 roku wzrastają opłaty za żłobek do kwoty 790 zł miesięcznie plus 200 zł za posiłki oraz dodatkowo wskazała, że pozwany odbył praktykę zawodową w zawodzie stolarza. Strona powodowa zaprzeczyła przy tym, jakoby pozwany miał comiesięcznie przelewać na rzecz małoletniej córki 100 zł ( pismo procesowe strony powodowej rozszerzające powództwo k. 18-19, uzupełnienie braków formalnych k. 24-25).

Odpis pisma rozszerzającego powództwo doręczono stronie pozwanej na wskazany
w odpowiedzi na pozew adres tj. (...)-(...) R., ul. (...). Na wspomniany adres pozwanemu doręczono również wezwanie na termin rozprawy 10 stycznia 2024 roku (potwierdzenie odbioru k.15).

Pismem z dnia 30 października 2023 roku, Dyrektor Zespołu (...) w R. poinformował, że - na prośbę pozwanego K. N. -dokonano w dniu 3 sierpnia 2023 roku jego skreślenia z ewidencji wychowanków placówki. Wobec niezgłoszenia przez pozwanego, uprzednio prawidłowo pouczonego o treści art. 136 k.p.c., zmiany adresu swego zamieszkania, wskazane pisma i wezwanie, uznano za doręczone stronie pozwanej (pismo Dyrektora Zespołu (...) w R. k. 43, zarządzenie z 23 listopada 2023 roku k. 47).

Pozwany nie stawił się na terminie rozprawy 10 stycznia 2024 roku ( protokół rozprawy k. 52-53).

Sąd ustalił:

Małoletnia powódka P. N. urodziła się w dniu (...) w R.. Jej rodzicami są pozwany i N. N. (2). Małoletnia powódka obecnie pozostaje pod osobistą opieką matki. Małoletnia mieszka z matką, jej partnerem i przyrodnim bratem w mieszkaniu socjalnym, prowadzą czteroosobowe gospodarstwo domowe. Małoletnia poza noszeniem okularów i okresowymi kontrolami okulistycznymi (co 6 miesięcy) jest dzieckiem ogólnie zdrowym, rozwija się prawidłowo, uczęszcza obecnie do przedszkola, lubi tańczyć, w tym uczęszcza na zajęcia taneczne, a ponadto lubi rysować. Małoletnia powódka nie posiada własnego majątku, który generowałby dochód. Matka małoletniej powódki pracuje obecnie zdalnie z domu, w zakresie projektowania wnętrz. (...) matki powódki również pracuje i partycypuje w kosztach mieszkaniowych

Koszty zaspokojenia pozostałych usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki, w ujęciu średniomiesięcznym wynoszą obecnie:

-

koszt przedszkola (...)-250 zł miesięcznie (kwota zależna od frekwencji);

-

wyżywienia poza przedszkolem 150 zł tygodniowo tj. 600 zł miesięcznie;

-

środki czystości oraz higieny 300 zł miesięcznie;

-

zajęcia taneczne 55 zł miesięcznie;

-

przybory do rysowania 100 zł co dwa miesiące tj. 50 zł miesięcznie;

-

odzież i obuwie 300 zł - zakup odzieży co sezon tj. 4 razy w roku (średnia 100 zł miesięcznie);

-

wyprawka przedszkolna 800 zł tj. 66 zł w przeliczeniu średniomiesięcznym;

-

kontrola okulistyczna (co 6 miesięcy) 280 zł tj. 46,66 zł w przeliczeniu średniomiesięcznym;

-

zakup okularów 480 zł tj. 40 zł w przeliczeniu średniomiesięcznym;

-

suplementacja witaminą D3 13 zł miesięcznie;

-

przypadająca na małoletnią część (1/4) czynszu za mieszkanie (w tym woda) 75 zł miesięcznie;

-

przypadająca na małoletnią część (1/4) opłaty za energię elektryczną 31,25 zł miesięcznie;

-

przypadająca na małoletnią część (1/4) opłaty za ogrzewanie 43,75 zł miesięcznie;

Razem ww. koszty to kwota : 1620,66 zł miesięcznie.

