Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rybniku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 listopada 2019r.

Sąd Rejonowy w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia SR Katarzyna Rybczyńska

Protokolant: Natalia Cyburt

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 października 2019r. w R.

sprawy z powództwa E. M.

przeciwko P. M.

o alimenty

1)  zasądza od pozwanego P. M. na rzecz powódki E. M. alimenty w kwocie po300 zł (trzysta złotych) miesięcznie płatne z góry począwszy od 19 marca 2019r. do dnia 15-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności którejkolwiek z rat;

2)  w pozostałej części powództwo oddala;

3)  koszty zastępstwa procesowego wzajemnie znosi;

4)  odstępuje od obciążania stron kosztami postępowania;

5)  wyrokowi w punkcie 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt IV RC 168/19

UZASADNIENIE

W pozwie z 19 marca 2019r. powódka E. M. domagała się zasądzenia od pozwanego P. M. alimentów w wysokości po 700 zł miesięcznie, płatnych do 15-go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki, począwszy od dnia wniesienia pozwu.

W uzasadnieniu żądania podano, że małżeństwo stron zostało rozwiązane wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z 20 stycznia 2015 r. z winy pozwanego. Od czasu orzeczenia rozwodu sytuacja materialna powódki uległa znacznemu pogorszeniu. Powódka pracuje w hipermarkecie (...) na stanowisku pracownika hali w wymiarze ¾ etatu i osiąga wynagrodzenie w kwocie ok. 1300 zł. Miesięczne koszty utrzymania powódki przekraczają jej dochody, w związku z czym nie jest ona w stanie samodzielnie się utrzymać. W listopadzie 2017 r. była zmuszona wziąć pożyczkę na kwotę 15 tys. zł na zaspokojenie podstawowych potrzeb, następnie w 2018 r. zaciągnęła kolejną pożyczkę na kwotę 1000 zł oraz debet w wysokości 2000 zł. Ponadto powódka ma na utrzymaniu małoletnią córkę stron. Pozwany na rzecz córki przekazuje miesięcznie kwotę 600 zł, a pozostałymi kosztami utrzymania małoletniej obciążona jest powódka. W treści pozwu nadmieniono, że pozwany pracuje na stanowisku operatora maszyn w firmie (...), a zarobki na analogicznym stanowisku w tej firmie wynoszą co najmniej 3500 zł. Co więcej pozwany otrzymał odprawę z poprzedniego zakładu pracy w wysokości rzędu 10 000 – 15 000 zł, a nadto jest właścicielem działek budowlanych w miejscowości S. i nie posiada żadnych długoterminowych zobowiązań finansowych (k. 4-6).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Przyznał, że co prawda rozwiązanie małżeństwa stron nastąpiło z jego wyłącznej winy, jednak rozwód nie pociągał za sobą istotnego pogorszenia sytuacji materialnej powódki, która pozostaje bez jakiegokolwiek związku z orzeczeniem rozwodu oraz nie jest istotna. Podniósł, że możliwości zarobkowe i majątkowe powódki zostały znacząco zaniżone, gdyż brak jest racjonalnych przyczyn wykonywania przez nią pracy zawodowej jedynie w wymiarze ¾ etatu a konieczność sprawowania opieki nad małoletnią córką, która uczęszcza do szkoły nie jest dostatecznym usprawiedliwieniem tej sytuacji. Pozwany zakwestionował zasadność zaciągnięcia przez powódkę długoterminowych zobowiązań finansowych, wysokość miesięcznych wydatków powódki oraz twierdzenia powódki dotyczące możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego. Wskazał, że jego miesięczne wynagrodzenie zasadnicze wynosi ok. 2492 zł netto, a nadto zaprzeczył aby otrzymał odprawę z poprzedniego zakładu pracy w granicach kwotowych wskazanych przez powódkę i był właścicielem działek budowlanych na terenie miejscowości S. (k.99-102).

W toku postępowania jurysdykcyjnego strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska procesowe (k.217v).

Sąd ustalił.

Na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z 20 stycznia 2015r. w sprawie o sygn. akt II RC 1170/14 rozwiązano przez rozwód małżeństwo powódki oraz pozwanego zawarte 5 kwietnia 2008r. - z winy pozwanego.

