Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rybniku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2024 r.

Sąd Rejonowy w Rybniku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Ewa Buczek-Fidyka
Protokolant:	Starszy protokolant sądowy Antonina Hendzel

po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2024 r. w Rybniku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko P. K.

o zapłatę

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego 3617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia prawomocności wyroku.

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w pozwie z dnia 25 października 2023r. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego P. K. kwoty 36 000 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 5 sierpnia 2020r., a także zasądzenie zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia prawomocności wyroku.

W uzasadnieniu pozwu powód powołał się na to, że zawarł z pozwanym umowę subwencji finansowej nr (...) z dnia 16 lipca 2020 r. Na mocy jej postanowień oraz stanowiącego jej integralną część regulaminu pozwany była beneficjentem w ramach rządowego programu „Tarcza finansowa (...) Funduszu (...) dla mikro, małych i średnich firm”. Umowa została podpisana w bankowości elektronicznej za pomocą narzędzi autoryzacyjnych przekazanych pozwanemu przez bank. W wykonaniu umowy powód przyznał i wpłacił pozwanemu subwencję w wysokości 36 000 zł. Następnie, na podstawie umowy i regulaminu podjął decyzję określającą wysokość subwencji finansowej podlegającej zwrotowi w kwocie 36 000 zł, w decyzji tej wskazano iż 100 % kwoty wypłaconej pozwanemu podlega zwrotowi z uwagi na fakt, iż pozwany naruszył warunki subwencji, gdyż złożył oświadczenie, że nie prowadzi działalności gospodarczej. W związku z tym pozwany był zobowiązany do zwrotu subwencji w całości. Pozwany nie wywiązał się z tego obowiązku.

Pozwem w elektronicznym postępowaniu upominawczym złożonym 3 lipca 2023 r. powód domagał się zasądzenia od pozwanego zwrotu subwencji w wysokości 36 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Nakazem zapłaty referendarz uwzględnił powództwo. Pozwany zaskarżył nakaz sprzeciwem, w wyniku czego postanowieniem z 19 września 2023r. referendarz umorzył postępowanie.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów procesu. Pozwany zarzucił, że w żaden sposób nie naruszył warunków udzielenia subwencji, a strona powodowa nie wykazała aby do naruszenia warunków umowy doszło. Pozwany nieprzerwanie od 1 marca 2010r. prowadzi działalność gospodarczą i prowadził ją również w okresie obowiązywania umowy , nie dokonał również jakiekolwiek redukcji zatrudnienia w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Jedynie w momencie wypełnienia formularza błędnie zaznaczył, iż zakończył prowadzenie działalności, jednak wielokrotnie już tę kwestię w drodze oświadczeń składanych powodowi wyjaśniał.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód i pozwany 16 lipca 2020 r. zawarli umowę subwencji finansowej o nr (...). Przy zawieraniu umowy pozwany działał jako przedsiębiorca, prowadzący działalność gospodarczą. Umowa doszła do skutku za pośrednictwem kanału bankowości elektronicznej (...) Banku (...) S.A. w K.. Zawierała, wśród innych, następujące postanowienia:

Przedsiębiorca oświadcza, że na dzień 31 grudnia 2019 r. był mikroprzedsiębiorcą (§ 1 ust. 2).

Przedsiębiorca wnioskuje o subwencję finansową w kwocie 36 000 PLN (§ 1 ust. 9).

Na warunkach określonych w niniejszej Umowie powód (...) Fundusz (...) może wypłacić Przedsiębiorcy subwencję finansową w ramach Programu Rządowego – Tarcza finansowa (...) Funduszu (...) dla mikro, małych i średnich firm” (Program). Subwencja jest wypłacana w PLN (§ 2 ust. 1).

Otrzymana przez Przedsiębiorcę będącego mikroprzedsiębiorcą subwencja finansowa podlega zwrotowi w przypadku: § 3 ust. 1 pkt. a) i) zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej (w tym zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej) przez Przedsiębiorcę lub (ii) otwarcia likwidacji Przedsiębiorcy , w jakimkolwiek czasie w ciągu 12 miesięcy od dnia przyznania subwencji finansowej w kwocie stanowiącej 100% wartości subwencji finansowej,

Dowód: umowa subwencji finansowej, k 39-49 wraz z regulaminem, k:19-35;

W dniu 17 lipca 2020r. powód wydal decyzję w sprawie subwencji finansowej, w której wskazano, iż podjęto decyzję o wypłacie subwencji w kwocie 36 000 zł. Subwencję wypłacono na rachunek pozwanego w (...) Banku (...) S.A.

