Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rybniku

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 1685/23

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

L. B.

W dniu 8 maja 2019 roku w R. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wprowadził w błąd przedstawiciela spółki (...) S.A. z siedzibą w W., co do zamiaru i możliwości wykonania umowy pożyczki gotówkowej nr (...) w kwocie 4000 złotych, w konsekwencji czego doprowadził spółkę (...) S.A. z siedzibą w W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 4000 złotych, przy czym czyn ten stanowi wypadek mniejszej wagi.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1. Oskarżony posiadał zatrudnienie na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w (...) S.A. Zakład (...) z siedzibą w K.. W dniu 24 kwietnia 2019 roku złożył wypowiedzenie ww. umowy o pracę, z zachowaniem okresu wypowiedzenia wynoszącego trzy miesiące. Następnie w dniu 8 maja 2019 roku złożył wniosek o przyznanie z (...) S.A. z siedzibą w B. pożyczki w kwocie 4.000 zł. We wniosku wskazał, że otrzymuje comiesięczne wynagrodzenie w wysokości 3.500 zł netto. W chwili złożenia wniosku znajdował się w okresie wypowiedzenia umowy o pracę. Ponadto posiadał dwa zobowiązania finansowe w instytucjach parabankowych. Wobec pozytywnego zaopiniowania wniosku, tego samego dnia doszło do zawarcia za pomocą formularza on-line umowy pożyczki gotówkowej nr (...) na kwotę 4.000 zł pomiędzy oskarżonym a przedstawicielem (...) S.A. z siedzibą w B.. Całkowita kwota do zapłaty z tytułu zawartej umowy wynosiła 7.980 zł, Kwota pożyczki w wysokości 4.000 zł została przekazana na rachunek bankowy w Banku (...) S.A., którego właścicielem był oskarżony. Pożyczka zgodnie z umową powinna była zostać spłacona w 30 ratach po 266 zł każda, w terminach wskazanych w harmonogramie spłat, stanowiącym załącznik do umowy. W trakcie trwania umowy pożyczki oskarżony uiścił trzy pełne raty po 266 zł. Ostatniej wpłaty dokonał w dniu 11 lipca 2019r., po czym zaprzestał wywiązywać się z zaciągniętego zobowiązania. W dniu 31 lipca 2019 roku zakończony został jego stosunek pracy z (...).

Następnie od 5 sierpnia 2019 roku podjął zatrudnienie w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. na okres próbny, z niższym wynagrodzeniem. Oskarżony utracił płynność finansową, miał problem ze spłatą zobowiązań finansowych zaciągniętych w instytucjach parabankowych, popadł w spiralę długów, posiadał siedmiu wierzycieli.

W dniu 17 listopada 2019 roku pokrzywdzony wypowiedział umowę pożyczki oskarżonemu – zadłużenie z tytułu pożyczki wyniosło 7.191,38 zł.

Od stycznia 2020 roku do lipca 2022 roku oskarżony dokonywał na rzecz pokrzywdzonego comiesięcznych wpłat w wysokości 20 zł, czterokrotnie w wysokości 30 zł oraz raz w kwocie 50 zł. Te drobne kwoty wpłacał do lipca 2022 roku, nie konsultując tego z pokrzywdzonym. Działania windykacyjne podjęte przez przedstawiciela pożyczkodawcy nie przyniosły żadnego rezultatu. Oskarżony w żaden sposób nie współpracował z windykatorem, nie wykazywał woli spłaty zadłużenia. Ignorował pisemne wezwania do zapłaty. Wizyty terenowe K. G., pod adresem wskazanym przez oskarżonego, tj. R., ul. (...) również nie przyniosły zamierzonych rezultatów. Nieruchomość była pustostanem, niezamieszkałym przez oskarżonego. Oskarżony nie odpowiadał na telefony, nie reagował na wiadomości tekstowe.

Pokrzywdzona złożyła pozew o zapłatę przeciwko oskarżonemu do Sądu Rejonowego w Rybniku. Sprawa zakończyła się umorzeniem postępowania na podstawie art. 177§ 1 pkt 6 kodeksu postępowania cywilnego (na skutek braku adresu powoda).

