Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rybniku

POSTANOWIENIE

Dnia 17 lipca 2019 r.

Sąd Rejonowy w Rybniku II Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSR Michalina Stabla

Protokolant:

st. sekr. sądowy Agnieszka Klimiuk

po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 2019 r. w Rybniku na rozprawie

sprawy z wniosku (...) S.A. w W.

z udziałem R. S.

o ustanowienie służebności przesyłu

postanawia:

1.  na nieruchomości uczestnika postępowania R. S., zapisanej w księdze wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Rybniku, stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...), położonej w R. przy ul. (...), ustanowić na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. służebność przesyłu o powierzchni 23 metra kwadratowego, której usytuowanie zaznaczone zostało na mapie do ustalenia służebności gruntowych, stanowiącej załącznik do opinii biegłego geodety S. B. z dnia 19 października 2018 r., polegającą na prawie do korzystania z usytuowanych na wyżej wymienionej nieruchomości infrastruktury telekomunikacyjnej, tj. studni kablowej wraz z infrastrukturą podziemną zgodnie z ich przeznaczeniem, przeprowadzenia modernizacji, konserwacji i remontów oraz swobodnym dostępie do tych urządzeń za okresowym, rocznym wynagrodzeniem, płatnym na rzecz każdoczesnego właściciela przedmiotowej nieruchomości w wysokości 566,14 zł (pięćset sześćdziesiąt sześć złotych 14/100), płatnym w terminie do dnia 30 stycznia każdego roku z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku opóźnienia w płatności rocznego wynagrodzenia, przy czym wynagrodzenie za rok 2019 w wysokości 283,07 zł (dwieście osiemdziesiąt trzy złote 07/100) płatne będzie w terminie 30 dni od daty prawomocności postanowienia;

2.  mapę do ustalenia służebności gruntowych z dnia 19 października 2018 roku, stanowiącą załącznik do opinii sądowej biegłego geodety S. B. z dnia 19 października 2018 roku uczynić integralną częścią niniejszego postanowienia;

3.  ustalić, że każdy z zainteresowanych ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie;

4.  nakazać pobrać od wnioskodawcy (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Rybniku) kwotę 2.668,41 zł (dwa tysiące sześćset sześćdziesiąt osiem złotych 41/100) tytułem pokrycia kosztów opinii biegłych.

Sygn. akt II Ns 45/18

UZASADNIENIE

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniosła o ustanowienie na swoją rzecz na nieruchomości gruntowej, stanowiącej przedmiot własności uczestnika postępowania R. S., położonej w R. składającej się z działki ewidencyjnej o numerze (...), dla której Sąd Rejonowy w Rybniku VII Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), odpłatnej służebności przesyłu, polegającej na prawie korzystania z usytuowanych na wyżej wymienionej nieruchomości infrastruktury telekomunikacyjnej tj. studni kablowej wraz z infrastrukturą podziemną zgodnie z ich przeznaczeniem, przeprowadzenia modernizacji, konserwacji i remontów oraz swobodnym dostępie do nich za jednorazowym wynagrodzeniem w wysokości 2.140,00 zł.

W uzasadnieniu wskazano, że na przedmiotowej nieruchomości (...) S.A. z siedzibą w W. obecnie (...) S.A. z siedzibą w W. wybudowała zgodnie z wymaganymi w tamtym czasie przepisami prawa budowlanego urządzenia telekomunikacyjne w postaci studni telekomunikacyjnej wraz z infrastrukturą podziemną. Obecnie na nieruchomości uczestnika posadowiona jest infrastruktura telekomunikacyjna stanowiąca własność przedsiębiorcy przesyłowego, a właściciel odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, która jest konieczna dla właściwego korzystania z urządzeń wnioskodawcy o których mowa w art. 49 § 1 k.c.

W odpowiedzi na wniosek uczestnik postępowania przychylił się do ustanowienia na przedmiotowej nieruchomości służebności przesyłu za okresowym rocznym wynagrodzeniem w wysokości 3.000 zł.