W toku postępowania rozwodowego powódka nie wystąpiła z żądaniem zasądzenia od pozwanego alimentów.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką stron W. M. ur. (...) sąd powierzył powódce, a pozwanego zobowiązał do łożenia na rzecz małoletniej córki stron alimentów w kwocie po 500 zł miesięcznie. Poza małoletnią córką z małżeństwa strony nie posiadają innych dzieci.

W trakcie postępowania w sprawie o rozwód powódka pracowała w hipermarkecie (...) jako sprzedawca w wymiarze ¾ etatu i z tego tytułu w okresie od stycznia do czerwca 2014r. osiągała średnio miesięcznie wynagrodzenie w wysokości ok. 1000 zł netto.

Mieszkała z córką, swoją matką i bratem w domu jednorodzinnym stanowiącym własność matki powódki. Koszty mieszkaniowe były dzielone na trzy osoby.

Pozwany do 31 grudnia 2013r. był pracownikiem Poczty Polskiej SA na stanowisku ekspedienta. Kolejno z powodu rozwiązania umowy o pracę z przyczyn leżących po stronie pracodawcy od października 2014r. był zarejestrowany jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Pozwany mieszkał z matką.

Kolejno w sprawie zawisłej przed tut. Sądem pod sygnaturą akt IV RC 554/18 o podwyższenie alimentów w toku mediacji strony wypracowały porozumienie i zawarły ugodę mediacyjną, na mocy której pozwany zobowiązał się łożyć na utrzymanie małoletniej córki alimenty w kwocie po 750 zł miesięcznie.

Powódka obecnie ma 43 lata. Nadal pracuje w hipermarkecie (obecnie (...)) na stanowisku pracownika hali (sprzedawcy) w wymiarze ¾ etatu, w godzinach od 6:00 do 12:00. Jej średnie miesięczne wynagrodzenie zasadnicze netto wynosi około 1.600 zł. Ostatnią premię uznaniową otrzymała ok. trzy miesiące temu w kwocie 40 zł. Poza wynagrodzeniem za pracę powódka nie osiąga żadnych innych dochodów. Powódka nie podjęła zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy z uwagi na konieczność sprawowania bieżącej opieki nad małoletnią córką stron.

Powódka mieszka wraz z córką w mieszkaniu, które stanowi jej wyłączną własność, a zakupionym w grudniu 2017 roku za kwotę 90.000 zł. Zakup mieszkania został w większości sfinansowany z tytułu spłaty przez brata powódki kwotą 73 000 zł po dokonanej darowiźnie z majątku matki. Na pozostałą część sfinansowania zakupu mieszkania powódka zaciągnęła kredyt z miesięczną ratą, która oscyluje w wysokości ok. 300 zł, a koniec spłaty rat przypada na rok 2026. Powódka w 2018 r. zaciągnęła kolejną pożyczkę na kwotę 1000 zł oraz ma debet w wysokości 2000 zł. Opłaty mieszkaniowe powódki kształtują się następująco: czynsz- 600 zł miesięcznie, woda- 200-250 zł co drugi miesiąc, prąd – 200-250 zł co drugi miesiąc, gaz- 50 zł miesięcznie. Miesięcznie stanowi to kwotę około 850 zł, a zatem część powódki to kwota 425 zł.

Do pozostałych wydatków powódki należą: środki czystości – 150 zł miesięcznie, kosmetyki – 50 zł miesięcznie, Internet – ok. 50-60 zł miesięcznie, bilet miesięczny- 70 zł, co łącznie miesięcznie stanowi kwotę około 325 zł. Razem z częścią opłat za mieszkanie przypadającą na powódkę stanowi to koszt około 750 zł miesięcznie. Powódka nie była wstanie określić ile miesięcznie przeznacza na swoje wyżywienie.

Do nieregularnych wydatków należy: zakup spodni – ok. 80 zł co pół roku, zakup obuwia zimowego– ok. 100 zł średnio raz na dwa lata, zakup obuwia na porę letnią – ok. 60 zł, zakup kurtki zimowej – ok. 200 zł, wymiana okularów korekcyjnych – 200 zł, wizyta u okulisty ok. 150-200 zł, wizyta u endokrynologa ok. 150-200 zł. Powódka nie ubiegała się o uzyskanie od pracodawcy dofinansowania do zakupu okularów korekcyjnych.

