Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rybniku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2023 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: asesor sądowy Paula Dytko

Protokolant: stażysta Karolina Kazaniecka

po rozpoznaniu w dniu 16 czerwca 2023 roku w Rybniku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko W. F. (F.)

o zapłatę

oddala powództwo;

zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 917 zł (dziewięćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Asesor sądowy

Sygn. akt I C 1622/22

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 30 czerwca 2023 roku

Powódka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wniosła przeciwko pozwanemu W. F. pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym o zapłatę kwoty 4.192,95 zł (w tym kwoty 3.761,37 zł tytułem sumy niespłaconego kapitału pożyczki i prowizji oraz kwoty 431,58 zł tytułem sumy skapitalizowanych odsetek za opóźnienie) z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu. Powódka wniosła również o zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazała, że na podstawie umowy cesji wierzytelności nabyła wobec pozwanego wierzytelność wynikającą z umowy pożyczki z dnia 12 sierpnia 2021 r., zawartej za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość przez pozwanego z wierzycielem pierwotnym (...) PL (...). z o.o. z siedzibą w W.. Pozwany nie spłacał rat pożyczki w umówionych terminach.

Nakazem zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym z dnia 6 września 2022 r. uwzględniono powództwo w całości.

Postanowieniem z dnia 29 września 2022 r. starszy referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie, wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu przez pozwanego, umorzył postępowanie w całości.

W dniu 9 grudnia 2022 r. powódka wniosła przeciwko pozwanemu W. F. pozew o zapłatę kwoty 4.192,95 zł z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 10 sierpnia 2022 r. oraz o zasądzenie kosztów procesu. Uzasadnienie pozwu strona powodowa oparła o te same okoliczności, które wskazała w pozwie wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

W odpowiedzi na pozew, pozwany reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu zakwestionował żądanie pozwu zarówno co do zasady jak i wysokości. Podniósł zarzut braku legitymacji procesowej czynnej po stronie powódki wobec niewykazania, że skutecznie nabyła ona wierzytelność dochodzoną niniejszym pozwem. Wskazał, iż powódka nie przedstawiła kompletnej umowy przelewu wierzytelności oraz nie udowodniła ziszczenia się warunków w niej przewidzianych. Ponadto zaprzeczył, jakoby powódka zawiadomiła pozwanego o dokonanym przelewie wierzytelności oraz doręczyła mu wypowiedzenie umowy. Tym samym podniósł zarzut braku wymagalności dochodzonego pozwem roszczenia. Zakwestionował również, by pozwany zawierał umowę będącą podstawą roszczenia, a zwłaszcza by została ona zawarta w sposób ważny, a także by została ona zrealizowana poprzez udostępnienie pozwanemu kwoty pożyczki. Podkreślił, że umowa zawierała niedozwolone postanowienia umowne.

Zarządzeniem z dnia 1 lutego 2023 r. Przewodniczący zobowiązał pełnomocnika powódki do złożenia pisma przygotowawczego, w którym poda wszelkie okoliczności faktyczne dotyczące sposoby wyliczenia dochodzonej pozwem kwoty, w tym m.in. wskazania w jaki sposób została wyliczona kwota dochodzona tytułem odsetek kapitałowych oraz pozaodsetkowych kosztów pożyczki. Zobowiązanie pozostało jednak bez odpowiedzi.

Na rozprawie w dniu 16 maja 2023 r. Sąd postanowił zobowiązać pełnomocnika powódki do przedłożenia odpisu umowy przelewu wierzytelności pomiędzy (...) s. z o.o. a (...), pod rygorem skutków z art. 233 § 2 k.p.c. i uznania roszczenia za niewykazane. Zobowiązanie pozostało jednak bez odpowiedzi.

Sąd ustalił, co następuje:

W. F. dokonał weryfikacji danych osobowych za pośrednictwem platformy K..

(dowód: potwierdzenie weryfikacji k. 29)

W dniu 12 sierpnia 2021 r. za pomocą środków porozumiewania się na odległość, (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. zawarła z pozwanym W. F. umowę pożyczki o nr (...), zgodnie z którą udzielono mu pożyczki w wysokości 4.000 zł. Łącznie zobowiązanie pozwanego do zapłaty z tytułu ww. pożyczki miało wynosić natomiast 4.643,40 zł. Całkowity koszt pożyczki wynosił 643,40 zł. Umowa przewidywała również opłatę za udzielenie pożyczki w wysokości 619,73 zł, (...) wynoszącą 514% oraz kwotę odsetek za okres pożyczki w stosunku dziennym w wysokości 0,79 zł. Spłatę zobowiązania miała nastąpić w ciągu 30 dni.