Swoim działaniem oskarżony wprowadził w błąd przedstawiciela spółki (...) S.A. z siedzibą w W., co do zamiaru i możliwości wykonania umowy pożyczki gotówkowej nr (...) w kwocie 4000 złotych, w konsekwencji czego doprowadził spółkę (...) S.A. z siedzibą w W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 4000 złotych.

Już po doręczeniu oskarżonemu aktu oskarżenia w sprawie, w dniu 6 listopada 2023 roku oskarżony oraz pokrzywdzony, w związku z wypowiedzeniem umowy pożyczki nr (...) zawarli ugodę, na mocy której oskarżony nie kwestionował skuteczności wypowiedzenia umowy oraz uznał swoje zobowiązanie w kwocie 11.274,54 zł. Ponadto zobowiązał się do zapłacenia części wierzytelności w kwocie 9.600 zł do dnia 10 listopada 2023 roku. Pożyczka została skutecznie spłacona przez oskarżonego w dniu 8 listopada 2023 roku.

częściowe wyjaśnienia oskarżonego

k. 197v-198

zeznania świadka A. P.

k. 248-248v

zeznania świadka W. T.

k. 125-126, 224-225

zeznania świadka K. G.

k.264-264v

zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa

k. 1-11

dane z (...)

k.13-18

dane z (...)

k. 25

dane z US

k. 28-35

dane z ZUS – u

k. 49-50

umowa pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 8.05.2019r. wraz z formularzem informacyjnym dotycząc kredytu konsumenckiego oraz wnioskiem o udzielnie pożyczki oraz harmonogramem wpłat

k. 107-117

świadectwo pracy wraz z umową o pracę

k. 147-155

potwierdzenie wykonania przelewów

k. 156-187

ugoda

188

dowód wpłaty

189

wykaz wpłat

191

dokumenty (...)

206-216

pisma (...)

222, 235

2. U oskarżonego nie stwierdzono choroby psychicznej ani upośledzenia umysłowego. Stwierdzono uzależnienie mieszane oraz organiczne zaburzenia nastroju. W czasie czynu oskarżony był w pełni zdolny do rozpoznania jego znaczenia i do pokierowania swoim postępowaniem.

opinia sądowo psychologiczna

opisania sądowo psychiatryczna

75-77

80-86

3. Oskarżony nie był dotychczas karany.

karta karna

263

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

------------

----------------------------------

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

---------------------------------

-------------------

-------

1.OCena DOWOdów

1.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

częściowe wyjaśnienia oskarżonego

Wyjaśnienia oskarżonego częściowo zasługują na wiarę w zakresie, w jakim znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym uznanym za wiarygodny. Przyznał, że zawarł umowę pożyczki, dokonał spłaty trzech rat, a następnie z uwagi na brak środków finansowych przestał regulować zadłużenie. Przyznał, że w dniu zawierania umowy posiadał inne zobowiązania finansowe. Potwierdził też, że utracił płynność finansową, spowodowaną m.in. zadłużeniem w instytucjach parabankowych. Zdaniem sądu w tej części wyjaśniania te ocenić należy jako szczere i spontaniczne.

1

zeznania świadka K. G.

Zeznania ówczesnego przedstawiciela (...) S.A. zajmującego się procedurą windykacyjną są spójne, konsekwentne i logiczne, a nadto znajdują odzwierciedlenie w zebranej dokumentacji. Podkreślił, że oskarżony nie kontaktował się z pożyczkodawcą w celu uregulowania zadłużenia, nie wykazywał żadnej woli spłaty zadłużenia. Podjęte przez niego działania windykacyjne nie przyniosły żadnego rezultatu. Oskarżony nie odpowiadał na telefony, nie reagował na wiadomości tekstowe.

1

zeznania A. P.

