Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rybniku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2019r.

Sąd Rejonowy w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia sądu rejonowego Grażyna Kursa

Protokolant: Aldona Maciończyk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 listopada 2019r. w R.

sprawy z powództwa I. K. i małoletniej M. N. działającej przez matkę I. K.

przeciwko J. N.

o alimenty i podwyższenie alimentów

1)  zasądza od pozwanego J. N. na rzecz powódki I. K. alimenty w kwocie po 300 zł (trzysta złotych) miesięcznie płatne do dnia 10-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat począwszy od dnia 9 stycznia 2019r.;

2)  zasądza od pozwanego J. N. na rzecz małoletniej powódki M. N. alimenty w kwocie po 1420zł (tysiąc czterysta dwadzieścia złotych) miesięcznie płatne do rąk matki małoletniej powódki I. K. do dnia 10-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat począwszy od dnia 24 lipca 2019r., a to w miejsce alimentów ustalonych w ugodzie zawartej przed Sądem Rejonowym w Rybniku 27 lipca 2017r. w sprawie IV RC 271/17 po 1300zł;

3)  upoważnia powódkę I. K. do pobierania u pracodawcy pozwanego J. N. świadczeń z funduszu socjalnego przysługujących na rzecz małoletniej powódki M. N.;

4)  oddala powództwo w pozostałej części;

5)  wzajemne znosi koszty zastępstwa adwokackiego;

6)  odstępuje od obciążania pozwanego kosztami postępowania;

7)  nadaje wyrokowi w punkcie 1 i 2 rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt IV RC 11/19

UZASADNIENIE

Powódka I. K. początkowo domagała się zasądzenia alimentów od pozwanego J. N. na swoją rzecz w kwocie po 1.000 zł miesięcznie, następnie w pismach z 17 lipca 2019 roku i z 24 września 2019 roku zmodyfikowała żądanie wnosząc o alimenty na swoją rzecz w kwocie po 500 zł miesięcznie oraz o podwyższenie alimentów na rzecz małoletniej córki M. N. z kwoty po 1300 zł do kwoty po 1500 zł miesięcznie oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz małoletniej powódki 2,5 ton węgla, a także upoważnienie matki małoletniej do pobierania świadczeń z funduszu socjalnego.

W uzasadnieniu żądania matka małoletniej powódki i zarazem powódka, odnosząc się do żądania alimentów na swoją rzecz, wskazała, że od czasu rozwodu wzrosły jej koszty utrzymania, a także pogorszył się jej stan zdrowia. W ostatnim czasie zmuszona była zmienić pracę z uwagi na likwidację stanowiska pracy u poprzedniego pracodawcy, co wiąże się ze znacznym pogorszeniem jej sytuacji materialnej. Natomiast co do żądania podwyższenia alimentów na rzecz małoletniej córki podniosła, że drastycznie wzrosły jej koszty utrzymania. Małoletnia ma obecnie 14 lat, a jej miesięczne koszty utrzymania, bez udziału w opłatach za media, to 1665 zł. Pozwany sporadycznie, poza ratą alimentów, dokłada się rzeczowo do utrzymania córki. Jednorazowo dołożył kwotę 1000 zł do zakupu opału na zimę. Małoletnia otrzymuje od ojca kieszonkowe w wysokości 100 zł. Wskazała także, że pozwany zarabia średnio 7500 zł netto oraz otrzymuje kartki żywnościowe, a partnerka pozwanego także pracuje. (k. 3-4, k. 51v-52, k. 53-55).

W odpowiedzi na pozew oraz na rozprawie 31 lipca 2019 roku pozwany wniósł o oddalenie powództwa o alimenty na rzecz powódki oraz oddalenie powództwa o podwyższenie alimentów na rzecz małoletniej powódki. Wskazał również, że nie otrzymuje deputatu węglowego, a świadczenia z funduszu socjalnego są na bieżąco przekazywane na rzecz małoletniej, zatem uznaje w tej kwestii żądanie strony powodowej. W uzasadnieniu podkreślił, że sytuacja materialna powódki jest dobra. Otrzymuje ona wynagrodzenie za pracę w wysokości 3000 zł, posiada oszczędności, wyjeżdża z dziećmi na zagraniczne wakacje. W ostatnim czasie powódka kupiła samochód osobowy marki V. (...). Wskazał również, że poza przekazywaną kwotą alimentów na rzecz małoletniej powódki, ponosi także koszty jej utrzymania podczas kontaktów w kwocie ok. 400 zł miesięcznie. Pozwany ponadto przekazuje córce kieszonkowe, kupuje ubrania oraz ponosi koszty wyjazdów weekendowych. ( k. 42-44, 63).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Małoletnia powódka M. N. urodzona (...) pochodzi ze związku małżeńskiego powódki I. K. i pozwanego.

