Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rybniku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 września 2023 r.

Sąd Rejonowy w Rybniku I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Ewa Buczek - Fidyka

Protokolant: starszy protokolant Antonina Hendzel

po rozpoznaniu w dniu 7 września 2023 r. w Rybniku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Banku (...) S.A. we W.

przeciwko P. B.

o zapłatę

oddala powództwo,

zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 3.600,00 zł (trzy tysiące sześćset złotych 00/100) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia prawomocności wyroku tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 577/23

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank (...) S.A. wniósł pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko pozwanej P. B. o zapłatę kwoty 29.245,76 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 27.053,80 zł, jak również o zasądzenie zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu wskazano, że dochodzona wierzytelność wynika z umowy pożyczki gotówkowej z dnia 21 sierpnia 2018 roku. Powód wskazał, że pozwana spłacała pożyczkę z opóźnieniem, a od dnia 5 lipca 2022 roku zaprzestała spłat.

Nakazem zapłaty z dnia 24 lutego 2023 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie uwzględnił powództwo w całości.

Postanowieniem z dnia 22 marca 2023 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Rybniku w związku ze skutecznym wniesieniem sprzeciwu od w/w nakazu zapłaty.

W sprzeciwie pozwana wniosła o oddalenie powództwa. Zarzuciła nieudowodnienie roszczenia co do zasady jak i wysokości zarówno w zakresie roszczenia głównego oraz należności ubocznych. Pozwana zakwestionowała zawarcie przez nią przedmiotowej umowy pożyczki, wskazując na brak czytelnych podpisów oraz brak poświadczenia za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika powoda. Nadto, pozwana zarzuciła, że brak jest dowodu na otrzymanie przez nią kwoty pożyczki. Dodatkowo podniosła zarzut braku wymagalności roszczenia oraz zarzut stosowania przez powoda klauzul niedozwolonych w rozumieniu art. 3851 k.c. Dodatkowo zakwestionowała wszelkie kserokopie i niepodpisane elektroniczne wydruki jakie w sprawie złożyła strona powodowa.

Na rozprawie w dniu 7 września 2023 roku Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z kserokopii umowy kredytowej z dnia 21 sierpnia 2017 roku oraz wypowiedzenia umowy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Według twierdzeń powoda pozwana zawarła z powodem umowę pożyczki z dnia 21 sierpnia 2018r. na kwotę 33.000 zł okres spłaty miał obejmować 5 października 2018r. do 5 września 2028r. płatne do 5 dnia każdego miesiąca, łączna kwota do spłaty miała wynieść 58384,14 zł (w tym 33.000 zł kapitał, 21558, 39 zł odsetki kapitałowe, 3825,75 zł prowizja). Stałe oprocentowanie pożyczki miało wynosić 9,90% rocznie. (pozew k:2-7)

Powód nie posiada dostępu do oryginału umowy pożyczki gotówkowej nr (...) bowiem dokument według wiedzy powoda uległ zniszczeniu z przyczyn losowych:

Dowód: pismo z dnia 19 lipca 2023r., k:64.

Wypłata miała nastąpić w dniu 21 sierpnia 2018r. na rachunek bankowy pozwanej o nr (...).

Dowód|: zestawienie transakcji k:15;

Pozwana została wezwana do zapłaty zaległości w kwocie 2071,85 zł i pouczona o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację.

Dowód: wezwanie do zapłaty, k:20;

W dniu 29 listopada 2022r. przesłano do pozwanej pismo z wypowiedzeniem umowy kredytu. (pozew k:3v)

Sąd zważył:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Podstawą materialną dochodzonego roszczenia był art. 720 § 1 k.c., który wskazuje, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Z tytułu udzielenia pożyczki pożyczkodawca może żądać wynagrodzenia w formie odsetek albo prowizji za korzystanie przez pożyczkobiorcę z jego środków finansowych.

Z kolei w myśl art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 czerwca 2019 r. o kredycie konsumenckim przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym za umowę o kredyt konsumencki uważa się między innymi umowę pożyczki.

Zgodnie z treścią art. 6 k.c. powód zobowiązany był do przedstawienia dowodów na poparcie swoich twierdzeń. Powołany przepis nakłada na stronę powodową, jako wywodzącą ze swych twierdzeń skutki prawne obowiązek wykazania swoich racji. Przepis art. 232 k.p.c. normuje natomiast jedną z podstawowych zasad procesu cywilnego, jaką jest zasada kontradyktoryjności. W myśl tej zasady przygotowanie, gromadzenie i dostarczanie materiału dowodowego należy do stron, do sądu należy zaś jedynie ocena tego materiału i wydanie na jej podstawie rozstrzygnięcia. Zasada ta oznacza odstąpienie od odpowiedzialności sądu orzekającego za rezultat postępowania dowodowego, którego dysponentem są strony.