Do dostarczania środków utrzymania i wychowania dla powódki przyczynia się obecnie wyłącznie matka małoletniej powódki. Pozwany w żaden sposób (osobisty, rzeczowy ani finansowy)
nie partycypuje w kosztach utrzymania małoletniej powódki, nie czyni również na jej rzecz żadnych osobistych starań wychowawczych.

Dowody : odpis zupełny aktu urodzenia powódki k. 7, zeznania matki małoletniej powódki N. N. (2) k. 52v-53

Pozwany K. N. ma 18 lat, jest zdrowy i zdolny do pracy, w czasie pobytu
w placówce opiekuńczo-wychowawczej pozwany odbywał praktyki w zawodzie stolarza. Poza małoletnią powódką pozwany nie posiada innych dzieci na swoim utrzymaniu.

Dowód : zeznania matki małoletniej powódki N. N. (2) k. 52v-53

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wymienione wyżej i przeprowadzone w sprawie dowód ze źródeł osobowych i dokument z akt stanu cywilnego, którym Sąd dał wiarę. Ustalając powyższy stan faktyczny, sąd oparł się w przede wszystkim na twierdzeniach strony powodowej
tj. przesłuchaniu matki małoletniej powódki. W sprawie zastosowanie znalazła ponadto norma zawarta w art. 230 k.p.c., stanowiąca, że gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej
o faktach, sąd, mając na uwadze wynik całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane. Wskazać należy, że pozwany nie odniósł się do przedstawionych przez stronę powodową faktów dotyczących kosztów utrzymania małoletniej powódki, swoich możliwości zarobkowych wynikających
z posiadanego kształcenia zawodowego w zawodzie stolarza, własnego stanu zdrowia oraz tego,
że nie czyni osobistych świadczeń na rzecz córki. Pozwany nie uczynił tego, mimo że został o treści wspomnianego powyżej przepisu pouczony oraz prawidłowo doręczono mu odpisy wszelkich pism procesowych strony powodowej, a także wezwanie na termin rozprawy. Sąd nie dał ponadto wiary twierdzeniom pozwanego, jakoby miał on comiesięcznie przelewać na rzecz córki kwotę 100 zł. Strona powodowa temu zaprzeczyła, natomiast pozwany nie przedstawił na ten fakt dowodu z dokumentu. Strony nie składały dalszych wniosków dowodowych, a przeprowadzone postępowanie Sąd uznał
za wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył:

Powództwo o zasądzenie alimentów na rzecz małoletniej powódki zasługiwało na uwzględnienie.

Podstawę zgłoszonego żądania małoletniej powódki stanowiły art. 133 k.r.o. i art. 135 k.r.o.

Zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowani.

Zakres świadczeń alimentacyjnych określono w art. 135 § 1 k.r.o., uzależniając go z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś od możliwości zarobkowych
i majątkowych zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć te, których zaspokojenie zapewni podmiotowi uprawnionemu do alimentów odpowiedni rozwój fizyczny
i duchowy. Będą to zatem nie tylko elementarne potrzeby polegające na zapewnieniu minimum egzystencji lecz również te, których celem jest stworzenie warunków bytowania stosownie do wieku uprawnionego, stanu jego zdrowia i innych okoliczności, których uprawniony nie jest w stanie własnymi siłami sobie zapewnić.

Z kolei zgodnie z art. 133 § 2 k.r.o. wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części
na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Należy przy tym podkreślić, że usprawiedliwione potrzeby w przypadku dziecka uprawnionego
do alimentów powinny być oceniane całościowo, a zatem nie tylko na podstawie wieku,
lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych osób zobowiązanych do jego utrzymania i całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku. Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można przy tym odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia te (usprawiedliwione potrzeby uprawnionego i możliwości majątkowe oraz zarobkowe zobowiązanego) w praktyce pozostają bowiem we wzajemnej zależności
i obie te przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustaleniu przez sąd wysokości alimentów (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969 roku, III CRN 350/69, publik. OSNPG 1970/2/15).