W uzasadnieniu podniósł, iż co do zasady zgadza się na ustanowienie służebności przesyłu na nieruchomości stanowiącej jego własność, domagając się zawarcia w treści postanowienia kończącego, iż ustanowienie odpłatnej służebności przesyłu ma polegać na:

- trwałym korzystaniu ze znajdujących się na nieruchomości urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej w postaci kanalizacji i studni kablowej, z obowiązkiem każdorazowego doprowadzenia nieruchomości do stanu pierwotnego, po wykonaniu ewentualnych robót,

- eksploatacji wskazanej infrastruktury, w tym m.in. wykonywania przeglądów, konserwacji, remontów, usuwania uszkodzeń i awarii, przebudowy, wymiany urządzeń oraz demontażu i usuwania elementów tej infrastruktury, w pasie gruntu, z obowiązkiem każdorazowego doprowadzenia nieruchomości do stanu pierwotnego, po wykonaniu ewentualnych robót,

- wejściu na nieruchomość wyłącznie w celu wykonywania robót związanych z eksploatacją , konserwacją, modernizacją oraz wszelkimi naprawami i remontami w tym w szczególności: usuwania awarii, przeprowadzania remontu, konserwacji, dozoru, pomiarów okresowych lub modernizacji, z obowiązkiem każdorazowego doprowadzenia terenu do stanu przed robotami, po wykonaniu ewentualnych robót ziemnych na tym terenie, wyłącznie w obrębie pasa zajętego przez infrastrukturę (...) S.A.

Ostatecznie na rozprawie w dniu 10 lipca 2019r. pełnomocnik wnioskodawcy wskazał, że wnosi o orzeczenie służebności przesyłu zgodnie z treścią wniosku.

W odpowiedzi na powyższe pełnomocnik uczestnika postępowania domagał się aby służebność była wykonywana w ten sposób, aby uczestnik był na 24 h przed wejściem na nieruchomości pracowników wnioskodawcy informowany o tym fakcie.

Ponadto pełnomocnicy stron zgodnie ustalili, aby roczne wynagrodzenie było płatne do dnia 30 stycznia każdego roku, zaś wynagrodzenie za rok 2019 było płatne w terminie 30 dni od daty prawomocności postanowienia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Uczestnik postępowania R. S. jest właścicielem nieruchomości gruntowej zabudowanej w R., województwo (...) w obrębie R., mapa 7 działka nr (...) o powierzchni ewidencyjnej 0,3711 ha, stanowiąca zabudowany obszar zapisany w księdze wieczystej (...). Nieruchomość przy ul. (...). K. 34 i ks. (...), położona w terenach przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną oraz w terenach zabudowy usługowej. Przy południowo – zachodniej granicy przebiega przedmiotowa sieć telekomunikacyjna ze studnią kablową.

dowód: mapa zasadnicza z naniesionym przebiegiem infrastruktury telekomunikacyjnej (k.5), odpis KW nr (...) (k.18-22), opinia wraz z załącznikiem biegłego sądowego S. B. (k. 77 - 112).

Biegły z zakresu geodezji oraz rzeczoznawca majątkowy S. B. ustalił, iż powierzchnia pasa służebności wynosi 23 m ² i biegnie w odległości 0,5 m od obrysu urządzenia oraz pasa o szerokości 1,2 m wzdłuż sieci. Ponadto biegły wskazał, iż powstaje obszar zawarty pomiędzy siecią, a zachodnią granicą działki o powierzchni 32 m ², na którym następuje ograniczenie możliwości korzystania przez właściciela z uwagi na lokalizację i przebieg przedmiotowej sieci w głębi jego działki.

dowód: opinia wraz z załącznikiem biegłego sądowego S. B. (k. 77 - 112).

Zgodnie z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego działka nr (...) znajduje się w strefie oznaczonej na rysunku planu symbolem A40.U (MPZP 1) – tereny zabudowy usługowej oraz w strefie oznaczonej na rysunku planu symbolem B MN (MPZP (...) 2005) – tereny zabudowy mieszkaniowej o niskiej intensywności i jednorodzinnej.

Biegły sądowy z zakresu geodezji i wyceny nieruchomości ustalił wysokość okresowego, rocznego wynagrodzenia należnego uczestnikowi postępowania na kwotę 566 zł.