Mocą wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z 5 lipca 2016 roku w sprawie sygn. akt II RC 541/16 rozwiązano przez rozwód powódki z pozwanym z winy pozwanego, wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią powierzono matce, ograniczając władzę rodzicielską ojca do prawa współdecydowania o istotnych życiowych sprawach dziecka. Kosztami utrzymania małoletniej obciążono oboje rodziców i zasądzono od pozwanego na rzecz małoletniej alimenty w kwocie po 750 zł miesięcznie. Powyższym wyrokiem nie uregulowano kwestii alimentacyjnej na rzecz powódki.

Na mocy ugody zawartej przed Sądem Rejonowym w Rybniku 27 lipca 2017 roku zatwierdzonej postanowieniem z 27 lipca 2017 roku w sprawie sygn. akt IV RC 271/17 pozwany zobowiązał się do łożenia na rzecz córki alimenty w kwocie po 1300 zł miesięcznie. Niniejszą ugodą strony ustaliły również, że matka małoletniej ma prawo osobiście odbierać z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych wszelkie świadczenia należne pozwanemu na rzecz małoletniej.

Małoletnia w czasie ustalania ostatnich alimentów miała 12 lat.

(dowód: akta Sądu Okręgowego w Gliwicach OZ w R. II RC 541/16 k. 19-20, akta tut. Sądu IV RC 271/17 k. 30-30v)

Aktualnie małoletnia powódka ma 14 lat, jest dzieckiem ogólnie zdrowym. Miesięczne koszty utrzymania małoletniej powódki kształtują się na następująco:

- wyżywienie 500 zł,

- korepetycje 200 zł,

- telefon 35 zł,

- siłownia, basen 100 zł,

- wydatki szkolne 120 zł,

- odzież 150 zł,

- kosmetyki i środki czystości 150 zł,

- fryzjer 30 zł,

- wydatki związanych z urodzinami koleżanek i rodziny 120 zł.

Matka małoletniej powódki na zakup podręczników oraz artykułów szkolnych otrzymała kwotę 300 zł z programu „dobry start” oraz kwotę 350 zł z funduszu socjalnego w zakładzie pracy pozwanego.

Powódka ma 46 lat. Do 22 września 2019 roku pracowała na podstawie umowy o pracę na stanowisku specjalisty do spraw kadr i płac w firmie (...), otrzymując średnie miesięczne wynagrodzenie w wysokości ok. 3100 zł netto. Z uwagi na likwidację stanowiska 22 sierpnia 2019 roku otrzymała wypowiedzenie umowy o pracę. Od 23 września 2019 roku pracuje na stanowisku specjalisty do spraw kadr i płac w (...) Spółka z o.o. w G., a jej miesięczne wynagrodzenie wynosi 3800 zł brutto.

Powódka mieszka z córką, pełnoletnim synem oraz matką w domu stanowiącym własność powódki. Koszty mieszkaniowe kształtują się następująco: woda ok. 160 zł – 180 zł, telefon 115 zł, telewizja 40 zł, opał 5000 zł rocznie, ubezpieczenie domu 363 zł rocznie.

Pozostałe miesięczne koszty utrzymania powódki to: wyżywienie 500 zł, odzież i obuwie 100 zł, kosmetyki i środki czystości 150 zł.

W listopadzie 2018 roku powódka miała wypadek samochodowy, w związku z czym zmuszona była kupić samochód. Kupiła samochód marki V. (...) z 2010 roku za kwotę 25 000 zł. Samochód został częściowo sfinansowany z pieniędzy otrzymanych tytułem odszkodowania za wypadek samochodowy w kwocie 20 800 zł oraz tytułem odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu w kwocie 1000 zł. Powódka na paliwo przeznacza ok. 400 zł – 500 zł miesięcznie. Pozostałe koszty utrzymania samochodu to : ubezpieczenie OC ok. 404 zł rocznie, koszty przeglądu, serwisu i napraw ok. 2.500 zł rocznie

Powódka przeprowadziła remonty w domu, m.in. wyremontowała schody za kwotę 8500 zł, odnowiła ściany i naprawiła dach za kwotę 11 500 zł. Koszty remontów zostały pokryte częściowo z pieniędzy pożyczonych od matki powódki, a większość prac wykonał samodzielnie syn powódki.

