Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rybniku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 kwietnia 2018 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku II Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Agnieszka Westwal
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Mirosława Andrzejak

po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2018 roku w Rybniku

sprawy z powództwa P. M., R. M.

przeciwko M. S. (1)

o naruszenie posiadania

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza solidarnie od powodów na rzecz pozwanego kwotę 337 zł. (trzysta trzydzieści siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt II C 672/17

UZASADNIENIE

P. M. i R. M. wystąpili z pozwem o nakazanie pozwanemu M. S. (1) zaniechania naruszeń przysługującej im służebności gruntowej – przejazdu i przechodu przysługującej im w oparciu o zapisy działu III Księgi Wieczystej prowadzonej dla ich nieruchomości (...), zobowiązania pozwanego do przywrócenia stanu zgodnego z prawem, poprzez przesunięcie ogrodzenia nieruchomości stanowiącej jego własność opisanej w księdze wieczystej (...), do stanu istniejącego przed naruszeniem ich służebności. Powodowie wnieśli również o zasądzenie od pozwanego na ich rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powodowie wyjaśniali, że są właścicielami nieruchomości gruntowej niezabudowanej położonej w R. przy ulicy (...). Dojazd do ich nieruchomości odbywa się drogą konieczną miedzy innymi przez nieruchomość pozwanego. Służebność drogi koniecznej obciąża nieruchomość pozwanego w sposób szczegółowo określony w księdze wieczystej. Od kilkudziesięciu lat powodowie jak i pozostali sąsiedzi korzystali z przysługującej im służebności o szerokości 6 m. W dniu 01 kwietnia 2017 roku pozwany zawęził szlak służebności poprzez przesunięcie ogrodzenia swojej posesji. Szlak drogowy po zwężeniu wynosił 3 m. Aktualnie zawężony szlak uniemożliwia swobodny przejazd pojazdów do ich posesji. Wzywali powoda do zaniechania naruszania posiadania przysługującej im służebności i przewrócenia stanu poprzedniego, ale bezskutecznie.

W odpowiedzi na pozew pozwany M. S. (1) wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powodów na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany przyznał, że służebność przechodu i przejazdu obciąża jego nieruchomość. Służebność ta jednak nie została szczegółowo określona w dziale III księgi wieczystej. Korzystano ze służebności przejazdu i przechodu o szerokości 3m, a nie jak twierdzili powodowie o szerokości 6 m.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 26 maja 1959 roku K. S., A. S., F. O., E. S., G. S., M. K. zawarli w Państwowym Biurze Notarialnym w W. umowę darowizny i działu spadku. W wyniku zawartej umowy nieruchomość opisana w księdze wieczystej P. numer 531 została podzielona i tytułem darowizny E. S. otrzymał na własność działkę o numerze geodezyjnym (...) o powierzchni 0.12.85 ha, G. S. działkę o numerze geodezyjnym (...) o powierzchni 0.14.76 ha i M. K. działki o numerze geodezyjnym (...) o powierzchni 0.26.10 ha. W § 6 umowy E. S. ustanowił na działce (...) służebność drogi, a to przechodu, przegonu i przejazdu na rzecz każdorazowego właściciela działek gruntowych o numerach geodezyjnych (...) nabytych przez M. K.. E. S. wyraził zgodę na ujawnienie służebności w księgach wieczystych nieruchomości przez niego nabytej. Działka E. S. została wyłączona z księgi wieczystej P. numer 531 i została dla niej założona księga wieczysta o numerze KW (...). W dziale III tej księgi ujawniane zostały wpisy prawo drogi na rzecz (...) wykaz 42, 211, 212, 214, 215, i 216, wpis z dnia 10 kwietnia 1879 roku, z Kw (...) przeniesiony dnia 21 sierpnia 1959 roku oraz prawo drogi na rzecz (...) Nr (...), wpis z dnia 21 sierpnia 1958 roku

Dowód: umowa darowizny i działu spadku k. 76-80 w aktach IX W 1426/15, umowa darowizny k. 81 aktach IX W 1426/15 oraz dokumenty zawarte w aktach Kw nr 15539.

Umową darowizny z dnia 19 listopada 1982 roku E. S. darował swoją nieruchomość opisaną w księdze wieczystej Sądu Rejonowego w Rybniku o Nr Kw (...) swojemu synowi H. S.. Z kolei umową z dnia 12 lipca 2006 roku H. S. darował w/w nieruchomość swojemu synowi M. S. (1).

Dowód: umowa darowizny k. 81 aktach IX W 1426/15 oraz dokumenty zawarte w aktach Kw nr 15539.