Biegły w opinii uzupełniającej wyjaśnił, że nie można rozdzielać składników na wynagrodzenie i składnik odszkodowawczy. Podał, że w niniejszej sprawie uwzględnił obniżenie wartości jako skutek lokalizacji sieci przedsiębiorcy na nieruchomości uczestnika. W ocenie biegłego lokalizacja sieci przedsiębiorcy przesyłowego wywołuje w przedmiotowym przypadku bezpośredni skutek negatywny dla wartości prawa własności gruntu, poprzez ograniczenie możliwości jego wykorzystania. Skutek ten powinien zostać odzwierciedlony w kwocie wynagrodzenia za ustanowienie tego prawa. W dalszej części uzasadnienia swojego stanowiska wskazał, że wynagrodzenie za obciążenie nieruchomości służebnością przesyłu musi być indywidualizowane stosownie do istotnych dla jego określenia okoliczności konkretnego przypadku. Biegły w odpowiedzi na zarzut wnioskodawcy wykonał ponownie obliczenia, dla jednoznacznego wyodrębnienia składników wynagrodzenia. Podczas wykonywanych obliczeń biegły stwierdził, że w ich końcowej fazie, w tabeli na str. 27, błędnie dwukrotnie przemnożył przez wskaźnik U, co skutkowało błędnym wynikiem końcowym wysokości rocznego wynagrodzenia. Prawidłowa kwota, obliczona zgodnie z zamieszczonymi i opisaną metodologią wynosi 566 zł. Dodatkowo biegły stwierdził, że roczne wynagrodzenie oszacowane na wyżej wskazaną kwotę zawiera składnik odszkodowawczy w wysokości 543,62 zł i kwotę 22,52 zł rocznie za korzystanie dla celów przesyłania. Ustosunkowując się do podniesionych zarzutów co do sposobu w jaki sieć przedsiębiorcy przebiega przez obciążoną nieruchomość biegły wskazał, że w przedmiotowym przypadku sieć przebiega w głębi nieruchomości i w ocenie biegłego należy uwzględnić ograniczenia w obszarze pomiędzy siecią a zachodnią granicą działki, ponieważ są one bezpośrednim skutkiem lokalizacji sieci przedsiębiorcy. Wskazał, że strefa ta została opisana w operacie jako strefa 2, która nie stanowi pasu służebności, w jej obszarze przedsiębiorca nie korzysta w celu przesyłania mediów, jednak ograniczenia które istnieją w korzystaniu z tego obszaru wynikają bezpośrednio również z lokalizacji przedmiotowej sieci. Nadto wskazał, iż zarzut że istnieje tam również ciepłociąg jest chybiony.

dowód: opinia uzupełniająca biegłego S. B. – k. 130 – 133.

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek zasługiwał na uwzględnienie w całości zarówno odnośnie samego żądania ustanowienia służebności przesyłu, jak i w zakresie wysokości wynagrodzenia.

Na wstępie rozważań należy wskazać, że zgodnie z art. 49 § 1 k.c. urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.

Zgodnie z regulacją art. 305 ^[1] k.c. nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia o których mowa w art. 49 § 1 k.c. prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Zgodnie z kolei z art. 305 ² § 1 kc jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowieniu służebności przesyłu, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 , przedsiębiorca może żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem. W myśl § 2 tego przepisu jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu.

W omawianej sprawie wnioskodawca, będący przedsiębiorcą wniósł o ustanowienie służebności przesyłu, zaś uczestnik postępowania również wyraził zgodę. Kwestią sporną pozostawała natomiast ostateczna treść służebności. Uczestnik domagał się by w treści służebności był wpisany zakaz wjazdu na teren uczestnika samochodami oraz aby uczestnik był na 24 h przed wejściem na jego nieruchomość pracowników wnioskodawcy informowany o tym fakcie. Takie określenie służebności Sąd uznał za niedopuszczalne, bowiem wnioskodawca jako przedsiębiorca telekomunikacyjny w razie zaistnienia awarii musi działać natychmiast, a co za tym idzie nie jest w stanie z 24 h wyprzedzeniem informować uczestnika o planowanych pracach na przedmiotowej nieruchomości.

Cytowany wyżej przepis art. 305 ² kc przewiduje wprost wynagrodzenie jako świadczenie ekwiwalentne przedsiębiorcy na rzecz właściciela nieruchomości.

Zasada odpłatnego ustanowienia służebności przesyłu oznacza, że określenie wysokości i rodzaju wynagrodzenia jest elementem koniecznym orzeczenia kształtującego, a ustanowienie służebności i obciążenie obowiązkiem zapłaty wynagrodzenia musi nastąpić jednocześnie.