Powódka jest nadpobudliwa, boryka się z problemami związanymi z niedoczynnością tarczycy, stale zażywa hormony oraz zaleconą suplementację witamin (wit. D3 oraz selenu) na co przeznacza ok. 50 zł miesięcznie. Ponadto w ostatnim czasie zdiagnozowano u niej schorzenia o podłożu neurologicznym, co rodzi konieczność stałego przyjmowania zastrzyków, które nie są w żaden sposób refundowane, a ich koszt oscyluje w granicach 1000 zł od jednego zastrzyku. Powódka znajduje się obecnie we wstępnej fazie specjalistycznego leczenia i w tym momencie trudno jest oszacować nawet zbliżony okres, w którym będzie zachodziła konieczność przyjmowania kosztownych zastrzyków.

W okresie tegorocznych wakacji powódka była wraz z córką na kilkudniowym wyjeździe w G. co stanowiło koszt 1000 zł.

Powódka sprawuje codzienną opiekę nad małoletnią córką stron, która posiada orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności z uwagi na zdiagnozowaną w ubiegłym roku niepełnosprawność intelektualną w stopniu lekkim. Wobec małoletniej córki stron wydane zostało orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na trudności w nauce i konieczność specjalnej organizacji nauki i metod pracy. Powódka uczęszcza z małoletnią na wizyty do pedagoga i psychologa. Małoletnia poza zajęciami w świetlicy nie uczestniczy w dodatkowych zajęciach pozaszkolnych. Powódka przeznacza na utrzymanie córki kwotę 500 zł miesięcznie (na zakup leków, ubrań, witamin itp.). Z powodu narastających trudności w nauce, w najbliższym czasie małoletnia będzie zmuszona skorzystać z korepetycji z języka angielskiego i matematyki co kosztować będzie około 200 zł miesięcznie. Obecnie powódka nie korzysta z pomocy finansowej swojej matki ani brata, wszelkie opłaty ponosi samodzielnie.

Pozwany obecnie ma 41 lat, jest ogólnie zdrowy. Aktualnie jest zatrudniony w (...) Sp. z o.o.” na stanowisku operatora maszyn, pracuje w systemie trzyzmianowym. Zdarza się, że pracuje w czasie weekendów. Jego średnie miesięczne wynagrodzenie zasadnicze netto wynosi około 2.788 zł. Ponadto pozwany otrzymuje premię świąteczną przyznawaną w grudniu każdego roku w kwocie 700 zł netto. Poza wynagrodzeniem za pracę pozwany nie osiąga innego dochodu. Nie posiada długoterminowych zobowiązań finansowych, ani żadnych nieruchomości na wyłączną własność.

Pozwany uiszcza regularnie na rzecz małoletniej córki stron alimenty w kwocie po 750 zł miesięcznie.

Miesięczne wydatki pozwanego przedstawiają się następująco: wyżywienie – ok. 750 zł, witaminy i suplementy diety – 100 zł, odzież i obuwie – 50 zł, bilet miesięczny – 70 zł, telefon – 50 zł, Internet – 100 zł, kosmetyki – 150 zł, środki czystości – 100 zł, fryzjer – 10 zł miesięcznie, telewizja- 100 zł, co łącznie stanowi kwotę 1.480 zł.

Pozwany mieszka z bratem w mieszkaniu nabytym w drodze dziedziczenia po zmarłym ojcu. Opłaty za mieszkanie miesięcznie w części przypadającej na pozwanego wynoszą 338,50 zł (czynsz + woda- 400 zł miesięcznie, prąd- 80 zł miesięcznie, gaz- 80 zł miesięcznie, zakup opału, a to 2 tony węgla w okresie grzewczym rocznie - ok. 1400 zł, czyli w stosunku miesięcznym około 117 zł).