Świadek, jako ówczesny przedstawiciel pokrzywdzonej spółki złożył zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa, niemniej jednak nie pamiętał okoliczności przedmiotowej sprawy. Jednocześnie w logiczny sposób przedstawił okoliczności, które mogły wzbudzić w nim przypuszczenie popełniania oszustwa przez pożyczkobiorcę. Zeznania świadka mają oparcie w zeznaniach W. G. i W. T., a także w dowodach z dokumentów. Sąd nie powziął żadnych wątpliwości co do ich wiarygodności.

1

zeznania świadka

W. T.

Brak podstaw do podważania wiarygodności zeznań świadka, który zajmował się gromadzeniem potrzebnych dokumentów i przekazaniem ich do działu dokonującego weryfikacji wniosku pod kątem zdolności kredytowej. Dokładnie zrelacjonował przebieg zawarcia umowy krótkoterminowej pożyczki, wskazywał na warunki zawarcia umowy pożyczki przez Internet oraz na kwotę udzielonej pożyczki. Opisał również bezskuteczność podjętych działań windykacyjnych wobec oskarżonego, w tym okoliczność, że dom, który oskarżony wskazał jako adres zamieszkania i adres korespondencyjny okazała się być pustostanem.

1

zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa

Brak podstaw do kwestionowania wiarygodności dokumentu prywatnego.

1

świadectwo pracy wraz z umową o pracę

potwierdzenie wykonania przelewu dowód wpłaty

wykaz wpłat

dane z (...)

Brak podstaw do kwestionowania wiarygodności dokumentów prywatnych.

1

pisma (...)

Brak podstaw do kwestionowania wiarygodności dokumentu.

1

dokumenty (...)

umowa pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 8.05.2019r. wraz z formularzem informacyjnym dotycząc kredytu konsumenckiego oraz wnioskiem o udzielnie pożyczki oraz harmonogramem wpłat

ugoda

Brak podstaw do kwestionowania wiarygodności dokumentu urzędowego sporządzonego przez uprawnione do tego osoby i instytucje.

1

dane z US

dane z ZUS – u

Brak podstaw do kwestionowania wiarygodności dokumentów urzędowych sporządzonych przez uprawnione do tego osoby i instytucje.

3

karta karna

Dokument urzędowy, brak podstaw do kwestionowania wiarygodności

1

informacja (...)

Brak podstaw do kwestionowania wiarygodności dokumentu prywatnego.

2

opinia sądowo psychologiczna

opisania sądowo psychiatryczna

Opinie jasne, pełne, wewnętrznie niesprzeczne, oparte na fachowej wiedzy i doświadczeniu biegłych.

1.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1

częściowe wyjaśnienia oskarżonego L. B.

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego, w których twierdził, że nie miał zamiaru oszukać pokrzywdzonego. Próbował wytłumaczyć swoje zachowanie problemami finansowymi spowodowanymi popadnięciem przez niego w spiralę długów. Wskazywał na dokonywane przez niego wpłaty na miarę jego możliwości finansowej. Tymczasem zachowanie oskarżonego po zaciągnięciu zobowiązania w (...) polegające na braku regulowania zobowiązania w pełnej wysokości rat, unikaniu kontaktu z wierzycielem, ignorowaniu wezwań do zapłaty uznać należy za zamierzone. Oskarżony dokonywał drobnych wpłat stanowiących zaledwie kilka bądź kilkanaście procent kwoty pełnej raty i w tym zachowaniu nie sposób dostrzec jakiejkolwiek chęci wywiązania się z zaciągniętego zobowiązania w sposób dobrowolny i ugodowy. W chwili zawarcia pożyczki znajdował się w okresie wypowiedzenia umowy o pracę (które zresztą sam złożył), posiadając już zobowiązania finansowe, musiał się zatem liczyć z utratą płynności finansowej, podejmując pracę za niższe wynagrodzenie niż uzyskiwane wcześniej. Jego relacja w tym zakresie zmierzała wyłącznie do uniknięcia bądź zminimalizowania odpowiedzialności karnej za zarzucany występek.