Niestety nie ma żadnych ustawowych wskazówek, jak określić wysokość tego wynagrodzenia. Przyjęta przez biegłego sądowego S. B. koncepcja zakładająca wyliczenie wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu sposobem porównawczym, metodą korygowania ceny średniej zdaniem Sądu jest w pełni zasadna i znajduje swoje potwierdzenie w linii orzeczniczej Sądu Najwyższego. Przy określeniu wysokości tego wynagrodzenia biegły słusznie wziął pod uwagę zakres obciążenia nieruchomości wnioskodawcy służebnością, przeznaczenie tej zajętej nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, trwałe ograniczenie uczestnika w sposobie korzystania z nieruchomości, wpływu urządzeń na zmianę walorów użytkowych tej nieruchomości, obniżenie wartości nieruchomości obciążonej.

Wnioskodawca w toku postępowania dowodowego wykazał zaistnienie wszystkich przesłanek ustawowych koniecznych dla ustanowienia służebności przesyłu na nieruchomości gruntowej, stanowiącej przedmiot własności uczestnika postępowania R. S., położonej w R. składającej się z działki ewidencyjnej o numerze (...), dla której Sąd Rejonowy w Rybniku VII Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...).

Zgodnie z kolei z treścią postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2014 roku, sygn. V CZ 34/14 w przypadku żądania przez właściciela nieruchomości ustanowienia służebności przesyłu za odpowiednim wynagrodzeniem na podstawie art. 305 ² § 2 k.c, niewątpliwie do istoty sprawy należą ustalenie treści służebności i wysokość należnego w zamian wynagrodzenia.

Mając zatem na względzie powyższe, Sąd na nieruchomości uczestnika postępowania R. S., zapisanej w księdze wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Rybniku, stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...), położonej w R. przy ul. (...), ustanowił na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. służebność przesyłu o powierzchni 23 metra kwadratowego, której usytuowanie zaznaczone zostało na mapie do ustalenia służebności gruntowych, stanowiącej załącznik do opinii biegłego geodety S. B. z dnia 19 października 2018 r., polegającą na prawie do korzystania z usytuowanych na wyżej wymienionej nieruchomości infrastruktury telekomunikacyjnej, tj. studni kablowej wraz z infrastrukturą podziemną zgodnie z ich przeznaczeniem, przeprowadzenia modernizacji, konserwacji i remontów oraz swobodnym dostępie do tych urządzeń za okresowym, rocznym wynagrodzeniem, płatnym na rzecz każdoczesnego właściciela przedmiotowej nieruchomości w wysokości 566,14 zł (pięćset sześćdziesiąt sześć złotych 14/100), płatnym w terminie do dnia 30 stycznia każdego roku z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku opóźnienia w płatności rocznego wynagrodzenia, przy czym wynagrodzenie za rok 2019 w wysokości 283,07 zł (dwieście osiemdziesiąt trzy złote 07/100) płatne będzie w terminie 30 dni od daty prawomocności postanowienia.

Ponadto Sąd uczynił mapę do ustalenia służebności gruntowych z dnia 19 października 2018 roku, stanowiącą załącznik do opinii sądowej biegłego geodety S. B. z dnia 19 października 2018 roku uczynić integralną częścią niniejszego postanowienia.

Sąd za właściwe przyjął wynagrodzenie wyliczone przez biegłego z zakresu (...) wyliczone rzetelnie oraz sporządzone w oparciu o wiedzę i doświadczenie biegłego, w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami prawa. Biegły szczegółowo wyjaśnił zarówno sposoby jak i zasady, którymi kierował się przy wyliczeniu wynagrodzenia. Wyliczenie to, jak i cała opinia biegłego główna i uzupełniająca sporządzona została w oparciu o wiedzę i doświadczenie biegłego, który w sposób logiczny i konsekwentny uzasadnił swoje stanowisko. Sąd zasądził wynagrodzenie w wysokości 566 zł. Oszacowane wynagrodzenie na wyżej wskazaną kwotę zawiera składnik odszkodowawczy w wysokości 543,62 zł i kwotę 22,52 zł rocznie za korzystanie dla celów przesyłania.

O kosztach Sąd rozstrzygnął po myśli art. 520 § 1 kpc, ustalając iż każdy z zainteresowanych ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie.

Ponadto Sąd zasądził od wnioskodawcy (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 2.668,41 zł tytułem pokrycia kosztów opinii biegłego. Sąd uznał, iż wnioskodawca był w o wiele większym stopniu zainteresowany wynikiem postępowania, dlatego też głównie on został obarczony kosztami sporządzonej opinii przez biegłego.

R., dnia 01.08. 2019r.