Powódka korzysta z pomocy finansowej syna, który m.in. kupił dla niej meble oraz partycypuje w kosztach jej utrzymania, napraw i remontów w domu.

Stan zdrowia powódki od czasu rozwodu uległ znacznemu pogorszeniu. Powódka od lipca 2019 roku choruje na zapalenia łokcia i przeciążenie stawu kolanowego. Choruje także na schorzenia tarczycę. W związku z dolegliwościami uczęszcza na rehabilitację, jednakże z uwagi na długi czas oczekiwania na rehabilitację w ramach NFZ, korzysta z prywatnych wizyt, na lekarstwa przeznacza miesięcznie 100 zł. Koszt prywatnej wizyty u lekarza to kwota 150 zł jednorazowo. Powódka korzystała z zabiegów falą uderzeniową, jednorazowy koszt zabiegu to 75 zł. W grudniu na zabiegi na kolano wydała kwotę 400 zł.

Powódka wzięła kredyt, żeby spłacić kredyt zaciągnięty w trakcie małżeństwa w wysokości 50 000 zł, spłaca go w ratach po 52 zł miesięcznie.

(dowód: zeznania powódki k. 51v-52, 207v, zeznania świadka S. N. k. 206v-207, rachunki i faktury k. 5-18, 50, 89- 91, 121-122, 126, 132-145, 153-167, faktura za opał k. 23, skierowanie na rezonans wraz z fakturą k. 24-26, zaświadczenie o dochodach powódki k.49, 69, zeznania podatkowe powódki k. 70—87, dokumentacja lekarska k. 92-112, bankowe dowody wpłaty k. 118-120, umowa o kredyt za zakup towarów k. 123-125, informacja (...) SA k. 127, faktury i rachunki za remonty domu k. 146-152, rozwiązanie umowy o pracę k. 130, umowa o pracę k. 131, )

Pozwany ma obecnie 47 lat, pracuje jako górnik pod ziemią i otrzymuje miesięczne wynagrodzeniem rzędu 6000 zł netto. Nie uzyskuje żadnych innych dochodów, nie ma oszczędności. Posiada samochód marki V. z 2009 roku.

Od sierpnia 2019 roku pozwany pozostaje w związku małżeńskim z M. P.. Mieszkają wspólnie od 2018 roku w wynajmowanym mieszkaniu. Razem z pozwanym i jego żoną mieszka dziesięcioletni syn żony pozwanego, który otrzymuje alimenty w kwocie 800 zł miesięcznie. Żona pozwanego pracuje i zarabia wynagrodzenie na najniższej stawce krajowej.

Miesięczne koszty utrzymania pozwanego kształtują się następująco: wyżywienie ok. 1000 zł, środki czystości, kosmetyki 200 zł, odzież, obuwie 300 zł, telefon 130 zł, dojazdy do pracy 350 zł - 400 zł miesięcznie. Ubezpieczenie samochodu wynosi 500 zł rocznie.

Pozwany, poza ratą alimentacyjną, przelewa córce miesięcznie kwotę 100 zł oraz przekazuje kwoty rzędu ok. 50 zł. Pozwany kupił małoletniej w ramach prezentu świątecznego laptopa za kwotę 1000 zł oraz rower za kwotę ok. 1000 zł. Sporadycznie kupuje odzież dla małoletniej, m.in. żona pozwanego kupiła jej bluzkę, a pozwany kurtkę za kwotę 119 zł. Małoletnia spędza u pozwanego dwa weekendy w miesiącu, a na jej utrzymanie w tym czasie pozwany przeznacza ok. 100 zł. Pozwany zabiera córkę na wyjazdy weekendowe, zabrał ją również na wakacje do Turcji, koszt wyjazdu wyniósł ponad 2500 zł.

Pozwany przekazał powódce kwotę 1000 zł na poczet zakupu opału.