Z kolei do możliwości zarobkowania zobowiązanego poza podstawowym wynagrodzeniem wlicza się ponadto wszelkiego rodzaju premie, nagrody, świadczenia z funduszu socjalnego, dodatki itp.
Sąd określając status zarobkowy zobowiązanego nie opiera się przy tym wyłącznie na kwotach aktualnie osiąganych dochodów, lecz przede wszystkim sprawdza jego możliwości zarobkowe
oraz to czy zostały one w pełni wykorzystane ( orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia
1959 roku, sygn. akt III CR 212/58, publik. OSN 1960, nr 2, poz. 48). Innymi słowy to realny poziom wynagrodzeń w danym zawodzie jaki posiada lub wykonuje osoba zobowiązana powinien
być wyznacznikiem poziomu zdolności zarobkowych.

Bezspornym jest, że małoletnia powódka P. N. nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać, dlatego też zabezpieczenie wszystkich potrzeb związanych z utrzymaniem i wychowaniem powódki obciąża oboje jej rodziców. Małoletnia nie posiada również żadnego majątku przynoszącego dochód, który mógłby być przeznaczony na pokrycie kosztów jej utrzymania i wychowania.

Ustalone i aktualne na dzień zamknięcia rozprawy koszty miesięcznego utrzymania powódki
to kwota 1620,66 zł miesięcznie. Są to koszty celowe i uzasadnione zważywszy na fakt, że dotyczą one najbardziej podstawowych i koniecznych życiowo potrzeb (wyżywienie, odzież, środki czystości), a ponadto potrzeb edukacyjnych powódki (koszty przedszkola i edukacji) i jej potrzeb zdrowotnych
(w tym okulista), a także wydatków wiążących się z rozwojem zainteresowań małoletniej powódki (zajęcia taneczne i rysunek). Koszty te mieszczą się ponadto w granicach racjonalnego utrzymania małoletniego dziecka w wieku powódki i nie można ich ocenić ani jako zbyt wygórowanych ani też jako nieuzasadnionych lub niekoniecznych.

Matka powódki spełnia swój obowiązek alimentacyjny względem powódki zarówno przez osobistą opiekę i wychowywanie, jak również ponosząc koszty jej utrzymania z własnych dochodów.

W ocenie Sądu żądana przez stronę powodowa kwota 700 zł miesięcznie tytułem alimentów odpowiada zakresowi, w którym pozwany powinien partycypować w utrzymaniu małoletniej powódki. Ponadto, żądane alimenty w kwocie po 700 zł miesięcznie stanowią niespełna połowę miesięcznych kosztów na pokrycie aktualnych i uzasadnionych potrzeb powódki (1620,66 zł miesięcznie).

Analiza i ocena materiału dowodowego, doprowadziła do jednoznacznych wniosków, że pozwany powinien brać udział w zaspokajaniu ustalonych potrzeb małoletniej powódki na poziomie żądanej przez stronę powodową kwoty tj. po 700 zł miesięcznie. Podkreślenia w tym względzie wymaga,
że pozwany jest osobą młodą, zdolną do pracy, która kształciła się w zawodzie stolarza.

Pozwany nie udowodnił w toku procesu, żeby był niezdolny do pracy, względnie, że po jego stronie obecnie występują obiektywne przeszkody w zarobkowaniu.