Na podstawie umowy sprzedaży z dnia 17 listopada 2010 roku P. i R. małżonkowie M. kupili nieruchomość gruntową znajdującą za nieruchomością M. S. (1) patrząc od ulicy (...) w R., dla której Sąd Rejonowy w Rybniku prowadził księgę wieczystą o numerze (...). Nieruchomość małżonków M. i nieruchomość M. S. (1) odgradzała jednakże znajdującą się pomiędzy nimi inna nieruchomość. Dostęp do nieruchomości małżonków M. odbywał się przez nieruchomość M. S. (1) szlakiem o szerokości do 3m. Od momentu otrzymania w darowiźnie nieruchomości przez M. S. (1) do momentu zakupienia przez małżonków M. nieruchomości z szlaku służebności biegnącego przez nieruchomość M. S. (1) korzystał wyłącznie właściciel, którego nieruchomość sąsiadowała bezpośrednio z nieruchomością M. S. (2). Właściciel tej nieruchomości przy tym przyjeżdżał na swoją nieruchomość rowerem. Na jego prośbę M. S. (1) raz w roku zamawiał konia do zaorania mu kawałka jego nieruchomości, na której sadził on warzywa. Nieruchomość, którą kupili P. i R. M. w tym czasie była porośnięta samosiejkami, które wchodziły na nieruchomość sąsiada, którego nieruchomość graniczyła bezpośrednio z nieruchomością M. S. (1), była porośnięta dziką trawą, była podmokła. Właściciele tej nieruchomości nie korzystali z niej, nic na niej nie uprawiali, nie kosili trawy, która wyrosła w danym roku, nie siali tam żadnego zboża. W tym okresie właściciel sąsiadującej bezpośrednio z nieruchomością M. S. (1) korzystał jedynie z szlaku służebności o szerokości około 1 metra przy granicy z nieruchomością M. Ś.. Szlak służebności nie był widoczny, nie był wydeptany, porastał trawą. Przed zakupem nieruchomości przez małżonków M. P. M. wraz z poprzednimi właścicielami tej nieruchomości przyjechał samochodem na ich nieruchomość, celem jej obejrzenia przez zakupem. Po jej zakupieniu P. M. samochodem przyjeżdżał na zakupioną nieruchomość. Korzystał wówczas celem dojazdu do swej nieruchomości szklakiem drogowym wzdłuż nieruchomości M. S. (1) i wzdłuż granicy z nieruchomością M. Ś. o szerokości nie więcej niż 3 m. W październiku 2015 roku M. S. (1) zagrodził swoją nieruchomość od strony szlaku drogowego prowizorycznym drewnianym ogrodzeniem wzdłuż szlaku, a na jego końcu postawił szlaban, całkowicie uniemożliwiając przejazd. Do tego czasu M. S. (1) nie wiedział, że nieruchomość za nieruchomością przylegającą do jego nieruchomości kupili P. M. i R. M.. W dniu 18 października 2015 roku P. M. chciał dojechać na swoją nieruchomość. Widząc szlaban na szlaku wpadł do domu M. S. (1), gdzie urządził awanturę. Nie wyjaśnił jednak M. S. (1) na jakiej podstawie miał prawo przejazdu przez jego nieruchomość. M. S. (1) wieczorem tego samego dnia rozebrał ogrodzenie, a następnego dnia wiedząc już, że P. M. kupił nieruchomość za jego nieruchomością powiedział P. M., że nie udostępni mu przejazdu o szerokości większej niż 3 m. Gdy P. M. kosił trawę na nieruchomości M. S. (2) przekraczającą 3 metry udostępnionego przejazdu M. S. (1) zgłosił sprawę do Prokuratury Rejonowej w Rybniku. W dniu 01 kwietnia 2017 roku M. S. (1) ogrodził swoją nieruchomość płotem pozostawiając drogę przejazdową do dalszych nieruchomości, w tym nieruchomości P. i R. małżonków M. o szerokości przy wjeździe 3,16 m, w części środkowej o szerokości 3,30 m, i na końcu o szerokości 3,22 m.

Dowód: zeznania świadka A. M. k. 76, zeznania świadka B. S. k. 78, zeznania świadka B. S. (1) k. 92, zeznania powoda P. M. k. 93, zeznania powódki R. M. k. 94, zeznania pozwanego M. S. (1) k. 95-96, oględziny k. 68, zdjęcia z oględzin k. 71-73, zdjęcia k. 27-28, wyrok k. 60 – 61.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w toku niniejszej sprawy, zeznania pozwanego, zeznania świadka B. S. (2), zeznania świadka B. S. (1), częściowo w oparciu o zeznania świadka A. M., częściowo o zeznania powoda P. M. oraz częściowo w oparciu o zeznania powódki R. M..

Za wiarygodne Sąd uznał dokumenty zgromadzone w niniejszej sprawie albowiem nie były kwestionowane przez żadną ze stron, w związku z czym Sąd nie miał żadnych podstaw, aby podważać ich autentyczności, wiarygodności oraz mocy dowodowej.

Za w pełni wiarygodne Sąd uznał zeznania złożone przez powoda. Zeznania był zgodne z zeznaniami świadków w zakresie, w którym Sąd uznał je za wiarygodne oraz z zeznaniami pozwanych w zakresie uznanych za wiarygodne, jak i również z dołączonymi do sprawy dokumentami. Zeznania były spójne, logiczne, zgodne z zasadami doświadczenia życiowego.