1.PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

1.3.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

--------

-----------------

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

--------------

☐

1.4.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

1

L. B.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Przestępstwo oszustwa określone w art. 286 § 1 kk polega na wprowadzeniu innej osoby w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, czym doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem. Należy przy tym podkreślić, że nie każde doprowadzenie innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem stanowi oszustwo. Zachodzi ono tylko wówczas, gdy sprawca działał w określony sposób, mianowicie wprowadzając w błąd, polegający na podjęciu podstępnych zabiegów prowadzących do wywołania u pokrzywdzonego mylnego wyobrażenia o rzeczywistości. Jak wskazuje się w orzecznictwie, przypisanie przestępstwa z art. 286 § 1 kk wiąże się z wykazaniem, że sprawca obejmował swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim kierunkowym wprowadzenie w błąd innej osoby oraz to, że doprowadza ją w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia. Dla uznania, iż doszło do wprowadzenia w błąd, wystarczające jest każde, jakiekolwiek działanie, które może doprowadzić do powstania błędnego wyobrażenia o rzeczywistości u osoby rozporządzającej mieniem (por. wyrok Sądu Najwyższego z 26.06.2003r., V KK 324/02, LEX nr 80291).

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że oskarżony w dniu 8 maja 2019 roku w R. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wprowadził w błąd przedstawiciela spółki (...) S.A. z siedzibą w W., co do zamiaru i możliwości wykonania umowy pożyczki gotówkowej nr (...) w kwocie 4000 złotych, w konsekwencji czego doprowadził spółkę (...) S.A. z siedzibą w W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 4000 złotych, w wyniku czego pokrzywdzony poniósł szkodę w wysokości 4.000 złotych. Sąd uznał, że czyn ten stanowił wypadek mniejszej wagi, a zatem wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 3 k.k. Sąd zatem zmienił kwalifikację prawną przypisanego oskarżonemu czynu.

Oskarżony działał umyślnie z zamiarem bezpośrednim, kierunkowym - w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Z okoliczności sprawy wynika, że niewątpliwie od samego początku nie miał zamiaru regulowania pożyczki, uiścił bowiem tylko trzy raty przewidziane harmonogramem spłat, następne wpłaty opiewały na kwotę 20 zł, 30 zł, jedna w wysokości 50 zł. Już w chwili zawarcia rzeczonej umowy posiadał dwa zobowiązania finansowe wobec instytucji parabankowych. Działał świadomie w zakresie zawarcia umowy, będąc już w tym czasie w okresie wypowiedzenia umowy o pracę, zatem był świadomy grożącej mu utraty płynności finansowej, a mimo tego zaciągnął kolejne zobowiązanie. Oskarżony w świetle zasad doświadczenia życiowego powinien zdawać sobie sprawę z tego, że zaciągnął zobowiązanie, nie mając nawet pewności co do tego, czy w trakcie jego istnienia będzie posiadał jakiekolwiek środki na dokonanie jego spłaty. Również postawa oskarżonego w zakresie niedotyczącym jego możliwości finansowych, lecz faktycznych czynności podejmowanych w toku spłaty zobowiązania, świadczyła o zamiarze postępowania oszukańczego. Oskarżony w żaden sposób nie współpracował z windykatorem, nie wykazywał woli spłaty zadłużenia, ignorował pisemne wezwania do zapłaty. Jednocześnie, wizyty terenowe K. G., pod adresem wskazanym przez oskarżonego również nie przyniosły zamierzonych rezultatów. Oskarżony nie powiadomił o zmianie miejsca pobytu, nie odpowiadał na telefony, nie reagował na wiadomości tekstowe, nie starał się o prolongatę terminu spłaty zadłużenia.