Dowód: decyzja z dnia 17.07.2020r., k:50, potwierdzenie transakcji k:51),

W dniu 3 sierpnia 2021r. pozwany poprzez bankowość elektroniczną złożył oświadczenie o rozliczeniu subwencji, w którym wniósł o zwolnienie z obowiązku zwrotu subwencji w kwocie 36.000 zł. W treści oświadczenie pozwany zaznaczył, że nie prowadził działalności gospodarczej nieprzerwanie w okresie od dnia przyznania subwencji finansowej do dnia złożenia oświadczenia.

(dowód : oświadczenie o rozliczeniu subwencji, k:52-54)

W dniu 10 grudnia 2021r. powód wydał decyzję w sprawie zwolnienia z obowiązku zwrotu subwencji finansowej, w której wskazał, na konieczność zwrotu całej subwencji w kwocie 36 000 zł.

(Dowód: decyzja, k:55)

Decyzję o wysokości zwrotu subwencji finansowej podejmował (...) Fundusz (...), na podstawie oświadczenia o rozliczeniu subwencji finansowej, złożonego przez Przedsiębiorcę w terminie dziesięciu dni roboczych od upływu 12 miesięcy liczonych od dnia wypłaty subwencji finansowej Przedsiębiorcy. Składając oświadczenie o rozliczeniu subwencji finansowej Przedsiębiorca zobowiązany był potwierdzić średnią liczbę (...) w okresie 12 pełnych miesięcy od końca miesiąca poprzedzającego dzień zawarcia niniejszej Umowy. W przypadku niezłożenia przez Przedsiębiorcę we wskazanym terminie oświadczenia o rozliczeniu subwencji finansowej, przedsiębiorca był zobowiązany zwrócić subwencję finansową w całości (§ 3 ust. 4).

Dowód: umowa subwencji finansowej, k:39- 49 wraz z regulaminem, k:19-35;

W dniu 20 grudnia 2021r. powód wydał komunikat dotyczący powstania zaległości w spłacie subwencji na kwotę 38864,42 zł.

Dowód komunikat z dnia 20 grudnia 2021r. , k:56-57,

W dniu 10 marca 2023r. powód wystosował do pozwanego ostateczne wezwanie do zapłaty zadłużenia z tytułu spłaty subwencji finansowej na kwotę 43635,40 zł, uprzedzając o możliwości wypowiedzenia umowy subwencji.

Dowód: wezwanie do zapłaty, k:58-59

Pismo zostało doręczone w dniu 15 marca 2023r. do rąk I. K.

Dowód: elektroniczne potwierdzenie odbioru, k:69,

W dniu 17 kwietnia 2023r. dokonano wypowiedzenia umowy subwencji finansowej wzywając do uiszczenia zadłużenia w kwocie 44058,28 zł ( w tym 36000 zł kapitał, odsetki za opóźnienie 8058, 28 zł.

Dowód: wypowiedzenie umowy subwencji, k:61-62

Pozwany prowadzi działalność gospodarczą nieprzerwanie od 1 marca 2010r. Zatrudnia cały czas jedną osobę. Pozwany składał wyjaśnienie, iż oświadczenie, ze nie prowadzi działalności gospodarczej w formularzu rozliczenia jest wynikiem omyłki.

(dowód: wydruk z (...), K:87, zeznania pozwanego, k:128v, oświadczenie pozwanego z dnia 30 grudnia 2021r., k:135)

W dniu 21 lutego 2022r. powód wezwał pozwanego do przedstawienia wyjaśnień lub dokumentów do dnia 10 marca 2022r.

(dowód: pismo z dnia 21 lutego 2022r., k:137)

W dniu 10 maja 2023r. w odpowiedzi na wyjaśnienie pozwanego z dnia 31 grudnia 2021r. powód potrzymał decyzję o zwrocie całości subwencji wskazując, iż powód przekroczył 10 dniowy termin liczony od dnia udostępnienia decyzji o zwrocie.

(dowód: pismo, k:136)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na mocy powołanych dowodów przedstawionych przez strony, których wiarygodność nie została przez żadną ze stron zakwestionowana. Powołane przez powoda fakty znajdowały przy tym potwierdzenie w złożonych przez niego do akt wydrukach dokumentów istniejących w formie elektronicznej. Złożenie tych wydruków stanowiło w istocie zgłoszenie twierdzeń o istnieniu elektronicznych dokumentów o wynikającej z wydruków treści. Dowody te nie były kwestionowane przez strony, co pozwalało na przeprowadzenia dowodu z dokumentów elektronicznych, których istnienie i treść były bezsporne i zostały przyjęte jako wiarygodne.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Strony łączyła umowa, na mocy której powód zobowiązał się przekazać pozwanemu świadczenie pieniężne (subwencję) a pozwany zobowiązał się do jego wykorzystania w określony sposób oraz zwrotu jego całości lub części, na przewidzianych w umowie warunkach. Powód wywiązał się z zobowiązania do przekazania subwencji i w procesie domagał się wykonania zobowiązania pozwanego do zwrotu subwencji w całości na skutek naruszenia warunków umowy. .