Zgodnie z §3 ust. 8 umowy ramowej do zawarcia pierwszej umowy pożyczki dochodzi poprzez wypełnienie i wysłanie formularza oraz dokonanie potwierdzenia polegającego na spisaniu właściwego ciągu cyfr przekazanego SMS-em. O zarejestrowaniu pożyczkobiorca zostaje poinformowany w drodze wiadomości elektronicznej, do której załączeniu znajduje się treść zawartej umowy ramowej oraz formularz odstąpienia od niej. Następnie przeprowadzana jest Usługa (...) polegająca na weryfikacji rachunku bankowego oraz badanie zdolności kredytowej. Decyzja wraz z formularzem informacyjnym i projektem umowy pożyczki jest przesyłana wiadomością elektroniczną pożyczkobiorcy, który za pomocą „funkcjonalności Profilu” potwierdza przyjęcie oferty.

Powyższe umowy miały zostać zawarte za pomocą środków porozumiewania się na odległość poprzez założone konto użytkownika na stronie internetowej www.viasms.pl. (...) otrzymania pożyczki pozwany wypełnił formularz internetowy wskazując swoje dane osobowe, numer telefonu, adres poczty elektronicznej oraz o numer rachunku bankowego, na który miała zostać udzielona pożyczka. Pożyczkodawca wymagał akceptacji treści umowy i potwierdzenia, że oświadczenia złożone są zgodnie z prawdą. Pożyczkodawca zobligował się do udostępnienie na trwałym nośniku ww. dokumentów poprzez umieszczenie ich na Profilu pożyczkobiorcy oraz wysłanie ich w formie plików (...) na adres e-mail pożyczkobiorcy.

(dowód: umowa pożyczki k. 22, ramowa umowa pożyczki k. 23-24, formularz informacyjny k. 25-26, dane pozwanego k. 27,

potwierdzenie weryfikacji K. k. 29)

Pismem z dnia 20 września 2021 r. pożyczkodawca (...) sp. z o.o. za pośrednictwem Krajowego Rejestru Długów Biura (...) S.A. we W. wezwał pozwanego do zapłaty należności wynikającej z umowy pożyczki nr (...) w kwocie 4.654,45 zł.

(dowód: wezwanie do zapłaty k. 28)

W dniu 16 listopada 2021 r. (...) w T. (jako cedent) zawarł z powódką (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. umowę cesji wierzytelności, której przedmiotem były przysługujące (...) w T. wierzytelności. Umowę w imieniu cesjonariusza podpisał prezes zarządu M. L.. Do umowy załączono wygenerowany elektronicznie dokument zawierający między innymi ciąg cyfr zamieszczonych w tabeli wierzytelności, w tym numer odpowiadający numerowi pożyczki tj. (...) zawartej w dniu 12 sierpnia 2021 r., której kapitał opiewał na 4.000 zł. Załącznik nie zawierał żadnych danych dłużnika. Pod tabelką został również złożony podpis M. L. – prezesa powódki.

(dowód: wydruk informacji z KRS k. 9, umowa cesji wierzytelności k. 17-18, załącznik do umowy k. 19)

Dnia 15 czerwca 2022 r. został wygenerowany dokument zawiadomienie o przelewie wierzytelności, w którym pozwany został poinformowany o cesji z dnia 16 listopada 2021 r., nadto z uwagi na zadłużenie został wezwany do zapłaty kwoty 4.059,19 zł w terminie do 17 czerwca 2022 r.