Zdaniem sądu, gdyby oskarżony - jak twierdzi - nie regulował rat pożyczki z uwagi na trudną sytuację finansowo-osobistą, podjąłby choćby próbę nawiązania kontaktu z pożyczkodawcą celem wyjaśnienia powstałych trudności, starałby się o odroczenie spłaty zadłużenia czy też ustalenie innego harmonogramu spłat. Tymczasem w jego zachowaniu nie sposób było dostrzec jakiejkolwiek chęci wywiązania się z zaciągniętego zobowiązania w sposób dobrowolny i ugodowy. Jak stwierdził Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 29 sierpnia 2013r. w sprawie II Aka 122/13, ustalając zamiar sprawcy oszustwa przy zawieraniu umowy pożyczki, należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności, na podstawie, których można wyprowadzić wnioski dotyczące realności wypełnienia obietnic złożonych przez sprawcę osobie rozporządzającej mieniem, w szczególności jego możliwości finansowe, skalę przyjętych zobowiązań, zachowanie sprawcy przy otrzymaniu pieniędzy, jego stosunek do rozporządzającego mieniem w związku z upływem terminów płatności, zmian w sytuacji materialnej sprawcy na niekorzyść oraz przyczyn takiego stanu rzeczy. Podkreślić należy, iż dla przypisania oszustwa nie jest konieczne ustalenie, że sprawca miał zamiar niezwrócenia długu, wystarczy stwierdzić, że zamierzał zwrócić dług na innych warunkach, niż strony uzgodniły (wyr. SA w Szczecinie z 2.10.2015 r., II AKa 157/15, Legalis; wyr. SN z 2.10.2015 r., III KK 148/15, Legalis; post. SN z 14.5.2019 r., II KK 265/18, Legalis; wyr. SA w Białymstoku z 26.4.2019 r., II AKa 210/18, Legalis; wyr. SA w Lublinie z 18.5.2021 r., II AKa 72/21, Lex Nr 3403016). Tym samym dokonywane przez niego bardzo drobne wpłaty w żadnym wypadku nie świadczą o jego zamiarze spłaty długu.

Podkreślenia wymaga, że o przyjęciu wypadku mniejszej wagi decydują przedmiotowe i podmiotowe znamiona czynu, ze szczególnym uwzględnieniem tych elementów, które są charakterystyczne dla danego rodzaju przestępstw. Wśród znamion strony przedmiotowej istotne znaczenie mają w szczególności: rodzaj dobra, w które godzi przestępstwo, sposób działania sprawcy, użyte środki, charakter i rozmiar wyrządzonej szkody, czas, miejsce i inne okoliczności popełnienia czynu oraz odczucie szkody przez pokrzywdzonego. Wśród elementów strony podmiotowej istotne są: stopień zawinienia, motywacja i cel działania sprawcy. Wypadek mniejszej wagi to sytuacja, w której okoliczności popełnienia przestępstwa charakteryzują się przewagą elementów łagodzących, które sprawiają, że czyn nie przybiera zwyczajnej postaci, lecz zasługuje na znacznie łagodniejsze potraktowanie. W okolicznościach niniejszej sprawy, zdaniem sądu, zasadnym było przyjęcie wypadku mniejszej wagi, zważywszy na wartość szkody oraz okoliczność, że oskarżony w całości ją naprawił, aczkolwiek dopiero po doręczeniu mu odpisu aktu oskarżenia w sprawie.

☐

x

1.5.  Warunkowe umorzenie postępowania

1

L. B.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

1.6.  Umorzenie postępowania

-------------------

---------------------------------------

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------

☐

1.7.  Uniewinnienie

--------------------

-----------------------------------

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

--------------------------------------------

1.KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

L. B.

2

1

Dla wzmożenia wychowawczego oddziaływania na oskarżonego orzeczono na mocy art. 67 § 3 kk świadczenie pieniężne w kwocie 500 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

1.1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

-------

-------

--------

------------

1.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

-------------------------------------

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 629 kpk i art. 7 ustawy z dnia 23. czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych sąd zasądził
od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe obejmujące opłatę w wysokości 80 złotych i wydatki postępowania w wysokości 1219 złotych (koszty opinii biegłych psychiatrów i psychologa – 1.179 zł, ryczałt za doręczenia – 2x20 zł), uznając, że może on ponieść ww. należności na rzecz Skarbu Państwa bez nadmiernego uszczerbku dla swojej sytuacji materialnej.

1.1Podpis

Sędzia Sądu Rejonowego Joanna Kucal