W § 3 umowy zostały określone wypadki, w których subwencja podlega zwrotowi i przesłanki, od których zależy, jaką jej część objęta jest obowiązkiem zwrotu. Jednocześnie w § 3 ust. 4 i § 4 ust. 2 umowy przewidziano, że podstawą zwrotu będzie „decyzja” powoda „o wysokości zwrotu subwencji finansowej”. Należy uznać, że według umowy owa „decyzja” miała stanowić oświadczenie woli powoda określające, zwrotu jakiej kwoty subwencji się domaga i będące warunkiem wymagalności roszczenia o zwrot.

Pozwany jest mikroprzedsiębiorcą, dlatego w zakresie obowiązku zwrotu subwencji dotyczyły go zapisy § 3 ust. 1 umowy.

W decyzji dotyczącej zwrotu całości subwencji powód przyjął, że pozwany zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej.

W tym miejscu należy wskazać, iż decyzja powoda w zakresie zwrotu subwencji, nie miała charakteru administracyjnego i nie przysługiwało od niej odwołanie w oparciu o przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. W tym zakresie Sąd podziela stanowisko WSA w Warszawie, który – w dwóch postanowieniach (z dnia 16 kwietnia 2021 r. (...) SA/Wa (...) i z dnia 8 kwietnia 2021 r. (...) SA/WA 651/21) – stwierdził, że odmowa wypłaty subwencji przez (...) nie podlega kontroli sądu administracyjnego, a ewentualnie cywilnego.

“Z powyższych uregulowań umownych bezspornie wynika, iż przy podejmowaniu decyzji przez (...) w przedmiocie wypłaty subwencji od początku procedury mamy do czynienia z uregulowaniem stosunków pomiędzy przedsiębiorca ubiegającym się o subwencję, a (...) w oparciu przepisy prawa cywilnego, a nie administracyjnego. Procedura powyższa rozpoczyna się bowiem od zawarcia umowy subwencyjnej w warunkach swobody umów. Czynności zatem związane z przyznawaniem przedmiotowej subwencji mają wyłącznie zatem formę cywilnoprawną. Nie ma żadnego powodu, aby decyzje (...) w przedmiocie wypłaty subwencji traktować, jak chce tego Strona, za decyzje mające swoje źródło w przepisach administracyjnoprawnych. “

W konsekwencji należało przyjąć, iż podobnie jak umowa subwencji finansowej , decyzja o zwrocie subwencji miała również charakter cywilnoprawny. Było to zatem oświadczenie cywilnoprawne , które pozwany mógł w terminie 10 dni kwestionować drogą elektroniczną.

Brak złożenia odwołania nie stanowił jednak przeszkody aby argumenty przeciwko zasadności decyzji powoda podnosić w toku niniejszego postępowania. W szczególności pozwany miał możliwość przywołania dowodów na okoliczność, iż w okresie pełnych dwunastu miesięcy kalendarzowych od końca miesiąca kalendarzowego poprzedzającego datę zawarcia umowy subwencji finansowej nie doszło do zaprzestania przez niego prowadzenia działalności i w związku z tym nakazanie zwrotu subwencji było bezzasadne.

Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wskazuje na fakt, iż pozwany przedstawił dowód w postaci wydruku z (...), który jest rejestrem ogólnie dostępnym , z którego wynikało, iż prowadzi działalność gospodarczą nieprzerwanie od 1 marca 2010r. Pozwany wskazywał również , iż przy wypełnianiu formularza popełnił błąd wpisując, ze nie prowadzi działalności gospodarczej, który zresztą w późniejszym etapie usiłował wyjaśnić, jednak bezskutecznie i skutkowało to wydaniem przez powoda decyzji zobowiązującej go do zwrotu subwencji.

W tym okolicznościach , biorąc pod uwagę, iż oświadczenie o zaprzestaniu działalności gospodarczej było wynikiem pomyłki pisarskiej pozwanego, a z danych jawnego rejestru (...), do którego powód również miał dostęp wynikało, iż działalność gospodarcza pozwanego nie została zakończona, należało przyjąć , iż postawę strony powodowej cechuje nadmierny rygoryzm. A istotnym dla rozstrzygnięcia sprawy było nie samo błędne oświadczenie pozwanego dotyczące zaprzestania działalności gospodarczej, a obiektywna okoliczność, iż działalność gospodarcza jest i była nieprzerwanie prowadzona. Okoliczność obiektywnego prowadzenia działalności gospodarczej była bowiem przesłanką wydania decyzji umorzeniowej.

Z podanych przyczyn Sąd przyjął, że pozwany nie był obowiązany do zwrotu subwencji i powództwo oddalił.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 98 k.p.c. i zasądził od powoda który przegrał niniejszą sprawę koszty niezbędne do obrony praw , na które złożyła się, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 3600 zł.