(dowód: zawiadomienie o przelewie wierzytelności k. 30)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, a nadto w oparciu o wydruki umowy pożyczki, ramowej umowy pożyczki oraz formularza informacyjnego. Sąd miał przy tym na względzie, iż wydruki, którym nie nadano cech poświadczonego odpisu nie stanowią dowodów z dokumentów, o których mowa w art. 244 k.p.c. i art. 245 k.p.c., jednakże niewątpliwie w aktualnym stanie prawnym stanowią dokumenty zgodne z normą art. 77 ³ k.c., a zatem dokonując ich oceny należało traktować je jako inne środki dowodowe z art. 308 k.p.c. Nadto wobec braku zakwestionowania ich treści, Sąd uznał je za w pełni wystarczające, do czynienia ustaleń faktycznych w zakresie treści umowy łączącej W. F. z (...) sp. z o.o.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie stan faktyczny był sporny tak co do zasady, jak i co do wysokości roszczenia. Pozwany zakwestionował także legitymację czynną powódki.

Podstawą materialnoprawnego roszczenia powódki był art. 720 § 1 k.c., zgodnie z którym dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Istotą zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki, jest przeniesienie przez pożyczkodawcę jej przedmiotu na własność pożyczkobiorcy.

Odnosząc się do weryfikacji zasadności żądania pozwu, w pierwszej kolejności odnieść należy się do najdalej idącego zarzutu pozwanego, który związany był z zakwestionowaniem legitymacji czynnej powódki. Wskazać należy, iż zgodnie z art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania, zaś w myśl § 2 wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. W rezultacie, wskutek zawarcia umowy przelewu wierzytelności, nabywca wierzytelności nabywa ogół uprawnień dotychczasowego wierzyciela.

Należy wskazać, że wobec faktu, iż zbywca, od którego powód nabył sporną wierzytelność, nie był wierzycielem pierwotnym pozwanego, to powód powinien wykazać, iż doszło do skutecznego przelewu wierzytelności objętej żądaniem pozwu. Powód dla wykazania istnienia i zakresu przysługującej jej przeciwko pozwanej wierzytelności, przedłożył dowody z dokumentów w postaci: umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 16 listopada 2021 r. zawartej pomiędzy (...), a powódką, wydruku komputerowego aktualnych informacji o podmiocie wpisanym do KRS tj. (...) Sp. z o.o., umowy pożyczki nr (...), umowy ramowej pożyczki, formularza informacyjnego, pełnomocnictwa dla W. M. oraz zawiadomienia dłużnika o przelewie.

Do pozwu nie dołączono umowy cesji wierzytelności pomiędzy pożyczkodawcą (wierzycielem pierwotnym), a spółką (...), a tym samym brak było podstaw do ustalenia, czy doszło do skutecznego przejścia uprawnień. Pomimo, że wzywana była do przedłożenia dokumentów potwierdzających fakt przejścia wierzytelności, wezwanie to okazało się bezskuteczne. Powódka nie przedłożyła bowiem umowy przelewu wierzytelności zawartej między pierwotnym wierzycielem (...) sp. z o.o. a (...). Wobec czego należało nadać negatywną ocenę odmowie przedstawienia takich dokumentów, o czym poinformowano powódkę w zobowiązaniu. W tym miejscu należy wskazać, iż art. 232 k.p.c. normuje jedną z podstawowych zasad procesu cywilnego, jaką jest zasada kontradyktoryjności. W myśl tej zasady przygotowanie, gromadzenie i dostarczanie materiału dowodowego należy do stron, do sądu należy zaś jedynie ocena tego materiału i wydanie na jej podstawie rozstrzygnięcia. Zasada ta oznacza odstąpienie od odpowiedzialności sądu orzekającego za rezultat postępowania dowodowego, którego dysponentem są strony. To właśnie na stronach spoczywa obowiązek przytaczania dowodów na poparcie swych twierdzeń.

W ocenie Sądu zatem powódka nie wykazała faktu nabycia wierzytelności przeciwko stronie pozwanej. Przedłożone przez powódkę do pozwu dokumenty nie wykazały ciągu następstw prawnych od pierwotnego wierzyciela pozwanego. Na ich podstawie nie sposób stwierdzić, czy umowa cesji wierzytelności z dnia 16 listopada 2021 r. zawarta pomiędzy powódką a poprzednim wierzycielem (...) z siedzibą w T. (k. 17-18) okazała się skuteczna. Dodać należy, że do skuteczności przejęcia wierzytelności wymagane jest również złożenie oświadczeń woli o cesji wierzytelności przez umocowane do tego osoby, a ponadto oświadczenia te nie mogą być dotknięte wadami. W świetle dołączonego do akt sprawy pełnomocnictwa (k. 21) pierwotnego wierzyciela, (...) PL (...). z o.o. z siedzibą w W. miał reprezentować pełnomocnik W. M.. Samo jednak przedłożenie pełnomocnictwa do zawierania umów cesji wierzytelności w imieniu i na rzecz powyższej spółki z (...) nie przesądza jeszcze o fakcie zawarcia umowy przelewu wierzytelności pomiędzy tymi stronami, a tym samym i zbyciu wierzytelności przysługujących spółce z tytułu udzielonych pożyczek.