(dowód: zeznania pozwanego k.207, zeznania świadka M. P. k.206-206v, zaświadczenie o zarobkach k. 46-47vzeznanie podatkowe PIT-37 k. 70-73, potwierdzenia transakcji bankowych k. 58-61v, rachunki i faktury k. 42-64)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wymienione wyżej dowody w postaci zeznań stron, świadków i zebranych dokumentów, które uznał za wiarygodne, logiczne, spójne i wzajemnie się uzupełniające. Strony nie składały dalszych wniosków dowodowych, a Sąd uznał przeprowadzone postępowanie dowodowe za wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył co następuje.

Odnosząc się do żądania powódki wskazać należy, że materialno-prawną podstawę jej żądania stanowi przepis art. 60 § 2 k.r.o., zgodnie z którym jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

O tym, czy i które z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia, decyduje wyłącznie sentencja prawomocnego wyroku rozwodowego.

Orzeczenie rozwodu z winy jednego tylko z małżonków jest jednoznaczne z uznaniem go za wyłącznie winnego rozkładu pożycia w rozumieniu art. 60 k.r.o., i to także wtedy, gdy do rozkładu pożycia przyczyniły się inne okoliczności, nie zawinione przez żadnego z małżonków ( orzeczenie Sądu Najwyższego z 7 stycznia 1969 roku, II CR 528/68, OSNCP z 1969 r., nr 10, poz. 179).

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu tezy XIII wytycznych alimentacyjnych z 1987 roku wyraził pogląd, iż „przesłanką, od której zależne jest powstanie obowiązku alimentacyjnego małżonka ponoszącego wyłączną winę rozkładu pożycia, jest spowodowanie przez rozwód istotnego pogorszenia sytuacji materialnej małżonka niewinnego, nie mającego jednak cech niedostatku. Dla oceny, czy przesłanka istotnego pogorszenia sytuacji materialnej występuje, przeprowadzić należy porównanie każdorazowej sytuacji materialnej małżonka niewinnego z tym położeniem, jakie istniałoby, gdyby rozwód nie został orzeczony i gdyby małżonkowie kontynuowali pożycie.

Przyczynianie się, o którym mowa art. 60 § 2 k.r.o., powinno nastąpić „w odpowiednim zakresie”. W konkretnym przypadku zakres przyczyniania się małżonka wyłącznie winnego do zaspokajania „usprawiedliwionych potrzeb” będzie zależny od całokształtu okoliczności danej sprawy. Przy ocenie tej może być pomocne porównanie m.in. stopy życiowej, jaką obojgu rozwiedzionym małżonkom zapewniają ich możliwości zarobkowe i majątkowe.

W przypadku rozszerzonego obowiązku alimentacyjnego małżonka wyłącznie winnego zakres tego obowiązku zależy od jego możliwości zarobkowych i majątkowych, tak bowiem rozumie się użyte w § 2 określenie, że małżonek ten obowiązany jest przyczyniać się do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego „w odpowiednim zakresie”.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, należy uznać zgłoszone żądanie alimentacyjne za częściowo uzasadnione.

Gdyby powódka nadal pozostawała w związku małżeńskim z pozwanym, miałaby do dyspozycji swoje wynagrodzenie za pracę oraz wynagrodzenie za pracę pozwanego, które jest ponad dwukrotnie wyższe niż jej obecne dochody. Nie można jednak pominąć faktu, że pozwany łoży także alimenty na rzecz małoletniej córki stron oraz ma obowiązek wsparcia finansowego aktualnej żony, choć dysponuje ona możliwościami zarobkowymi.

Niewątpliwie od czasu orzeczenia rozwodu zmieniła się sytuacja materialna powódki. Zmuszona była zmienić pracę, w wyniku czego zmniejszyły się jej dochody. Pogorszył się również stan zdrowia powódki, co pociąga za sobą wydatki związane z leczeniem.

Reasumując powyższe Sąd doszedł do przekonania, że zgłoszone powództwo winno być uwzględnione do kwoty 300 zł miesięcznie. Środki te pozostają aktualnie w dyspozycji pozwanego i nie spowodują po jego stronie nadmiernego uszczerbku. Z kolei powódka, dysponując własnym wynagrodzeniem za pracę w wysokości 3800 zł brutto będzie mogła zaspokoić swoje potrzeby. Zważyć w tym miejscu należy, że obowiązek alimentacyjny wyłącznie winnego małżonka nie ma na celu wyrównania w pełni stopy życiowej stron.