Za niewiarygodne Sąd uznał zeznania złożone przez powodów oraz świadka A. M. w części, w której twierdzili oni, iż przejazd do nieruchomości powodów odbywał się po nieruchomości pozwanego po trasie o szerokości 6 m. Było to sprzeczne nie tylko z zeznaniami pozwanego i pozostałych świadków, których zeznania Sąd ocenił jako wiarygodne, ale i również dlatego, że były nielogiczne. Przez nieruchomość pozwanego nie mógł prowadzić widoczny szlak drogowy o szerokości 6 m. W 2010 roku żadna z nieruchomości znajdujących się za nieruchomością pozwanego, w tym w szczególności nieruchomość powodów nie była uprawiana w taki sposób, aby koniecznym było korzystanie ze sprzętów rolniczych typu traktor, a tym bardziej z kombajnu. Nieruchomość powodów od wielu lat stała ugorem. Oprócz właściciela nieruchomości sąsiadującej bezpośrednio z nieruchomością pozwanego, z szlaku drogowego nikt nie korzystał. Właściciel nieruchomości bezpośrednio przylegającej do nieruchomości pozwanego korzystał ze swojej działki natomiast w taki sposób, iż na jej części rosły drzewa owocowe, na części zaś warzywa. Do tej nieruchomości dojeżdżał rowerem. Nie było zatem możliwości aby na nieruchomości pozwanego powstał szlak przejazdowy o szerokości 6m. W późniejszym czasie pozwany oddał do posiadania przez powodów szlak na jego nieruchomości o szerokości jedynie do 3 m, co potwierdził sam powód. Jakakolwiek ingerencja w nieruchomość pozwanego ponad wyznaczone 3m szlaku drogowego kończyła się jego stanowczym sprzeciwem, zawiadomieniem Prokuratury Rejonowej w Rybniku o możliwości popełnienia przestępstwa, wybudowaniem stałego ogrodzenia.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Stosownie do art. 344 k.c. przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie Sądu lub innego powołanego do rozpoznania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem. Powyższe roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od chwili naruszenia. Z kolei zgodnie z art. 336 k.c. posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel, jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą.

Poza sporem pozostawała okoliczność, iż nieruchomość pozwanego obciążona jest prawem przechodu i przejazdu na rzecz nieruchomości powodów. Wbrew jednak stanowisku powodów szerokość tej służebności nie została określona w umowie darowizny i działu spadku, w której służebność ta została ustanowiona, a tym samym nie została określona w księgach wieczystych. W niniejszej sprawie nie było istotnym jednak jaka została ustanowiona służebność drogowa na podstawie w/w czynności prawnej, chociaż mając na uwadze rok jej powstania, przeznaczenie wszystkich dzielonych nieruchomości, ówcześnie znane urządzenia rolnicze, wątpliwych było aby strony ustanowiły ją o szerokości 6m. Istotne w sprawie było o jakiej szerokości tą służebność posiadali powodowie. Posiadanie bowiem nie musi być zgodne z prawem, a może wynikać z faktycznego korzystania z rzeczy. Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd nie miał żadnych wątpliwości, iż powodowie posiadali celem przejazdu do ich nieruchomości szlak drogowy przebiegający przez nieruchomość pozwanego o szerokości do 3m. Powód bowiem jeździł na swoją nieruchomość samochodem, którego szerokość nie przekraczała 3 m. Ponadto, to o czym była mowa już w powyższej części uzasadnienia, w 2010 roku żadna z nieruchomości znajdujących się za nieruchomością pozwanego, nie była uprawiana w taki sposób, aby koniecznym było korzystanie z traktora, kombajnu. Nieruchomość powodów od wielu lat stała ugorem. Pozwany zatem nie mógł i nie jeździł zdaniem Sądu po szlaku 6m. Takiego szlaku nie mogło być, bo nie przejeżdżał tamtędy żaden pojazd czy urządzenie rolnicze o takiej szerokości. W 2015 roku nadto pozwany w sposób jasny, co przyznał sam powód, sprecyzował, iż umożliwi mu przejazd po swojej nieruchomości szlakiem o szerokości 3m. Od tego czasu pozwany sprzeciwiał się jakiemukolwiek naruszeniu przez powoda szerokości tego szlaku. Tym samym powodowie nie mogli posiadać szlaku przejazdu przez nieruchomość pozwanego o szerokości 6 m.

Zgodnie z art. 344 k.c. powodom przysługiwało uprawnienie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Mając na uwadze jednak, iż powodowie posiadali szlak przejazdu przez nieruchomość pozwanego o szerokości 3m do naruszenia ich posiadania nie doszło. Po wybudowaniu przez pozwanego ogrodzenia przejazd odbywa się po szlaku szerszym niż powodowie wcześniej posiadali.

Mając na uwadze powyższe, Sąd powództwo oddalił.

O kosztach Sąd orzekł zgodnie z art. 98 k.p.c. Powodowie przegrali sprawę w całości zatem zostali zobowiązani do zwrotu kosztów procesu poniesionych przez pozwanego, na które złożyły się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 320 zł i opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

R., dn. 30 kwietnia 2018 roku