Ubocznie można także wskazać, że na podstawie przedłożonych przez powódkę dokumentów nie sposób stwierdzić, czy wierzytelność która miała przysługiwać pierwotnemu wierzycielowi (...) sp. z o.o. względem pozwanego była przedmiotem cesji wierzytelności z dnia 16 listopada 2021 r. Wydruk z tabeli na karcie 19 nie pozwala ustalić, czy stanowiła ona załącznik do wspomnianej umowy cesji, nie zawiera bowiem żadnych oznaczeń indywidualizujących. Wymienione są w niej wierzytelności poprzez wskazanie jedynie dat, numerów i kwot, bez podania imion i nazwisk dłużników. Nie można zatem stwierdzić, że załącznik ten dotyczy powoływanej umowy cesji zawartej pomiędzy (...) a powódką.

W tym miejscu zauważyć należy również, że wbrew twierdzeniom strony pozwanej, ewentualny brak zawiadomienia pozwanego o cesji nie wpływa na ważność samej cesji.

Jednocześnie wskazać należy, iż w przypadku prawidłowego wykazania legitymacji czynnej przez powódkę, powództwo także nie zasługiwałoby na uwzględnienie, gdyż nie zostało wykazane co do wysokości. Nie ulega wątpliwości, iż wobec tego, iż (...) sp. z o.o. profesjonalnie zajmowała się udzielaniem pożyczek, a pozwany był konsumentem, materialnoprawną podstawą roszczenia poza art. 720 k.c. był art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, która wprost dopuszcza zawieranie umowy o kredyt konsumencki (w tym umowy pożyczki) za pomocą środków porozumiewania się na odległość.

W niniejszej sprawie pozwany zakwestionował zawarcie umowy pożyczki z dnia 12 sierpnia 2021 r., podnosząc przy tym brak wykazania przed powódkę tego, że udostępniła pozwanemu kwotę pożyczki. Z dokumentów dołączonych do pozwu wynika, iż powódka dla wykazania roszczenia przedłożyła niepoświadczony za zgodność z oryginałem wydruk umowy pożyczki nr (...), wydruk umowy ramowej pożyczki, zawartą pomiędzy (...) sp. z o.o., a pozwanym. Istotnie pod wymienionymi dokumentami nie ma podpisów stron. Sąd uznał natomiast iż sam brak podpisów stron pod ww. umowami nie przesądza o tym, iż nie zostały one zawarte. Należy bowiem zauważyć, iż w świetle okoliczności sprawy, wskazaną umowę należy zakwalifikować jako umowę o kredyt konsumencki zawartą na odległość w rozumieniu art. 5 pkt 13 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi (art. 3 ust. 1 ustawy). Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki (art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy) Przez kredyt konsumencki zawierany na odległość rozumie się umowę o kredyt konsumencki zawieraną z konsumentem bez jednoczesnej obecności obu stron, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość (art. 5 pkt 13). Umowa o kredyt konsumencki powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba że odrębne przepisy przewidują inną szczególną formę (art. 29 ust.1) W przypadku umowy kredytu konsumenckiego zawartego na odległość, ustawodawca w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta przewidział, że może być ona zawarta z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania na odległość.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, nie budzi wątpliwości Sądu, iż (...) sp. z o.o. zawarł z pozwanym umowę pożyczki z dnia 12 sierpnia 2021 r. Brak własnoręcznych podpisów stron pod przedłożonymi umowami nie uchybiło wymogom określonym w art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim w zakresie zachowania formy pisemnej.