Odnosząc się do żądania podwyższenia alimentów na rzecz małoletniej powódki, przytoczyć należy treść art. 138 k.r.o., który podaje, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Ustalenie czy nastąpiła zmiana stosunków następuje poprzez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami istniejącymi poprzednio podczas ustalania wysokości poprzednich alimentów.

Zakres świadczeń alimentacyjnych ustawodawca określił w art. 135 § 1 k.r.o., uzależniając go od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć potrzeby, których zaspokojenie zapewni podmiotowi uprawnionemu do alimentów odpowiedni rozwój fizyczny i duchowy. Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można przy tym - co wskazano w orzecznictwie Sądu Najwyższego - odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia te (usprawiedliwione potrzeby uprawnionego i możliwości majątkowe oraz zarobkowe zobowiązanego) w praktyce pozostają bowiem we wzajemnej zależności i obie te przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustaleniu przez sąd wysokości alimentów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969 roku, III CRN 350/69, OSNPG 1970/2/15). Przy ocenie zakresu obowiązku alimentacyjnego należy brać pod uwagę także usprawiedliwione potrzeby własne zobowiązanego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1975 roku, III CRN 330/75, LEX nr 7777). Górny pułap świadczeń alimentacyjnych będą wyznaczały każdorazowo możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego i to nawet w sytuacji, gdyby nie zaspokajały one w pełni usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (poruszone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 1972 roku, III CRN 470/71, Gazeta (...) 1972, nr 9)

Ostatnie rozstrzygnięcie w przedmiocie obowiązku alimentacyjnego na rzecz małoletniej powódki nastąpiło ponad dwa lata temu. Upływ tego okresu warunkował zmianą stosunków pomiędzy stronami. Bezspornym jest bowiem fakt, iż wraz z naturalnym rozwojem dziecka wzrastają także jego potrzeby. Małoletnia w trakcie ustalania ostatnich alimentów miała 12 lat. Obecnie ma 14 lat i pozostaje w fazie intensywnego wzrostu, co dodatkowo determinuje częstszą wymianę garderoby Sąd zmiarkował niektóre koszty utrzymania małoletniej powódki wskazane przez jej matkę, m.in. koszty wyżywienia małoletniej czy też koszty odzieży i obuwia, uznając je za zawyżone.

Matka małoletniej posiada również możliwości zarobkowe, jednakże nie można zapominać, iż obowiązek alimentacyjny względem uprawnionej realizuje ona także poprzez osobistą opiekę nad małoletnią.

Sytuacja pozwanego na przestrzeni tych dwóch lat uległa zmianie. Pozwany w sierpniu 2019 roku zawarł ponownie związek małżeński, osiąga dochody na poziomie ok. 6000 zł netto. Poprzednie alimenty zostały ustalone na mocy ugody, zatem nie sposób wskazać czy jego sytuacja majątkowa od tego czasu uległa istotnej zmianie, niemniej jednak dochód uzyskiwany przez pozwanego pozwala uwzględnić częściowo roszczenie strony powodowej. Zważywszy, że pozwany nie otrzymuje deputatu węglowego w naturze, Sąd zasądził na rzecz małoletniej powódki równowartość pieniężną ok. dwóch ton węgla w stosunku miesięcznym, podwyższając wysokość alimentów o120 zł. Sąd nie uwzględnił w całości żądania małoletniej powódki, bowiem pozwany, poza alimentami przekazuje również córce pieniądze na drobne wydatki, kupuje jej prezenty, niejednokrotnie o dużej wartości oraz zabiera na wyjazdy.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji w oparciu o przepisy 60 § 2 k.r.o. i art. 138 k.r.o. w zw. z art. 135 k.r.o.. Wobec uznania przez pozwanego żądania dotyczącego pobierania przez matkę małoletniej powódki świadczeń przysługujących pozwanemu na rzecz córki z funduszu socjalnego Sąd upoważnił matkę małoletniej do ich pobierania. W pozostałej części powództwo oddalono. O odsetkach na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat alimentacyjnych orzeczono w myśl przepisu art. 481 § 1 i 2 k.c., rygor natychmiastowej wykonalności nadano na mocy art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. Na mocy art. 102 k.p.c. odstąpiono od obciążania pozwanego kosztami postępowania. W oparciu o przepis art. 100 k.p.c. zniesiono wzajemnie koszty zastępstwa adwokackiego.