Podstawą oddalenia powództwa było niewykazanie przez powoda istnienia stosunku prawnego łączącego go z pozwaną.

Powód nie przedłożył oryginału umowy pożyczki, w sytuacji, gdy fakt zawarcia przez strony umowy pożyczki z dnia 21 sierpnia 2018 roku został przez pozwaną zakwestionowany.

Przedłożenie przez powoda kserokopii dokumentów zarówno umowy pożyczki jak i wypowiedzenia bez poświadczenia ich za zgodność z oryginałem w sposób określony w przepisach kodeksu postępowania cywilnego tj. przez radcę prawnego lub adwokata występujących w sprawie nie pozwala na uznanie ich za dowód z dokumentów, o których mowa w art. 244 i 245 k.p.c. Przepisy normujące postępowanie cywilne nie przewidują możliwości poświadczania za zgodność z oryginałem kopii dokumentów przez pracownika powoda, a zatem tego rodzaju poświadczenie należało uznać za niemiarodajne. Tym bardziej, iż jak wynikało z informacji przedstawionej przez powoda oryginał umowy zaginął, a zatem pracownik powoda nie mógł stwierdzić zgodności kopii dokumentu z oryginałem.

W doktrynie wskazuje się na fakt, iż dla prawa cywilnego materialnego irrelewantny jest nośnik, na którym utrwalono informację. Znaczenie takie zyskuje natomiast w prawie formalnym i tam ewentualnie powinien być uwzględniony w definicji dokumentu (art. 773 k.c.), rozumianego jako środek dowodowy. Kodeks cywilny nie jest ustawą, w której powinno się regulować zagadnienia procesowe czy dowodowe (jak np. formalny rygor ad probationem- art. 74 k.c. )(K. W. J.. Dalsza modernizacja kodeksowej regulacji formy pisemnej czynności prawnej. Przegląd Prawa Handlowego, 2016, nr 10. s. 5-16.). W związku z powyższym w niniejszej sprawie kwestia czy należy kserokopie traktować jako dokumenty na gruncie prawa materialnego są wtórne w stosunku do kwestii jakie wymogi musi konkretne pismo spełniać, aby być uznane za dowód z dokumentu na gruncie prawa procesowego. Wymogi te opisuje art.129 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c. Na ich tle z całą pewnością można stwierdzić, że przedłożone w sprawie kserokopie nie mieszczą się w pojęciu odpisu dokumentu z art. 129 § 2 k.p.c. , gdyż nie spełniają warunku poświadczenia ich za zgodność z oryginałem, wynika to z aprobowanego i jednolitego stanowiska Sądu Najwyższego stwierdzającego, iż kserokopia - jako odwzorowanie oryginału - może być uznana za odpis, jednakże pod warunkiem, poświadczenia jego zgodności z oryginałem (zobacz wyrok Sądu Najwyższego z 9 czerwca 2009r. Sygn. II CSK 65/09 por. również wyrok SN z 29 kwietnia 2009 sygn. II CSK 557/08). Ponadto nie budzi wątpliwości kwestia jak oceniać wiarygodność takich pism, ponieważ kopie dokumentów nie opatrzone poświadczeniem ich zgodności za zgodność z oryginałem nie mogą być uznane za dowód istnienia oryginału o treści i formie odwzorowanej w kopii (tak w wyroku Sądu Najwyższego z 9 czerwca 2009r. Sygn. II CSK 49/09). Przekładając to na okoliczności sprawy Sąd doszedł do przekonania, że nie można uznać treści zawartych w załączonych do pism procesowych kserokopiach za odwzorowujących obiektywny stan faktyczny okoliczności na które powoływał powód. Sąd uznał wynikające z tych kserokopii informacje za niewystarczające dla udowodnienia roszczenia. Podkreślić należy, że strona pozwana zaprzeczyła prawdziwości przedłożonych kserokopii. W takim przypadku strona powodowa winna przedstawić oryginały dokumentów czego jednak na żądanie Sądu nie uczyniła, argumentując to zaniechanie zniszczeniem dokumentu z przyczyn losowych. Brak oryginału dokumentu uniemożliwiał ukierunkowanie postępowania na badanie prawdziwości złożonych pod nim podpisów. Tymczasem pozwana podjęła w tym zakresie inicjatywę domagając się przedłożenia oryginału dokumentu. Ewentualne potwierdzenie tej okoliczności w jednoznaczny sposób podważyłoby twierdzenia powoda co do okoliczności zawarcia i sporządzenia umowy załączonej do pozwu. Przedmiotem takiego badania może być wyłącznie oryginał dokumentu, gdyż każda kopia, nawet poświadczona za zgodność z oryginałem przez notariusza, nie pozwoli na uzyskanie jednoznacznej odpowiedzi, czy dokument został przerobiony, czy też wypełniony w późniejszej dacie niż data umowy.