W tym miejscu wskazać także należy, iż przedłożone przez powódkę dowody w postaci wydruków komputerowych mogły stanowić dowód w postępowaniu cywilnym jako ,,inny środek dowodowy’’ o którym mowa w art. 308 k.p.c. Zgodnie z utrwalonym w tej mierze orzecznictwem, przy badaniu takiego dowodu należy mieć na względzie iż świadczy on jedynie o istnieniu pewnego zapisu komputerowego o danej treści w chwili dokonywania jego wydruku. Jednocześnie, Sąd podziela stanowisko Sądu Apelacyjnego w Szczecinie w sprawie o sygn.. V ACa 484/16 zgodnie z którym, niepodpisane wydruki pozostają dokumentem w znaczeniu powszechnej na gruncie prawa cywilnego definicji dokumentu sformułowanej w art. 77 ³ k.c.

Dla wykazania faktu zawarcia umowy powódka przedłożyła także wydruk z Profilu klienta, na którym znajdowały się wprowadzone przez pozwanego dane oraz wydruk weryfikacji za pośrednictwem K. który był jednorazowy dla utworzenia konta klienta. Co istotne, pozwany wprost nie zaprzeczył, ażeby w przeszłości dokonał weryfikacji konta na platformie (...) sp. z o.o. W tym aspekcie, w ocenie Sądu, nie mogło budzić wątpliwości, iż udzielenia pozwanemu pożyczki zostało poprzedzone procesem wynikającym z § 3 umowy ramowej pożyczki.

Niezależnie od powyższego, wysokość zobowiązania pozwanego względem (...) sp. z o.o. w żaden sposób nie zostało wykazane przez powódkę. Okoliczność wykonania zobowiązania po stronie powódki zgodnie z art. 720 k.c. mogłaby wynikać chociażby z potwierdzenia przelewu kwoty pożyczki bądź z zestawienia wpłat obrazujących, iż pozwany uiścił na rzecz powódki określoną kwotę, co oznaczałoby z kolei, iż nie kwestionował łączącego ich stosunku zobowiązaniowego. Pomimo podniesionego przez pozwanego zarzutu, powódka nie zaoferowała żadnego dowodu z którego wynikałoby, że dokonała przelewu kwoty 4.000 zł tytułem pożyczki nr (...) na rachunek bankowy pozwanego wskazany w treści umowy. Tym samym powódka nie wykazała spełnienia zobowiązania. Wobec powyższego, obowiązek zwrotu pożyczki co do kwoty 4.000 zł, stanowiącej sumę pożyczoną należało uznać za nieudowodniony.

Co więcej, mimo zobowiązania Sądu powódka nie przedstawiła także sposobu wyliczenia dochodzonej pozwem kwoty, w tym sposobu wyliczenia odsetek kapitałowych, odsetek karnych oraz pozaodsetkowych kosztów kredytu. Nie podała również czy lub w jakiej części jej roszczenie zostało zaspokojone. Sąd nie mógł zatem zweryfikować zasadności kwoty dochodzonej niniejszym pozwem. Zdaniem Sądu, niewskazanie przez powódkę dowodu dla poparcia twierdzeń związanych z roszczeniem odsetkowym czyniło roszczenie powódki w tym zakresie za niezasadne. Powódka nie wskazała szczegółowego sposobu wyliczenia odsetek, a zwłaszcza nie sprecyzowała w jakiej wysokości i od jakich kwot są naliczane. Tym samym uniemożliwiła zweryfikowanie jej żądania w przypadku częściowego uwzględnienia jej roszczeń. Zaprezentowany materiał dowodowy nie był wystarczający do uznania zasadności żądanych odsetek, a zatem roszczenie w tym zakresie również nie zasługiwałoby na uwzględnienie.

Reasumując, powód nie udowodnił faktu skutecznego nabycia wierzytelności przeciwko pozwanemu oraz samego faktu istnienia zobowiązania i z tych przyczyn powództwo oddalono.

O kosztach procesu Sąd orzekł na zasadzie art. 98 k.p.c. Powódka przegrała proces w całości, dlatego obowiązana była zwrócić pozwanemu poniesione przez niego koszty. Na zasądzoną kwotę złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w kwocie 900 zł ustalone w oparciu o § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Nadto, zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od wskazanych w pkt 2 wyroku kosztów procesu Sąd zasądził ustawowe odsetki za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.

asesor sądowy Paula Dytko

Sygn. akt I C 1622/22

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)

K..(...)

R., dnia 25 lipca 2023 roku A.. SR Paula Dytko