,Pozwany nie korzysta z dofinansowania do posiłków w pracy, ani z dodatkowych pakietów socjalnych u pracodawcy. Jedynie raz złożył wniosek o przyznanie córce paczek świątecznych. Pozwany zasadniczo nie wiedział o problemach zdrowotnych powódki, nie otrzymał od byłej żony jakiejkolwiek informacji o jej dolegliwościach zdrowotnych i konieczności wdrożenia kosztownego leczenia.

Dowód: akta sprawy II RC 1170/14, zaświadczenie o wynagrodzeniu powódki k. - 203 i 212, zaświadczenie o wynagrodzeniu pozwanego k. - 216, akta sprawy IV RC 554/18, harmonogram spłat kredytu k. 14-15, rachunki k. 16-27, umowa kredytowa k. 28-37, k. 42-50, rachunki k. 52-68, k. 89, k. 104-130, k. 132-156, k. 194-200, k. 201-202, k. 209-210, dokumentacja medyczna k. 157-162, k. 207-208, informacja Powiatowego Urzędu Pracy k. 175, k. 177-1790, k. 181-183, odpis umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego k. 189-193, zeznania świadka G. M. k. 204-204v, zeznania powódki k. 204v-205, zeznania pozwanego k. 205- 205v.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody przeprowadzone w sprawie, powyżej opisane. Zgromadzony materiał dowodowy oceniono jako spójny, logiczny i wzajemnie się uzupełniający. Większość twierdzeń stron zasadniczo odnajdowała swoje potwierdzenie w dokumentach przedłożonych do akt sprawy, których autentyczności nie kwestionowano. Świadek G. M. (matka pozwanego) w sposób wiarygodny odniosła się do aktualnej sytuacji życiowej i majątkowej pozwanego oraz do kwestii związanej z utrzymywaniem przez nią kontaktów z małoletnią córką stron.

Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanego w części dotyczącej jego miesięcznych wydatków na wyżywienie, które sąd uznaje za zawyżone – po zliczeniu wszystkich miesięcznych wypadków pozwanego, w tym raty alimentacyjnej na córkę, nie wystarczałoby zwyczaje pozwanemu środków, które pochodzą tylko z jednego źródła – wynagrodzenie za pracę.

Strony nie zgłaszały dalszych wniosków dowodowych, a Sąd uznał sprawę za wyjaśnioną do merytorycznego rozstrzygnięcia.

Sąd zważył.

M.-prawną podstawą żądania powódki stanowi przepis art.60 § 2 k.r.o..

Zgodnie z treścią art. 60 § 2 k.r.o.. jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

O tym, czy i które z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia, decyduje wyłącznie sentencja prawomocnego wyroku rozwodowego, nie można więc w procesie o alimenty powoływać się na winę współmałżonka, jeżeli nie przypisano mu winy w wyroku rozwodowym.

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu tezy XIII wytycznych alimentacyjnych z 1987r. wyraził pogląd, iż „przesłanką, od której zależne jest powstanie obowiązku alimentacyjnego małżonka ponoszącego wyłączną winę rozkładu pożycia, jest spowodowanie przez rozwód istotnego pogorszenia sytuacji materialnej małżonka niewinnego, nie mającego jednak cech niedostatku. Dla oceny, czy przesłanka istotnego pogorszenia sytuacji materialnej występuje, przeprowadzić należy porównanie każdorazowej sytuacji materialnej małżonka niewinnego z tym położeniem, jakie istniałoby, gdyby rozwód nie został orzeczony i gdyby małżonkowie kontynuowali pożycie

Przyczynianie się, o którym mowa art.60 § 2 k.r.o., powinno nastąpić „w odpowiednim zakresie”. W konkretnym przypadku zakres przyczyniania się małżonka wyłącznie winnego do zaspokajania „usprawiedliwionych potrzeb” będzie zależny od całokształtu okoliczności całej sprawy. Przy ocenie tej może być pomocne porównanie m.in. stopy życiowej, jaką obojgu rozwiedzionym małżonkom zapewniają ich możliwości zarobkowe i majątkowe.