Okoliczności sprawy uzasadniały przedłożenie oryginału umowy pożyczki. Powód oryginału tego dokumentu nie przedstawił tłumacząc, iż został zniszczony z przyczyn losowych.

Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego nie zawierają zamkniętej listy środków dowodowych. Przeciwnie, z treści art. 309 k.p.c. wynika, że możliwe jest przeprowadzenie dowodu także innymi środkami niż wymienione w kodeksie, o ile są one nośnikami informacji o faktach istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a ich wykorzystanie nie pozostaje w sprzeczności z przepisami prawa. N. kserokopii poświadczeniem za zgodność z oryginałem niewątpliwie wpływa na ich moc dowodową, która jest uzależniona od innych zaoferowanych w sprawie dowodów. Podkreślenia wymaga bowiem, iż dowody winne być oceniane nie wybiórczo ale w oparciu o całość zebranego i zaoferowanego przez strony materiału dowodowego (art. 233 § 1 k.p.c.). Poświadczenie kserokopii dokumentu za zgodność z oryginałem nie jest warunkiem sine qua non wprowadzenia takiego środka dowodowego do postępowania cywilnego. Niepoświadczone za zgodność z oryginałem kserokopie stanowią inny środek dowodowy, o którym mowa w art. 309 k.p.c. (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2010r.,II CSK 643/09, Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2016r., IV CSK 669/15, Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 stycznia 2016r., I ACa 823/16, Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 29 listopada 2016r., I ACa 1027/16, Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 25 listopada 2019r., I ACa 1157/18, Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 18 czerwca 2019r., III AUA 55/19). Zgodnie zaś z art. 29 ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. Nr 126, poz. 715 umowa o kredyt konsumencki powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba że odrębne przepisy przewidują inną szczególną formę. Zatem dochowanie tej formy zastrzeżone jest jedynie dla celów dowodowych (ad probationem). Oznacza to, że co do zasady w ewentualnym sporze nie będzie dopuszczalny dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron na dowód dokonania tej czynności. Nie oznacza to, iż inne dowody nie mogą potwierdzać faktu zawarcia umowy. Takim dowodem potwierdzającym pośrednio zawarcie umowy może być np. wypełnienie deklaracji wekslowej i podpisanie weksla In blanco na zabezpieczenie danej umowy. Jednakże na kanwie niniejszej sprawy powód nie przedstawił żadnych innych dowodów oprócz niepoświadczonych za zgodność z oryginałem kopii, dlatego, z tego powodu oraz z powodu kwestionowania ich prawdziwości przez pozwaną, należało tym dokumentów odmówić całkowicie mocy dowodowej, o czym Sąd orzekł w postanowieniu na rozprawie w dniu 7 września 2023 roku.

Wobec powyższego, należało uznać, że materiał dowodowy nie dawał podstaw do przyjęcia, że strony wiązał stosunek prawny wskazany przez powoda w pozwie. Tym samym Sąd w punkcie 1 wyroku Sąd oddalił powództwo jako nieudowodnione. W takiej sytuacji odniesienie się do pozostałych zarzutów strony pozwanej okazało się zbędne.

Na marginesie wskazać jedynie należy, iż nie udowodniono, iż rachunek bankowy na który przekazano kwotę 33.000 zł należało do pozwanej.

O kosztach procesu Sąd orzekł na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu, tj. na podstawie art. 98 k.p.c., zasądzając od powoda na rzecz pozwanej kwotę 3600 zł z tytułu zwrotu kosztów procesu stanowiące wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej ustalone zgodnie z § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2018 poz. 265) Należność ta została powiększona o odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty zgodnie z regulacją z art. 98 § 11 k.p.c.

Z:

(...)

(...).

K.. 14 dni lub z wpływem.

29.09.2023r.