W ocenie Sądu, nie można też pominąć korzystnej sytuacji gospodarczej w kraju, dzięki której pozwany w ogóle nie powinien mieć problemów ze znalezieniem pracy, w której uzyskiwały wynagrodzenie choćby na poziomie minimalnego wynagrodzenia za pracę, które to począwszy
od 1 stycznia 2024 roku wynosi 4242 zł brutto tj. 3221,98 zł netto (§ 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2023 roku w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę
oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 roku, Dz.U. z 2023 roku, poz. 1893).
Podkreślić należy, że pozwany nie wykazał ponadto, żeby poza sobą samym i małoletnią powódką miał kogokolwiek innego na utrzymaniu.

Co do zasady obowiązek alimentacyjny wobec małoletniego dziecka obciąża obojga rodziców. Zgodnie z art. 135 § 2 k.r.o. wykonanie tego obowiązku może przy tym polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego, w takim wypadku pozostałych zobowiązanych obciąża obowiązek pokrywania w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Dokonując oceny zakresu finansowego obowiązku alimentacyjnego rodziców małoletniej powódki Sąd wziął pod uwagę, że matka powódki pracuje i aktualnie to ona w całości ponosi koszty utrzymania córki, sprawuje nad nią pieczę oraz czyni starania o zabezpieczenie wszystkich jej potrzeb. Pozwany natomiast w ogóle nie uczestniczy w procesie wychowania córki, nie utrzymuje z małoletnią córką kontaktów i nie łoży na jej utrzymanie, a jego postawy rodzicielskie pozostają w sferze deklaracji.

Wobec powyższego, na podstawie powołanych przepisów, orzeczono zatem jak w punkcie 1 sentencji wyroku i zasądzono alimenty obciążające pozwanego na rzecz małoletniej powódki w kwocie po 700 zł miesięcznie. Orzeczona kwota alimentów bez wątpliwości pozostaje w zasięgu aktualnych możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego, nie spowoduje ponadto po stronie pozwanego nadmiernego uszczerbku w jego usprawiedliwionych potrzebach własnych ponieważ kwota zasądzonych alimentów odpowiada około 22% minimalnego wynagrodzenia za pracę netto wynoszącego od dnia 1 stycznia 2024 roku 3221,98 zł (4242 zł brutto). Jednocześnie zasądzone alimenty pozwolą zaspokoić wszystkie aktualne i usprawiedliwione potrzeby małoletniej powódki. Datę początkową zasądzonych alimentów ustalono począwszy od dnia 3 lipca 2023 roku tj. daty złożenia pisma rozszerzającego żądanie pozwu z kwoty po 600 zł do kwoty po 700 zł miesięcznie, z terminem ich płatności do 10-go dnia każdego miesiąca.

O odsetkach na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat alimentacyjnych orzeczono w myśl przepisu art. 481 § 1 i 2 k.c.

Mimo, że strona powodowa zażądała zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu, tak wobec tego, że żadne koszty procesu po jej stronie (przezeń poniesione) nie powstały, żądanie to jako bezprzedmiotowe i nieistniejące nie mogło być przedmiotem rozstrzygnięcia w wyroku.

Natomiast w zakresie kosztów sądowych, orzeczono w oparciu o art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2022 roku, poz. 1125)
oraz art. 102 k.p.c. i Sąd postanowił nie obciążać pozwanego nieuiszczonymi kosztami sądowymi.
W ocenie Sądu pozwany powinien skupić się w pierwszej kolejności na realizacji obowiązku alimentacyjnego wobec małoletniej powódki, który ma charakter priorytetowy i obciążanie go kosztami sądowymi jest w realiach sprawy nieuzasadnione (rozstrzygnięcie z punktu 2 sentencji wyroku).

Wyrokowi w punkcie 1 nadano rygor natychmiastowej wykonalności na podstawie
art. 333 § 1 punkt 1 k.p.c., zgodnie z którym sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności jeżeli zasądza alimenty - co do rat płatnych po dniu wniesienia powództwa (rozstrzygnięcie z punktu 3 sentencji wyroku).

R., dnia 30 stycznia 2024 roku SSR Marek Jonderko