W przypadku rozszerzonego obowiązku alimentacyjnego małżonka wyłącznie winnego zakres tego obowiązku zależy od jego możliwości zarobkowych i majątkowych, tak bowiem rozumie się użyte w § 2 określenie, że małżonek ten obowiązany jest przyczyniać się do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego „w odpowiednim zakresie” ( vide: uchwała Sądu Najwyższego Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 16 grudnia 1987 roku, III CZP 91/86, publikowana OSNC 1988/4/42).

W niniejszej sprawie przesłanką, od której uzależnione jest powstanie obowiązku alimentacyjnego po stronie pozwanego nie jest zatem stan niedostatku powódki, a istotne pogorszenie jej sytuacji materialnej spowodowanej przez rozwód, co w toku niniejszego postępowania należało wykazać.

Sąd uznał, że wyżej opisana przesłanka w postaci „istotnego pogorszenia sytuacji materialnej małżonka niewinnego rozkładowi pożycia małżeńskiego” zachodzi po stronie powódki, bowiem w sytuacji gdyby strony nadal pozostawały w związku małżeńskim to powódka korzystałaby również z wynagrodzenia pozwanego i żyłaby na wyższej stopie życiowej.

Wynagrodzenie powódki wynosi około 1600 zł miesięcznie netto i nie ma ona możliwości pracy w pełnym wymiarze lub podjęcia dodatkowej pracy z uwagi na konieczność osobistych starań o wychowanie i utrzymanie córki – niepełnosprawność intelektualna małoletniej. Z tych powodów sąd uznał za usprawiedliwione, że powódka pracuje w wymiarze czasu pracy ¾ etatu. Sytuacja pozwanego jest lepsza niż w czasie sprawy o rozwód, albowiem obecnie pracuje. Jego średnie miesięczne wynagrodzenie wynosi około 2.788 zł, co oznacza, że po odliczeniu raty alimentacyjnej na rzecz córki w wysokości 750 zł, pozostaje mu do dyspozycji kwota wyższa niż całe wynagrodzenie powódki.

W tych okolicznościach żądanie powódki należało uznać za usprawiedliwiane co do zasady, ale nie nadające się w całości do uwzględnia. Wskazać należy, ze wydatki związane z leczeniem na razie w dużej części są hipotetyczne i mają powstać w przyszłości, sąd zaś zobowiązany jest uwzględniać stan z chwili zamknięcia rozprawy. Wskazać należy, że koszty utrzymania powódki bez wyżywienia to kwota miesięcznie około 750 zł. Powódka na utrzymanie córki przeznacza około 500 zł miesięcznie, co jest wiarygodne, albowiem rata alimentacyjna pozwanego z pewnością nie pozwala na pokrycie wszystkich miesięcznych wydatków na utrzymanie córki stron. Do wyliczonych wydatków na utrzymanie powódki doliczyć należy także wydatki nieregularne w postaci zakupu ubrań, obuwia, czy rosnące wydatki na leczenie.

Bacząc na miesięczne wydatki pozwanego uznać należy, że może łożyć na utrzymanie powódki kwotę po 300 zł miesięcznie. Trzeba podkreślić, że powódka nie musi znajdować się w niedostatku, aby otrzymywać alimenty od pozwanego – małżonka wyłącznie winnego – ale też nie ma już prawa do równej stopy życiowej z pozwanym. Rata alimentacyjna ustalona na 300 zł miesięcznie pozostaje w korelacji z możliwościami majątkowymi i zarobkowymi pozwanego.

Mając na uwadze powyższe na mocy art.60 § 2 k.r.o. orzeczono jak w punkcie 1 wyroku, a w pozostałej części powództwo oddalono.

Mając na uwadze, że żądanie strony powodowej zostało częściowo uwzględnione na podstawie art. 100 k.p.c. wzajemnie zniesiono koszty zastępstwa procesowego.

Na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd odstąpił od obciążania stron kosztami postępowania, bacząc na sytuację makatkową stron i ich zobowiązania alimentacyjne.

O odsetkach na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat alimentacyjnych orzeczono w myśl przepisu art. 481 § 1 i 2 k.c.

Wyrokowi w punkcie 1 nadano rygor natychmiastowej wykonalności na zasadzie art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.

Rb., 28.11.2019r.

sędzia Katarzyna Rybczyńska